ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΠΙΝΑΚΑ


ΓΙΑΤΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΙΑΛΟΓΟΣ



Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Εκδοχές της Μεσοποταμίας για τον Κατακλυσμό

Διαβάστε στην τοποθεσία της Bible History Daily εκδοχές για την Κιβωτό του Κατακλυσμού, με αφορμή την αποκρυπτογράφηση της πινακίδας που αναφέρεται στην "κυκλική κιβωτό"( στη φωτό -που προέρχεται από την ίδια ιστοσελίδα-, η λεγόμενη  Ark Tablet που περιλαμβάνει τη σχετική αφήγηση και μεταφράστηκε από τον Irving Finkel ) , πατώντας εδώ.
(Σημείωση: Δε χρειάζεται να τονιστεί  πως οι αφηγήσεις της Παλαιάς Διαθήκης για το ζήτημα έχουν θεολογικό προσανατολισμό,  που θέλει να αναδείξει ενέργειες του Θεού.Αυτό όμως δε σημαίνει ότι αυτές καθεαυτές -ως φιλολογικές κατασκευές-  είναι ξένες με τις εμπειρίες των καταγραφέων ή δεν έχουν ιστορικά συστατικά). 

Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2014

Το έργο του ιερού Χρυσοστόμου "Περί κενοδοξίας και ανατροφής τέκνων»

Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Άγιο Αχίλλειο Λάρισας (30/1/2014)

Ο λόγος των 3 Ιεραρχών, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου Θεολόγου και του Ιωάννου Χρυσοστόμου, τη μνήμη των οποίων σήμερα εορτάζουμε, είναι λόγος ζωντανός που έχει πάντα, στα πλαίσια της παράδοσης, επικαιρότητα και προσφορά στον άνθρωπο.  Αποτελεί επομένως «ανοικτό έργο», χρήσιμο σε κάθε εποχή, αφού ο τρόπος σκέψης τους είναι οδοδείκτης ερμηνείας  της πραγματικότητας. Για το σύγχρονο άνθρωπο ειδικά είναι λόγος παρακαταθήκης, αφού στην εποχή τους, την Ύστερη Αρχαιότητα στιγμές της οποίας παρουσιάζονται στα έργα τους, συνέβαιναν αλλαγές που ακόμη και σήμερα επηρεάζουν την καθημερινότητα του ανθρώπου .
Ο εορτασμός τους σηματοδοτείται από δύο σταθμούς των γραμμάτων. Ο πρώτος είναι η καθιέρωση της κοινής μνήμης τους από τον Μητροπολίτη Ιωάννη Μαυρόποδα τον 11ο αι. που ανέδειξε τη σχέση των «τριών μεγίστων φωστήρων» με την παιδεία, και ο δεύτερος είναι η ακαδημαϊκή χρονιά 1843/44, που η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών ανέδειξε την 30η Ιανουαρίου ως εορτή των ελληνικών γραμμάτων, αναγνωρίζοντας την άμεση σχέση των Τριών Ιεραρχών με την αγωγή.
Κάτω από αυτή την προοπτική οι σκέψεις τους για την παιδεία μας, της οποίας είναι προστάτες, μπορούν να αποτελέσουν έναν βασικό εκπαιδευτικό πυλώνα που αξίζει να μελετηθεί και να προσεχτεί ιδιαίτερα. Άλλωστε ο Βασίλειος, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης είχαν άμεση σχέση με το μορφωτικό γίγνεσθαι. Έτσι, μέσα στο έργο τους υπάρχουν παιδαγωγικές απόψεις για τη μάθηση των παιδιών, την σχέση δάσκαλου-μαθητή, τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων που εντυπωσιάζουν με τη στιβαρότητά τους. Διαβάζοντας κάποιος το έργο τους εκπλήσσεται από το πλήθος και τη βαθύτητα των σχετικών με τα παιδαγωγικά θέματα αναφορών και παρατηρήσεών τους. Γιορτάζοντας λοιπόν τη μνήμη τους είναι ευκαιρία να αναδειχτούν θέσεις τους που αφορούν την αγωγή των παιδιών, και θα βοηθήσουν να γίνει κατανοητή η μεγάλη τους αγάπη γι’ αυτή.
Η σημερινή ομιλία θα επικεντρωθεί στο έργο του Αγίου Ιωάννη του  Χρυσόστομου «Περί κενοδοξίας και ανατροφής τέκνων» στο οποίο ο Επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως καταγράφει τις σκέψεις του για τη διαπαιδαγώγηση των νέων και την προσφορά των διδακτικών αγαθών. Πρόκειται για ένα σημαντικό κείμενο που αναδεικνύει χρήσιμους παιδαγωγικούς  προβληματισμούς.
Παράγοντες της αγωγής λοιπόν, σύμφωνα με το έργο, θεωρούνται οι γονείς και οι δάσκαλοι. Για τους πρώτους είναι χαρακτηριστικές οι σκέψεις του Χρυσοστόμου:
« Δεν σταματώ να σας παρακαλώ, να σας ικετεύω και να επιμένω στις παρακλήσεις μου, για να δίνετε πρώτα απ’ όλα σωστή αγωγή στα παιδιά σας. Αν πραγματικά αγαπάς το παιδί σου, δείξε την αγάπη σου με αυτό», « (Ο γονέας οφείλει να φροντίζει) ώστε  η μόρφωση να αρχίζει από τη μικρή ηλικία, για να μη μπορεί τίποτα να την εξαλείψει», « Οι γονείς είναι όπως οι καλλιτέχνες, κατασκευαστές αγαλμάτων που επεξεργάζονται με μεγάλη προσοχή τα θαυμαστά έργα τους. Έτσι και εσείς να έχετε όλη τη φροντίδα στα παιδιά σας», «Να μη χτυπάς … το παιδί σου, αλλά να το διδάσκεις να διακατέχεται από επιείκεια και φιλανθρωπία, να μη συμπεριφέρεται άσχημα στους ανθρώπους και να μη χρησιμοποιεί την κατάκριση ως μέσον μείωσης του συνανθρώπου».
Με βάση τα παραπάνω τα παιδαγωγικά καθήκοντα του γονέα συνοψίζονται στα εξής:
·      Βασική φροντίδα του  είναι η παροχή σωστής αγωγής στα παιδιά του
·      Με μέριμνά του η μόρφωση πρέπει να αρχίζει από τη μικρή ηλικία
·      Δε χρειάζονται βίαιες μέθοδοι συνετισμού των νέων
·      Η καθοδήγηση του γονέα πρέπει να έχει ως κέντρο της τη διαρκή του προσπάθεια για διαμόρφωση του χαρακτήρα του παιδιού, ώστε να γίνει φιλάνθρωπο και ανεκτικό.
Ο ιερός Χρυσόστομος παρουσιάζει έτσι στους γονείς μία πυξίδα αγωγής. Αναγνωρίζοντας σε όλους τους ανθρώπους την εικόνα του Θεού, δίνει βασικές και σημαντικές οδηγίες και κανόνες συμπεριφοράς που αποσκοπούν στη διαμόρφωση ενός υπεύθυνου ανθρώπου που θα μπορεί να συνδιαλέγεται με τους υπόλοιπους μέσα σε ένα πνεύμα καταλλαγής και συνεννόησης.
Οι αρμοδιότητες του δάσκαλου αποτελούν και αυτές μέρος των σκέψεων του Ιωάννη του Χρυσόστομου για την αγωγή των νέων. Αναφέρει λοιπόν στο έργο του:
Ο δάσκαλος οφείλει να είναι προσεκτικός στη διδασκαλία του,  και να μη χρησιμοποιεί γραώδεις μύθους και ανόητες περιγραφές, γιατί εκπαιδεύει έναν μελλοντικό χρήσιμο στην κοινωνία άνθρωπο που μπορεί να γίνει ακόμη και φιλόσοφος.
Η διδασκαλία του να λαμβάνει υπόψη της το επίπεδο των μαθητών στους οποίους απευθύνεται και η παράδοση του μαθήματος να γίνεται με ευχάριστο τρόπο. Όπως τονίζεται «και καταγλύκαινε τα διηγήματα, ώστε τινα είναι τω παιδί και τερπνότητα και μη αποκάμνειν αυτώ την ψυχήν». Μάλιστα στη συνέχεια ο ιερός πατέρας παρέχει και μία «δειγματική διδασκαλία» απαριθμώντας και τα παιδαγωγικά αγαθά που θα παραμείνουν στο παιδί από αυτή. Αξίζει να την παρακολουθήσουμε και εμείς, για να δούμε τη σκέψη του.
Όπως είναι φυσικό προέρχεται από τη Θρησκευτική αγωγή και αφορά, για να χρησιμοποιηθεί ένας σύγχρονος όρος, τη διδακτική ενότητα της αφήγησης του βιβλίου της Γενέσεως για τον Ιακώβ.  Ο Χρυσόστομος αρχίζει με τη βιωματική προετοιμασία που περιλαμβάνει επίσκεψη του παιδιού στην Εκκλησία, όταν ακούγεται η σχετική διήγηση. Γιατί, όπως υπογραμμίζει, «τότε (το παιδί) θα χοροπηδάει από χαρά, γιατί θα του είναι γνωστά αυτά που θα επακολουθήσουν». Και συνεχίζει με την  προσφορά του διδακτικού αγαθού:
«” Ήταν δύο αδέλφια, ο μεγαλύτερος ήταν κυνηγός και ο μικρότερος βοηθούσε στις δουλειές του σπιτιού. Ο πρώτος περνούσε τον καιρό του στους αγρούς και ο άλλος ασχολούνταν με το νοικοκυριό. (Φιλονίκησαν όμως ….και ο μικρότερος,  ο Ιακώβ) έφυγε. Είδε σε όνειρο μία σκάλα που στηρίζονταν στον ουρανό. Ζήτησε να ευλογηθεί από το Θεό. Ο Θεός τον ευλόγησε. Έφυγε και πήγε στους συγγενείς του, όπου έβοσκε τα πρόβατά του”……» Στη συνέχεια προχωράει στην επεξεργασία και στην εξαγωγή συμπερασμάτων: «Πρόσεχε λοιπόν πόσα θα μάθει (ο μαθητής από την αφήγηση): να ελπίζει στο Θεό, να μην περιφρονεί κανέναν ….να μη ντρέπεται για τη φτώχεια, να υπομένει γενναία τις συμφορές…».
Καθήκον των δασκάλων των παιδιών είναι να φροντίζουν να χαλιναγωγήσουν το θυμό των νέων. Παίρνοντας αφορμή από αυτό ο άγιος Πατέρας φροντίζει να συμβουλέψει τους νέους να σπεύσουν με γενναιότητα να υπερασπιστούν όποιον αδικείται.
Συνοψίζοντας λοιπόν τις σκέψεις του ιερού Χρυσοστόμου, όπως καταγράφονται στο έργο του, ο δάσκαλος πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
Να είναι πνευματικός πατέρας του παιδιού
Να έχει και ο ίδιος τα χαρακτηριστικά που επιθυμεί να αποκτήσουν οι μαθητές του. Να έχει δηλαδή επιείκεια, χρηστότητα, γλυκύτητα, προσήνεια και ταπεινοφροσύνη. Δεν πρέπει να ελέγχει με θυμό και οργή, ούτε να είναι τραχύς, φίλαυτος και εμπαθής.
Το παράδειγμά του πρέπει να είναι υλοποίηση της διδασκαλίας του, για να μην υπάρχει αντίθεση μεταξύ των λόγων και των έργων του.
Οι δάσκαλοι να μη κάνουν διακρίσεις ανάμεσα στα παιδιά, αλλά να τα βλέπουν όλα ως ίσα.
Πρέπει να ενδιαφέρεται, να φροντίζει για τους μαθητές του και να χαίρεται για την πρόοδό τους.
Τελειώνοντας ο Ιωάννης δεν παραλείπει να κάνει λόγο και για τους στόχους της παιδείας. Ένας βασικός, σύμφωνα με τα λεγόμενά του,  είναι η  υπευθυνότητα, που πρέπει να διακρίνει τον άνθρωπο σε κάθε εκδήλωση της ζωής του. Όπως γράφει ο ίδιος «Ταύτην ουν εγκαταστήσωμεν αυτω την φρόνησιν και εξασκήσωμεν» με στόχο να γνωρίσει πώς να χρησιμοποιεί ο μαθητής υπεύθυνα αυτά που ενδιαφέρουν τους ανθρώπους, δηλαδή τον πλούτο, τη δόξα, και την εξουσία.
Βεβαίως το έργο του ιερού Χρυσόστομου  «Περί κενοδοξίας και ανατροφής τέκνων» είναι ενδεικτικό της σκέψης και των Τριών Ιεραρχών. Το ενδιαφέρον τους για τους νέους είναι συνεχές, όπως τονίστηκε άλλωστε. Γι’ αυτό και η αγωγή της νέας γενιάς είναι πάντα στη σκέψη τους. Παρατηρούν, καταγράφουν, προτείνουν λύσεις για τη μόρφωσή της. Πολλές φορές μάλιστα οι καίριες παρατηρήσεις τους είναι απίστευτα σύγχρονες. Όπως υπογραμμίζουν η ηλικία του ανθρώπου δεν προσδιορίζεται μόνο από το άθροισμα των χρόνων που αυτός έζησε, αλλά και από το δείκτη της πνευματικής και ψυχικής του ωριμότητας. Δηλαδή η σωματική ηλικία του ανθρώπου δε συμπίπτει πάντα με την πνευματική του ηλικία, και είναι δυνατό ένας άνθρωπος μιας ορισμένης βιολογικής ηλικίας να έχει τελείως αντίθετη πνευματική ηλικία.
Οι 3 Ιεράρχες με τα κείμενα και το παράδειγμά τους έδειξαν ότι η Αγωγή των Νέων πρέπει να είναι συνεχής μέριμνα όλων. Τιμώντας λοιπόν σήμερα τους «τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου θεότητος» οφείλουμε να εντρυφήσουμε στις ιδέες τους,  που τις υλοποιούσαν και με τον τρόπο ζωή τους. Αποτελούν δηλαδή ένα θαυμαστό υπόδειγμα και για το σημερινό άνθρωπο που καλείται να τους μιμηθεί. Οπότε οφείλουμε και εμείς να τοποθετήσουμε την παιδεία στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας. Αυτό υπογραμμίζει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος όταν γράφει «τω όντι γαρ μοι φαίνεται τέχνη τις είναι τεχνών και επιστήμη επιστημών άνθρωπον άγειν».
Νίκος Παύλου



Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2014

Μικρό αφιέρωμα στους 3 Ιεράρχες (2)


Από το -και σήμερα αξεπέραστο-  βιβλίο του Δ.Σ. Μπαλάνου, "Πατρολογία", Εν Αθήναις 1930




Μικρό αφιέρωμα στους 3 Ιεράρχες (1)



Από το βιβλίο του Δημητ. Ν. Κλειδά " Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Ιστορία", Αθήνα 1973






Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2014

Μέγας Αντώνιος, Μέγας Αθανάσιος, Κύριλλος Αλεξανδρείας


Αποσπάσματα από το PROPYLAEUM  AD  ACTA SANCTORUM 

΄ 

[1] [14] Μνήμη τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀντωνίου [15] τοῦ μεγάλου, οὗ ὁ βίος συνεγράφη ὑπὸ Ἀθανασίου [16] τοῦ μεγάλου [τοῦ μεγάλου Ἀθανασίου Sa.] . Οὗτος ὁ ἅγιος πατὴρἡμῶν τὸ [17] μὲν γένος ἦν Αἰγύπτιος, ἐκ πατέρων καὶ προγόνων [18] τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν δεδιδαγμένος. Ἤκμασε δὲ [19] ἐν τοῖς χρόνοις Διοκλητιανοῦ καὶ Μαξιμιανοῦ καὶ[20] παρέτεινε μέχρι τῆς εὐσεβοῦς βασιλείας [μέχρι τοῦ εὐσεβεστάτου βασιλέως Sa.] Κωνσταντίνου. [21] Ἐπιδοὺς δὲ ἑαυτὸν τῇ ἀσκητικῇ [22] ἀγωγῇ [διαγωγῆ Sa.] , τοσοῦτονὑπερέβαλλε [ὑπερέβαλε Sa.] πάντας, ὡς ὑποτύπωσις [23] εἶναι τῶν ἐφεξῆς. Καὶ τὸ παράδοξον, ὅτι [24] καὶ πρῶτος ἢ κομιδῇ μετ᾽ ὀλίγους τῆς ὑπὲρ [25] ἄνθρωπον πολιτείαςγέγονεν ἀρχηγός· καὶ μόνος [26] σχεδὸν εἰς τὸν [τῆς ἀρετῆς add. Sa.] ἀκρότατον ἤλασεν [f. 134v.] ὅρον. Ἀλλὰ τὰ [27] μὲν διαβεβοημένα περὶ αὐτοῦ πᾶσι περιττὸν ἐπεκδιηγεῖσθαι[ἐκδιηγεῖσθαι Sa.] . [28] Τοσοῦτον δὲ μόνον εἰπεῖν ἀναγκαῖον, [29] ὅτι ἐν θνητῷ σώματι τοῦ σώματος ἀπανίστατο [30] καὶ τὰς τῶν ψυχῶν ἀνόδους ἑώρα καὶ τοὺς ταύτας[31] εὐθύνοντας δαίμονας, ὃ τῆς νοερᾶς καὶ ἀσωμάτου [32] ἦν φύσεως. Ζήσας δὲ πρὸς τοῖς ἑκατὸν ἔτη πέντε,

[Page 398]

[14] πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ [15] σύναξις ἐν τῇ ἁγιωτάτῃ [om. Sa.] μεγάλῃ ἐκκλησίᾳ


[1] [9] Μνήμη τῶν ἐν ἁγίοις πατέρων ἡμῶν καὶ [10] ἀρχιεπισκόπων γενομένων Ἀλεξανδρείας Ἀθανασίου [11] καὶ Κυρίλλου. Τούτων ὁ μὲν ἅγιος Ἀθανάσιος [12] ἦν ἐπὶ τοῦμεγάλου Κωνσταντίνου· καὶ ἐν τῇ [13] πρώτῃ κατὰ Νίκαιαν συνόδῳ μήπω τεταγμένος ἐν [14] ἐπισκόποις, [f. 135.] λόγοις σοφίας καὶ γραφικαῖς ἀποδείξεσι [15] τὸν Ἄρειονκατῄσχυνε. Μετὰ δὲ τὴν τελευτὴν [16] τοῦ μακαρίου Ἀλεξάνδρου ἐπίσκοπος καταστάς, [17] παρὰ Κωνσταντίου ἐν διαφόροις ὑπερορίαις [18] ἐλαύνεται καὶ ἐπὶ δύο καὶτεσσαράκοντα χρόνοις [19] τοῖς διωγμοῖς ἐναθλήσας, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. [20] Ὁ δὲ ἅγιος Κύριλλος ἦν ἐπὶ τῆς βασιλείας [21] Θεοδοσίου τοῦ μικροῦ, ἀδελφιδοῦςγεγονὼς Θεοφίλου [22] τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας καὶ τοῦ [23] θρόνου ἅμα διάδοχος. Γέγονε δὲ προστάτης τῆς [24] ἐν Ἐφέσῳ ἁγίας τρίτης συνόδου καὶ τὸν δυσσεβῆ[25] καθεῖλε Νεστόριον, βλάσφημα πολλὰ κατὰ τῆς [26] ἁγίας δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου δογματίσαντα. [27] Ἐν πολλοῖς οὖν κατορθώμασι διαλάμψας, πρὸς [28] Κύριονἐξεδήμησεν. Ὑπῆρχον δὲ κατὰ τὴν ἰδέαν [29] τοῦ σώματος ὁ μὲν ἅγιος Ἀθανάσιος μέτριος τὴν [30] ἡλικίαν, ἠρέμα πλατύς, ἕγκυφος, χαρίεις τὸ πρόσωπον, [31] εὔχρους,ἀναφαλαντίας, τὴν ῥῖνα ἐπίγρυπος, [32] γενείῳ οὐκ ἐπιμήκει ἐπιπλατεῖ δὲ τὰς σιαγόνας [33] πυκάζων καῖ στόματι οὐ βραχὺ [βραχεῖ Sa.] ἐντετμημένος [ἐντετημημένος Sa.] , [34]πολιὸς ἄγαν, οὐκ ἀκραιφνεῖ τῷ λευκῷ ἀλλ᾽ ὑποξανθίζοντι [35] κεχρημένος. Ὁ δὲ ἅγιος Κύριλλος ὀλίγον [36] τοῦ μετρίου τὴν ἡλικίαν κατεσπασμένος, βραχύ τι [37] πρὸς τὸεὐχρούστερον τὴν πρόσοψιν [ἀλλὰ ἀεὶ μὲν Sa.] ἀπονενευκώς, [38] ὀφρῦσι δασείαις τε καὶ μεγάλαις εἰς ἀψίδας [39] κυκλουμέναις ὑπογράφων τὸ μέτωπον, ἐπίρριν, τὸ [40] τῶνμυκτήρων διάφραγμα [δὲ add. Sa.] φέρων προσπεπτωκός, [41] ἐντεταμένος [βιβλίον ἐν νυκτὶ Sa.] τὰς παρειάς, χείλεσι παχυτέροις [42] τὸ στόμα διεσταλμένος, φαλακρὸς ἐπὶμετώπῳ [43] βραχεῖ, δασεῖ [ἀλλὰ ἄνωθεν Sa.] καὶ ἐπιμήκει τῷ πώγωνι σεμνυνόμενος, [44] οὖλος, ἑκατέραν τὴν τρίχωσιν ὑπόξανθος,

[Page 400]

[9] μιξαιπόλιος. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτῶν σύναξις ἐν τῇ [10] ἁγιωτάτῃ [om. Sa.] μεγάλῃ ἐκκλησίᾳ.

Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2014

ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ: Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Ένα επίκαιρο σενάριο μαθήματος
Δ.Ε. 9: ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ: Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Στόχοι:
Κύριος στόχος διδασκαλίας:
·         να ενημερωθούν οι μαθητές για την προσωπικότητα και το έργο του Βαπτιστή που αποτελούσε τον Πρόδρομο του Χριστού
Επί μέρους στόχοι:
·         να γίνουν ακόμη περισσότερο γνωστές κάποιες κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτικές πτυχές της Παλαιστίνης κατά το 1ο μισό του 1ου αι. μ.Χ.
·         Να αναδειχτεί η επιρροή που είχαν οι μεγάλες θρησκευτικές προσωπικότητες
·         Να αποσαφηνιστούν καταστάσεις που συνδέονταν με την Ηρωδιανή δυναστεία. Αυτή η γνώση είναι βασική για την κατανόηση στοιχείων της διδασκαλίας του Ιησού και του αρχέγονου χριστιανισμού
·         Να γίνει γνωστή η θέση του Βαπτιστή στη χριστιανική λατρεία

Πορεία της διδασκαλίας:
Αρχικά παρουσιάζεται ένα βίντεο από την ιστοσελίδα του Youtube ( www.youtube.com )  η οποία περιλαμβάνει πολλά στοιχεία από τη δράση του Ιωάννη του Βαπτιστή.  Η διεύθυνσή του είναι

Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2014

Ο Χρόνος και ο Φιλόσοφος

Ο λόγος της Πρωτοχρονιάς δε μπορεί να είναι άλλος, παρά λόγος για το χρόνο. Αυτός είναι και ο πρωταγωνιστής της ημέρας, αφού όλες οι (θετικές) πράξεις που γίνονται αυτή τη μέρα στοχεύουν στην επανάληψή τους μέσα στα δικά του πλαίσια.
Σκεφτήκαμε, να βρούμε έναν άνθρωπο που είχε άμεση σχέση με το χρόνο για να τον προβάλλουμε. Αυτός μάλλον είναι ο φιλόσοφος Im. Kant.  Είναι γνωστό ότι διαχειρίζονταν με σχολαστική ευλάβεια το χρόνο του. Αφού οι συμπολίτες του ρύθμιζαν τα ρολόγια τους, ανάλογα με την ώρα που έκανε τον περίπατό του. Τόσο συνεπής ήταν, που δεν αργούσε ούτε ένα δευτερόλεπτο σε αυτή την καθημερινή του συνήθεια!
Ακολουθεί λοιπόν,μαζί με τις ευχές για Καλή Χρονιά, ένα κείμενο για το φιλόσοφο του Καθαρού Λόγου,


Η «ΚΟΠΕΡΝΙΚΕΙΑ» ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
O ανθρώπινος λόγος δε μπορεί να απαντήσει σε φορτικά ερωτήματα, αφού αναζητεί απαντήσεις μέσω των εμπειρικών δεδομένων. Προσφεύγει λοιπόν σε ανώτερες αρχές. Aυτό το εγχείρημα είναι η Μεταφυσική.
Αυτή όμως γίνεται ένα πεδίο ατέρμονων διαμαχών αφού από τη μία μεριά ο λόγος αποδεικνύει την ύπαρξη Θεού, ψυχής κοκ, ενώ από την άλλη αποδεικνύει τα αντίθετα.
Η Μεταφυσική δεν πρέπει να απορρίπτεται, είναι φυσική καταβολή του ανθρώπου. Ο Καντ θέτει το ερώτημα πως είναι δυνατή. Είναι δηλαδή μία επιστήμη του καθαρού λόγου; Αυτό δε μπορεί να λυθεί από την εμπειρία, αλλά  από την αυτοκριτική του λόγου. Αυτό σημαίνει πως θα κριθεί η νοητική δύναμη αναφορικά με όλες τις γνώσεις, οπότε θα φανεί με ποια έννοια είναι δυνατή η Μεταφυσική (δηλαδή η Μεταφυσική είναι μία ενέργεια της νόησης και δεν αφορά την εμπειρία. Μπορείς για παράδειγμα να πεις πως προσλαμβάνεις το Θεό μέσω της εμπειρίας; Όχι λέει ο Καντ, γιατί είναι ενέργεια της νόησης).
Στην πραγματικότητα ο Καντ ενδιαφέρεται να βάλει τη Μεταφυσική σε ένα δρόμο επιστήμης. Και αυτό γιατί είναι σε έναν δρόμο τυφλών αναζητήσεων και δεν έχει μία αποδεκτή μέθοδο.
Πρέπει λοιπόν να υπάρξει μία αλλαγή στο φιλοσοφικό τρόπο του σκέπτεσθαι για να γίνει αυτό. Αυτή τη προσπάθεια ο Καντ τη συγκρίνει με την επανάσταση του Κοπέρνικου στην αστρονομία. ‘Όπως ο τελευταίος απέδειξε πως ενάντια στις αισθήσεις ο ήλιος είναι το κέντρο, έτσι και ο Καντ τόνισε πως το κέντρο της γνώσης δεν είναι τα πράγματα, αλλά ο νους!

Όμως ο φιλόσοφος εδώ αναιρείται! Γιατί αυτή η σκέψη σημαίνει πως τα αντικείμενα της γνώσης μας δεν είναι  πράγματα καθεαυτά (:κάτι δηλαδή υπαρκτό), αλλά φαινόμενα. Ο κριτικός λοιπόν λόγος αυτοπεριορίζεται αφού γνωρίζει τους υπερβατολογικούς όρους της εμπειρίας.