ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΠΙΝΑΚΑ


ΓΙΑΤΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΙΑΛΟΓΟΣ



Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΣΕ ΜΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η περίληψη άρθρου που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα  academia.edu (δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Larissanet)

Νικόλαος Παύλου


ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΣΕ ΜΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ 

ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ



Η αφήγηση της Παλαιάς Διαθήκης για τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου κεντρίζει πάντα το ενδιαφέρον. Αυτό είναι απόλυτα φυσικό, αφού αποτελεί, εκτός των άλλων, και ένα βασικό κείμενο του δυτικού πολιτισμού, το οποίο έγινε αφορμή να διατυπωθούν σημαντικές απόψεις, να εκφραστούν αντιρρήσεις, ενώ αποτέλεσε και κεντρικό συστατικό της «αντιπαλότητας» θρησκείας – επιστήμης, αφού σε αυτό παρουσιάζονται, κατά βάση, οι αντιλήψεις του κόσμου των συγγραφέων της για το σύμπαν, τα συστατικά του ανθρώπου κοκ. που θεωρήθηκαν πως αντιπαρατίθενται με τα πορίσματα της επιστημονικής έρευνας .

Οι αναφορές που περιέχονται στην αφήγηση κάνουν λόγο για τη σχέση του ανθρώπου με το θείο και τις εκφάνσεις του, και περιέχουν προεκτάσεις οι οποίες συνδέονται με νοοτροπίες , συμπεριφορές, στάσεις και τρόπους ζωής. Οπότε είναι ζητούμενος ένας σχολικός τρόπος ερμηνείας του κειμένου, που θα του δίνει τη δυνατότητα να «διαλεχθεί» με τον άνθρωπο που ζει στην εποχή του κριτικού λόγου, ώστε να μπορέσει ο μαθητής να αισθανθεί πως απέκτησε υλικό που θα τον βοηθήσει ουσιαστικά στο θρησκευτικό γραμματισμό του.

Είναι απαραίτητο μία σύγχρονη διδασκαλία της Δημιουργίας να συμβαδίζει με τα ενδιαφέροντα των σημερινών μαθητών. Ο πυρήνας του θέματος αφορά δηλαδή το βασικό στόχο που θα έχει σήμερα ένα θρησκευτικό μάθημα που απευθύνεται σε άτομα που διδάσκονται πτυχές του δυτικού/ευρωπαϊκού πολιτισμού. Χωρίς αμφιβολία χρειάζεται να γνωρίζουν το παλαιοδιαθηκικό κείμενο για τη δημιουργία του κόσμου που αποτελεί ένα από τα θεμέλιά του. Η διδασκαλία του είναι το ίδιο βασική –τηρουμένων των αναλογιών- με τη γνώση του πυθαγορείου θεωρήματος, της Magna Charta, των φιλοσοφικών αντιλήψεων του Πλάτωνα, της ρωμαϊκής νομικής συμβολής, των νόμων της Φυσικής, της Χημείας κοκ. Εκτός των άλλων είναι και βασικό κείμενο της χριστιανικής διδασκαλίας, αφού η γνωριμία με την αφήγηση της Παλαιάς Διαθήκης για τη δημιουργία θα γίνει πηγή άντλησης βιωμάτων που σχετίζονται με την Ορθοδοξία, τον κατεξοχήν πνευματικό πυλώνα του ελληνικού πληθυσμού.

Σε κάθε περίπτωση, η διδακτική διαδικασία οφείλει να μην παραβλέψει την πολιτισμική ανάγνωση της αφήγησης της Δημιουργίας . Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως ξεπερνιέται ο θρησκευτικός της χαρακτήρας, αφού και αυτός εμπεριέχει πολιτισμικές πρακτικές. Αντίθετα είναι αναγκαίο να προβάλλεται σε όλη την έντασή του, αφού χρειάζεται να γίνει λόγος ακόμη και για τις συγκρούσεις που προήλθαν από αυτόν.

Μία σύγχρονη « ανάγνωση» λοιπόν της αφήγησης για τη Δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου που δε θα παραβλέψει τις πολλαπλές προεκτάσεις του κειμένου της Παλαιάς Διαθήκης, θα επικαιροποιήσει ένα θεολογικό/πολιτιστικό μήνυμα που πάντα προκαλεί συζητήσεις και δίνει ερεθίσματα για τη ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης.

Τελειώνοντας να τονιστεί πως τα Θρησκευτικά είναι, εν πολλοίς, ένα «παρεξηγημένο» μάθημα. Πολλοί είναι εκείνοι που το έχουν ταυτίσει με ένα είδος «φρονηματιστικής αγωγής». Χωρίς αυτό να είναι κατ’ ανάγκη κακό, αφού στόχος του σχολείου είναι να δίνει στην κοινωνία ολοκληρωμένες προσωπικότητες, νομίζω πως αδικεί ένα διδακτικό μέσο που μπορεί με τις γνώσεις που παρέχει να χρησιμεύσει για την ερμηνεία της πραγματικότητας.

Τα παραπάνω αφορούν βέβαια και τη διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης στο σύγχρονο σχολείο. Ας μη ξεχνάμε πως μέσω αυτού η Βίβλος έρχεται σε επαφή με το ευρύ κοινό και όχι μόνο με ένα ακροατήριο εξειδικευμένων ενδιαφερόντων. Οπότε είναι απαραίτητο οι αφηγήσεις της να τοποθετηθούν στην πραγματική τους θρησκευτική/ πολιτισμική διάσταση, μακριά από ερμηνείες που δεν αναδεικνύουν το θεολογικό νόημά της αλλά προσπαθούν να κάνουν –στην καλύτερη περίπτωση- έναν ανούσιο διάλογο, χωρίς νόημα, με επιστήμες που έχουν τελείως διαφορετικό αντικείμενο, ή ακόμη –στη χειρότερη περίπτωση- να έρθουν σε μία στείρα αντιπαράθεση μαζί τους, που δε θα οδηγήσει πουθενά! Το καλύτερο λοιπόν είναι, στην προκειμένη περίπτωση, να αναδείξουμε τη θρησκευτική/πολιτιστική αξία κειμένων, σαν αυτό της δημιουργίας του κόσμου και του ανθρώπου που επηρεάζουν τη ζωή και την καθημερινότητά μας._



Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

Biblicum

Η επόμενη συνάντηση του Biblicum θα γίνει τη Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου και ώρα 19.30', στην αίθουσα συνεδριάσεων της Θεολογικής Σχολής (1ος όροφος).
Εισηγητής θα είναι ο καθηγητής κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου με θέμα:
 "Το Ευαγγέλιο στη σύγχρονη πολυπολιτισμική πραγματικότητα".

Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2014

Μεσαιωνική Ευρώπη. Περίληψη μαθήματος

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΙ,1 (ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ. Μεσαιωνική Ευρώπη)

Κατά τη μεταβατική περίοδο από το Μεσαίωνα στην Αναγέννηση δημιουργείται στη Δυτική Ευρώπη μία καινούρια κοινωνική τάξη, οι αστοί. Πρόκειται για ανθρώπους που κατοικούν στις πόλεις και είναι τραπεζίτες, (κατά κύριο λόγο), βιοτέχνες, έμποροι. Πετυχαίνουν τον περιορισμό της δύναμης των Φεουδαρχών. Σε αυτό συμβάλλει και το γεγονός πως η γη δεν αποτελεί πλέον το μοναδικό μέτρο αξίας.

Από τα μέσα του 13ου αι αρχίζουν στην Ευρώπη συμπτώματα παρακμής. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις δεν επαρκούν για τη διατροφή, η επιδημία της μαύρης πανώλης εξοντώνει μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ενώ οι μακροχρόνιοι πόλεμοι δημιουργούν δημογραφική και μακροχρόνια φθορά.

Αυτά, σε συνδυασμό με την άγρια φορολογία προκαλούν συνεχείς εξεγέρσεις στην Ευρώπη.



***



Στα μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη (Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία) δημιουργούνται νέοι θεσμοί διακυβέρνησης. Έτσι στη Γερμανία οι φεουδάρχες επιθυμούν την αποδυνάμωση της αυτοκρατορικής εξουσίας. Δημιουργείται η Δίαιτα, ένα όργανο που συμμετέχουν ευγενείς και κληρικοί.

Στην Αγγλία ο βασιλιάς αναγκάζεται να παραχωρήσει το Μεγάλο Χάρτη Δικαιωμάτων που περιορίζει σημαντικά τη δύναμή του.

Στη Γαλλία ο βασιλιάς επιβάλλεται στους Φεουδάρχες. Δημιουργεί και ένα δικό του θεσμό τη Συνέλευση των Γενικών Τάξεων.

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία συγκρούεται με το Γερμανό αυτοκράτορα και το Γάλλο βασιλιά για το ζήτημα του διορισμού των επισκόπων. Ο Πάπας αναγκάζεται από το Γάλλο βασιλιά να μεταφέρει την έδρα του από τη Ρώμη στην Αβινιόν της Γαλλίας (Βαβυλώνια αιχμαλωσία του Παπισμού).

Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2014

"Είναι η Θεολογία Επιστήμη;"

Ο Κωνσταντίνος Παπαπέτρου υπήρξε καθηγητής της Απολογητικής στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σημαντικός θεολόγος, ρεαλιστής,  με σπουδαία επιστημονική σκέψη και αγωνία για το μέλλον των φοιτητών του. Στη δεκαετία του '70 έγραψε ένα  βιβλίο με τίτλο "Είναι η Θεολογία Επιστήμη;" στην οποία τονίζει τις αυτονόητες προϋποθέσεις για να είναι επιστημονικός ο λόγος που ασχολείται με τα ζητήματα που ονομάζονται θεολογικά. Ας προσπαθήσουμε να βρούμε -και να διαβάσουμε- το βιβλίο του ειδικά τη σημερινή εποχή!





Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014

"Η παρέμβαση των αρχαιολογικών μνημείων στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Η ροτόντα Θεσσαλονίκης"

Το 14ο Γυμνάσιο Λάρισας εκπονεί περιβαλλοντικό πρόγραμμα που τιτλοφορείται "Η παρέμβαση των αρχαιολογικών μνημείων στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Η περίπτωση της  Ροτόντας Θεσσαλονίκης". Στα πλαίσια του  δημιούργησε blog που καταγράφει τις δράσεις της. Επισκεφτείτε το πατώντας εδώ