"Άγιος Γρηγόριος ο Βυζάντιος"

Ένα ενδιαφέρον βιβλίο κυκλοφόρησε από τη "Μετεωρίτικη Βιβλιοθήκη" (Σταγοί 2020). Είναι το "Άγιος Γρηγόριος ο Βυζάντιος. Διδάσκαλος του Ησυχασμού στο Άγιον Όρος και στα Μετέωρα". Περιλαμβάνει εργασίες των Δημητρίου Γόνη και Σταύρου Γουλούλη για τον ησυχαστή Άγιο Γρηγόριο Βυζάντιο που ήταν δάσκαλος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά και του Αγίου Αθανασίου Μετεωρίτη.  Άρτια επιστημονική και καλαίσθητη παρουσίαση!

ΟΙ αρχαιολογικές ανακαλύψεις της δεκαετίας 2010-2020

Διαβάστε στο αφιέρωμα της εφημερίδας Haaretz πως οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις άλλαξαν τον τρόπο που βλέπουμε την ιστορία και τα βιβλικά γεγονότα. Για παράδειγμα βρέθηκε ότι οι Φαραώ της Αιγύπτου υπέφεραν από δυσπλασίες, εξαιτίας των ενδογαμιών, ενώ οι αρχαίοι Ρωμαίοι δε φημίζονταν για την ...καθαριότητά τους. Μία πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση!

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης "Στὸ Μέγα-Γιαλό (1934)"

Έχει καθιερωθεί πλέον κάθε Χριστούγεννα οι "Θεολόγοι του μαυροπίνακα" να δημοσιεύουν ένα έργο του κυρ Αλέξανδρου ή ένα κείμενο που σχετίζεται με αυτόν. Για φέτος επιλέχτηκε ένα ανολοκλήρωτο έργο του, το "Στο Μέγα Γιαλό". Το σκηνικό ανυπέρβλητο, όπως πάντα, σε μεταφέρει για μία ακόμη φορά στη Σκιάθο του δημιουργού,  σε χιονισμένα Χριστούγεννα, θυμίζοντας νοσταλγικούς χειμώνες που δεν είναι και τόσο μακρινοί. 

           ΣΤΟ ΜΕΓΑ-ΓΙΑΛΟ

Πῶς ἐκλείσθη μοναχός του, ὁ ἔρμος, ὁ καλόγερος τοῦ Ἁϊ-Δημητριοῦ, μὲ τέτοιον καιρόν, ὁλομόναχος, εἰς τὸ μοναστηράκι;

Κάτω ἐβρυχᾶτο ἄγριος ὁ βορρᾶς, ὀργώνων τὰ κύματα, θολὰ καὶ ἀνταριασμένα, πλήττοντα μανιωδῶς τοὺς βράχους. Ἡ λευκὴ ἀδελφή του, παρθένα ἀπάτητη ἐπάνω εἰς τὰ βουνά, ἅπλωνε τὰ ἀτελείωτα σινδόνια της. Ἐκεῖνος τὰ ἔσφιγγε μὲ τὸ φύσημά του, καὶ ὁ ἥλιος δὲν τὰ ἐστέγνωνε μὲ τὰς ἀκτῖνάς του. Ἐπάνω εἰς τὴν ράχιν, σύρριζα εἰς τὸν κρημνόν, ἦτο κτισμένον τὸ παλαιόν, μισοφαγωμένον ἀπὸ τὸν βορρᾶν, μαυρισμένον ἀπὸ τὰς καταιγίδας, μοναστηράκι. Μισῆς ὥρας δρόμος μὲ πολὺν κόπον καὶ ἆσθμα, ἤρκει διὰ νὰ ἀναβῇ κανεὶς ἀπὸ τὴν ἄμμον κάτω τοῦ αἰγιαλοῦ εἰς τὴν μικρὰν κορυφὴν ἐπάνω.

Πρεσβευτές των βασιλείων του Ισραήλ και του Ιούδα στην αυλή των Ασσυρίων

Στον τόμο VII, Νο. 12 (Δεκέμβρης 2019) του περιοδικού Ancient Near East Today δημοσιεύεται άρθρο του καθηγητή Shawn Zelig Aster που πραγματεύεται το ρόλο των πρεσβευτών του βιβλικού Ισραήλ στους Ασσύριους αυτοκράτορες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ερμηνεία που δίνεται στο Ησ. 6, 1 κε. Για να διαβάσετε το  άρθρο πατήστε εδώ (πηγή εικόνας: A.H. Layard, Monuments of Nineveh, 1849, plate 1)

Ρωμαϊκό εργαστήριο στη βιβλική πόλη Ashkelon

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Bible History Daily εργαστήριο παρασκευής garum (1ος αι) ανακαλύφτηκε σε απόσταση 2 χλμ από τη βιβλική πόλη της Ashkelon, γεγονός που αποδεικνύει ρωμαϊκές διατροφικές επιρροές στους Ιουδαίους του 1ου αι μΧ.

Το garum ήταν μία σάλτσα ρωμαϊκής προέλευσης που γίνονταν από εντόσθια ψαριών. Όπως αναφέρει η wikipedia

"Διδάσκοντας Θρησκευτικά με νέες μεθόδους διδασκαλίας"

Διαβάστε το άρθρο πατώντας εδώ. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Αχιλλίου Πόλις, 2/2019, σσ. 273-283

Βιωματική διδασκαλία Θρησκευτικών

Οι Μυκηναίοι και οι αυτοκρατορίες της Ανατολής

Στο πολύ ενδιαφέρον άρθρο του "A Great King and a Wanax? The Politics of Mycenaean Greece" στο περιοδικό Ancient Near East Today (November 2019, VII 11) ο καθηγητής Jorrit Kelder (Visiting Professor in Greek archaeology at Ghent University and an Associate at the Oriental Insitute of the University of Oxford) αναφέρεται στη σχέση Μυκηναίων-Χετταίων. Αναφέρεται, εκτός των άλλων, σε ελληνικά ονόματα που απαντούν σε χεττιτικά κείμενα (πχ Ετεοκλής = Tawagalawa) και στις νεότερες επιστημονικές θεωρήσεις για τα μυκηναϊκά βασίλεια της ΥΕΧ.


Για να διαβάσετε το σημαντικό άρθρο επισκεφτείτε το σχετικό σύνδεσμο της ιστοσελίδας της ASOR, πατώντας εδώ .

Ψηφιδωτό με το θαύμα του χορτασμού των πέντε χιλιάδων

Ψηφιδωτό με το θαύμα του χορτασμού των πέντε χιλιάδων ανακάλυψαν αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου της Χάιφα κοντά στη λίμνη της Γαλιλαίας.
Το ψηφιδωτό που είναι ηλικίας 1500 ετών στάθηκε αφορμή να ανοίξει συζήτηση για την ακριβή τοποθεσία που έγινε το θαύμα.
Για το θέμα βλ. πατώντας εδώ, όπου βρίσκονται και σχετικές φωτό.

Δειγματική διδασκαλία Γ΄ Γυμνασίου στα Θρησκευτικά

   ΤΑΞΗ Γ Δειγματική by nikpavlou on Scribd

Η Αγία Γραφή στο έργο του Αγίου Κοσμά Αιτωλού. Η παρουσίαση

   Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΣΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ by Nikos Pavlou on Scribd

Η εισήγηση βρίσκεται στη διεύθυνση
https://www.academia.edu/40845646/%CE%9F_%CE%91%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3_%CE%9A%CE%9F%CE%A3%CE%9C%CE%91%CE%A3_%CE%9F_%CE%91%CE%99%CE%A4%CE%A9%CE%9B%CE%9F%CE%A3_%CE%9A

Εκκλησία του 6ου αι.μΧ στην Ιερουσαλήμ

Βυζαντινός Ναός  του 6ου αι. πΧ προς τιμήν του "Ενδόξου Μάρτυρα" βρέθηκε κοντά στην Ιερουσαλήμ.
Η Εκκλησία χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, ενώ αργότερα προστέθηκε δίπλα της παρεκκλήσι. Στην αυλή ανακαλύφτηκε ελληνική επιγραφή που μνημονεύει τον "Ένδοξο Μάρτυρα".
Πρόκειται για αρκετά μεγάλη Βασιλική, που μπορούσε να φιλοξενήσει μεγάλο αριθμό προσκυνητών. Ψηφιδωτά από πτηνά, φυτά και γεωμετρικά σχήματα τη διακοσμούσαν, ενώ πολύχρωμες τοιχογραφίες υπήρχαν στους τοίχους.

Περισσότερα για το Ναό προς τιμήν του "Ενδόξου Μάρτυρα" βλ. στην ανάρτηση του περιοδικού Biblical Arcaeology Review, όπου βρίσκονται και φωτογραφίες της ανακάλυψης.

Σκέψεις για τα Θρησκευτικά και το μέλλον τους

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Larissanet (4/10/2019, σ. 6)

Τις τελευταίες ημέρες έχει αρχίσει και πάλι να αναπτύσσεται μία έντονη συζήτηση για το μάθημα των Θρησκευτικών με αφορμή την έκδοση των αποφάσεων 1749/2019 και 1752/2019 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Καταρχήν να τονιστεί ότι τα  ΠΣ που ισχύουν αυτή τη στιγμή, παρά τις αδυναμίες τους (θεματοποίηση της ύλης, υποτίμηση της ιστορικής διάστασης της θρησκευτικότητας κ.α.) αποτελούν σίγουρα σταθμό στην ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Ειδικά οι μέθοδοι διδασκαλίας που τα συνοδεύουν είναι πρωτοποριακές και ανοίγουν δρόμους, αποτελώντας παραδείγματα για μίμηση. Θα αποτελέσει πλήγμα για την παιδεία αν δεν αξιοποιηθούν στο πλαίσιο μιας σύγχρονης θρησκευτικής εκπαίδευσης.

Στα θετικά των ΠΣ που ισχύουν μπορεί να προσμετρηθεί και το γεγονός ότι -ειδικά στο Δημοτικό και Γυμνάσιο – το Πρόγραμμα του μαθήματος τα τελευταία χρόνια, ως πρόγραμμα διαδικασίας που ήταν,  μπορούσε να διαμορφωθεί από το διδάσκοντα, ανάλογα με το τμήμα στο οποίο δίδασκε. Αυτό σημαίνει, ότι ήταν δυνατό, στα πλαίσια της θεματικής διάταξης της ύλης να γίνει αναδιάταξη των κειμένων που περιλάμβαναν  οι φάκελοι, να εναρμονιστούν  κοκ.

Οι καλές πρακτικές ως μέσον διδασκαλίας του θρησκευτικού μαθήματος

   Οι Καλές Πρακτικές Ως Μέσον Διδασκαλίας Του Θρησκευτικού by Nikos Pavlou on Scribd

Η πολεμική αμφίεση του γίγαντα Γολιάθ

"4  καὶ ἐξῆλθεν ἀνὴρ δυνατὸς ἐκ τῆς παρατάξεως τῶν ἀλλοφύλων Γολιαθ ὄνομα αὐτῷ ἐκ Γεθ ὕψος αὐτοῦ τεσσάρων πήχεων καὶ σπιθαμῆς
 5  καὶ περικεφαλαία ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ καὶ θώρακα ἁλυσιδωτὸν αὐτὸς ἐνδεδυκώς καὶ ὁ σταθμὸς τοῦ θώρακος αὐτοῦ πέντε χιλιάδες σίκλων χαλκοῦ καὶ σιδήρου
 6  καὶ κνημῖδες χαλκαῖ ἐπάνω τῶν σκελῶν αὐτοῦ καὶ ἀσπὶς χαλκῆ ἀνὰ μέσον τῶν ὤμων αὐτοῦ
 7  καὶ ὁ κοντὸς τοῦ δόρατος αὐτοῦ ὡσεὶ μέσακλον ὑφαινόντων καὶ ἡ λόγχη αὐτοῦ ἑξακοσίων σίκλων σιδήρου καὶ ὁ αἴρων τὰ ὅπλα αὐτοῦ προεπορεύετο αὐτοῦ" (1 Σαμ 17:4-7).

Κουίζ: Τι θυμίζει η περιγραφή;

Οι στάβλοι της Μεγιδδώ

Η βιβλική πόλη Μεγιδδώ είναι γνωστή από τη Βίβλο και τις αρχαιολογικές ανασκαφές. Σε  άρθρο στην ιστοσελίδα https://thetorah.com/ γίνεται μία περιεκτική και κατατοπιστική αναφορά στην ιστορία της πόλης που αποτέλεσε και εμπορικό σταθμό των Αιγυπτίων στις συναλλαγές που είχαν με την αυτοκρατορία των Χετταίων. Για να διαβάσετε το άρθρο πατήστε εδώ.

Έκθεση εντυπώσεων Αγίου Όρους 2019

Ένα ακόμη ενδιαφέρον κείμενο του φίλου και συναδέλφου Κώστα Μιχαηλίδη με εντυπώσεις του από το Άγιον Όρος

   6. Έκθεση Εντυπώσεων Αγίου Όρους 2019 by Nikos Pavlou on Scribd

Βρέθηκε η βιβλική Βηθσαϊδά;

Εκκλησία των Αποστόλων σε τόπο που θεωρείται ότι είναι Βηθσαϊδά, η πατρίδα των Μαθητών Ανδρέα και Πέτρου ανακάλυψαν Αμερικανοί και Ισραηλινοί αρχαιολόγοι. Μάλιστα θεωρούν ότι έχει κτιστεί πάνω από το σπίτι των δύο μαθητών του Ιησού.
Πληροφορίες για τη σημαντική  ανακάλυψη  που αναδεικνύουν τη συνεχή χριστιανική παρουσία στην περιοχή υπάρχουν στην ιστοσελίδα Ιστολόγιο Βιβλικών Σπουδών. ( Η φωτό προέρχεται από hy.wikipedia.org)

ΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΕ01

Αναθέσεις σε Θεολόγους

Σύμφωνα με την 76099/Δ2/ 11-05-2018 απόφαση του ΥΠΠΕΘ οι Θεολόγοι διδάσκουν:

·         Τα Θρησκευτικά Γυμνασίου, ΓΕΛ, ΕΠΑΛ (1^η ανάθεση)

·         Φιλοσοφία Β΄ Λυκείου (2^η ανάθεση)

·         Ερευνητική Εργασία (συνθετική εργασία /project), η οποία ανατίθεται σε όλους τους κλάδους εκπαιδευτικών που διδάσκουν στο Γενικό Λύκειο.

Να σημειωθεί ότι τα Θρησκευτικά Γυμνασίου μπορούν να τα διδάξουν σε 3^η ανάθεση οι εκπαιδευτικοί κλ. ΠΕ02.

Απαλλαγές από το μάθημα των Θρησκευτικών

Η νομοθεσία για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών βρίσκεται στην ΥΑ 12773/Δ2/23.01.2015   (πρβλ και ΥΑ 10645/ΓΔ4/23.01.2018). Σύμφωνα με αυτή «Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές (άρ.16, παρ.2 του Συντάγματος) και διδάσκεται στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σύμφωνα με τα επίσημα υποχρεωτικά αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα, ακολουθεί τους γενικούς σκοπούς της εκπαίδευσης και απευθύνεται σε όλους τους μαθητές..

Δυνατότητα απαλλαγής έχουν οι αλλόθρησκοι  ή ετερόδοξοι ή άθρησκοι, που επικαλούνται λόγους θρησκευτικής συνείδησης.

Η απαλλαγή παρέχεται νόμιμα, αποκλειστικά και μόνο για την προάσπιση της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης».

Αναλυτικό Πρόγραμμα των Θρησκευτικών

Το Αναλυτικό Πρόγραμμα των Θρησκευτικών βρίσκεται βασικά στα ΦΕΚ Προγράμματος Σπουδών Δημοτικού-Γυμνασίου (ΦΕΚ 2104-19.06.2017) και ΦΕΚ Προγράμματος Σπουδών Λυκείου (ΦΕΚ 2105-19.06-2017).

Γυμνάσιο:  Αυτή τη στιγμή ισχύουν οι «Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων Κοινωνικών Επιστημών στο Γυμνάσιο για το σχολικό έτος 2018 – 2019», υπ’αριθμ. 142749/Δ2/04-09-2018 ΥΠΠΕΘ, στην οποία τονίζεται  «ισχύουν η ύλη και οι οδηγίες διδασκαλίας, όπως έχουν οριστεί για το σχολικό έτος 2017-2018, σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. 164306/Δ2/03-10-2017 έγγραφο του ΥΠ.Π.Ε.Θ. («Οδηγίες για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στο Γυμνάσιο για το σχολικό έτος 2017-2018)». Σε αυτό αναφέρονται:

Α. Τα Εργαλεία και υλικά για την εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων (Βλ  (http://iep.edu.gr/el/thriskeftika-programmataspoudon και ο ιστότοπος υποστήριξης της εφαρμογής http://iep.edu.gr/index.php/el/thriskeftika ).

Β. Παιδαγωγικές και διδακτικές οδηγίες που συνοψίζονται στις παρακάτω:

1. Το Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού - Γυμνασίου χαρακτηρίζεται ως Πρόγραμμα Διαδικασίας, επειδή ο ίδιος ο εκπαιδευτικός διαμορφώνει το διδακτικό του έργο κάνοντας επιλογές από το Πρόγραμμα Σπουδών ανάλογα με το μαθητικό δυναμικό και τις ανάγκες του.

2. Τα βήματα διαμόρφωσης της διδασκαλίας είναι τα εξής:

α) επιλέγονται  τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του δίωρου

β) επιλέγονται  το βασικό θέμα/τα βασικά θέματα, που υπηρετούν τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα που έχουν επιλεγεί.

γ) διαμορφώνονται οι δραστηριότητες με βάση τις διδακτικές τεχνικές που

προτείνονται

δ) αν σε κάποια δραστηριότητα χρειάζεται πηγή (γραπτό ή πολυτροπικό κείμενο), ανατρέχουμε στον Φάκελο Μαθήματος και στην ιστοσελίδα του Ι.Ε.Π. και επιλέγεται  πηγή.

3. Αξιολόγηση. Η φιλοσοφία της αξιολόγησης στηρίζεται στο γεγονός ότι είναι παρωχημένη η μέχρι τώρα βασική ερώτηση κάθε διδάσκοντος «τι θα διδάξω, τι ύλη θα καλύψω και με ποιο τρόπο θα τη μεταφέρω στην τάξη» και δεν είναι πλέον κατάλληλη. Η βασική ερώτηση που ταιριάζει στο νέο ΠΣ διαμορφώνεται στο «τι θα μάθουν οι μαθητές/τριές μου;». Η ερώτηση αυτή δεν μπορεί να απαντηθεί παρά μόνο με την εφαρμογή κατάλληλων μεθόδων αξιολόγησης των μαθητών/τριών, που θα είναι ατελέσφορες, όμως, αν δεν συνδυαστούν με διαδικασίες αυτοαξιολόγησης του διδάσκοντος/της διδάσκουσας και διάθεση προσαρμογής.

Λύκειο: Αυτή τη στιγμή ισχύουν οι «Οδηγίες διδασκαλίας για το μάθημα των Θρησκευτικών στα Ημερήσια και Εσπερινά Λύκεια για το σχολικό έτος 2017-2018 Υπ’ αριθμ 168781/Δ2/09-10-2017 έγγραφο ΥΠΠΕΘ). Σε αυτό αναφέρονται:

Α. Εργαλεία και υλικά για την εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων

1. Προγράμματα Σπουδών (http://iep.edu.gr/el/thriskeftika-programmata-spoudon)

         2. Ιστότοπος υποστήριξης της εφαρμογής.

            Το Ι.Ε.Π. έχει αναπτύξει και θέσει σε λειτουργία ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2016

  δυναμικό/διαδραστικό ιστότοπο στη διεύθυνση:         http://iep.edu.gr/index.php/el/thriskeftika .

          3. Το νέο ΠΣ στα Θρησκευτικά Λυκείου είναι εννοιοκεντρικό πρόγραμμα ως προς τη δόμηση και προσέγγιση των διδακτικών θεμάτων. Η πρώτη ύλη της μεθόδου είναι οι «βασικές έννοιες». Οι έννοιες αυτές είναι λέξεις από την πανανθρώπινη γλώσσα, που αφορούν στη θρησκευτική μάθηση και που μας δίνουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε και να ερμηνεύσουμε την ανθρώπινη εμπειρία, είναι οι ρίζες που μας προσφέρουν εργαλεία να κατανοήσουμε και να νοηματοδοτήσουμε τον κόσμο.

Β. Σχεδιασμός και βήματα στη διδασκαλία

           1.  Σχεδιάζουμε τη διδασκαλία μας, ανάλογα με τις μαθησιακές ανάγκες και το προφίλ   κάθε τάξης, ακολουθώντας τα στάδια που περιγράφονται στις Μεθόδους – Δραστηριότητες. Μπορούμε βέβαια να χρησιμοποιήσουμε δικές μας δραστηριότητες ή υλικό, το οποίο, όμως, να είναι συμβατό με την ανάλυση του κάθε σταδίου της μεθόδου και να υπηρετεί τα ΠΜΑ και τα σημεία αξιολόγησης του ΠΣ.

2. Αξιολόγηση των μαθητών στο Λύκειο

«Ο/Η εκπαιδευτικός παρακολουθεί την προσπάθεια και το έργο των μαθητών σε όλη τη διαδικασία της διδασκαλίας και αξιολογεί τον βαθμό επίτευξης των Προσδοκώμενων Μαθησιακών Αποτελεσμάτων. Δίνει το στίγμα του σημείου που βρίσκεται ο/η κάθε μαθητής/μαθήτρια σε σχέση με αυτά. Αποτιμά ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία που προκύπτουν από την παρατήρηση, τις ατομικές και συλλογικές εργασίες, τους φακέλους εργασίας, την αυτοαξιολόγηση και τις γραπτές δοκιμασίες. Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας διαμορφώνουν και την τελική ή αθροιστική αξιολόγηση. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιδιωκόμενο, τότε απαιτείται αναπροσαρμογή και αναδιαμόρφωση στις διδακτικές ενέργειες του/της εκπαιδευτικού, με στόχο πάντοτε την αποτελεσματική διδασκαλία».

ΕΠΑΛ. Ισχύουν οι οδηγίες του Λυκείου.

Εορτή Τριών Ιεραρχών

Σύμφωνα με  Υ.Α.79942/ΓΔ4/21-05-2019 (ΦΕΚ τ.Β 2005/2019) "Εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση και θέματα οργάνωσης της σχολικής ζωής στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης" για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών ισχύει (άρθρο 2, παρ.4 & 6) :

4) «Ημέρες αργίας των Γυμνασίων, Γενικών Λυκείων, Επαγγελματικών Λυκείων,

Γυμνασίων ΕΑΕ, Λυκείων ΕΑΕ, Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων-Λυκείων

και Εργαστηρίων Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.ΕΚ.) ορίζονται:

α) όλες οι Κυριακές

β) οι θρησκευτικές εορτές του Αγίου Πνεύματος και των Τριών Ιεραρχών……»

6) «…Κατά την παραμονή της θρησκευτικής εορτής των Τριών Ιεραρχών, με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, αφιερώνεται ένα δίωρο από το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων σχετικών με την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα γράμματα. Αν η ημέρα αυτή συμπίπτει με Σάββατο ή αργία, οι ανωτέρω εκδηλώσεις πραγματοποιούνται την προηγουμένη του Σαββάτου ή της αργίας αυτής».

Εξετάσεις

Γυμνάσιο: Σύμφωνα με το ΠΔ 126/2016 (ΦΕΚ 211/Β/ 11-11-2016, όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με το ΠΔ 44/2017 ΦΕΚ 69/Α/16-5-2017), τα Θρησκευτικά ανήκουν στην Ομάδα Β΄ των μαθημάτων του Γυμνασίου. Σύμφωνα με το άρθρο 3, 1Γ «Στα μαθήματα της Ομάδας Β’ διενεργείται μία ωριαία γραπτή δοκιμασία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου. Κατά το δεύτερο τετράμηνο ο διδάσκων μάθημα της δεύτερης ομάδας δύναται να επιλέξει, αντί της διεξαγωγής ωριαίας γραπτής δοκιμασίας σε κάποιο τμήμα ή κάποια τμήματα, την ανάθεση

μιας συνθετικής δημιουργικής εργασίας μικρής έκτασης στους μαθητές του τμήματος ή των τμημάτων».

Λύκειο: Σύμφωνα με την 169626/Δ2/11-10-2018 τα Θρησκευτικά ανήκουν στην Ομάδα Β΄ των Μαθημάτων Γενικής Παιδείας τα οποία δεν εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές  και απολυτήριες εξετάσεις. Διενεργούνται δύο (2) υποχρεωτικές ωριαίες γραπτές δοκιμασίες, μία κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου και μία κατά τη διάρκεια του δεύτερου τετραμήνου. Αν υπάρχει αντικειμενικό πρόβλημα, και η ωριαία γραπτή δοκιμασία του πρώτου τετραμήνου δεν πραγματοποιηθεί στο πρώτο τετράμηνο, τότε διενεργούνται και οι δύο (2) ωριαίες γραπτές δοκιμασίες στο δεύτερο τετράμηνο.

ΕΠΑΛ: Σύμφωνα με την Φ4/177399/Δ4/ 22-10-2018 τα Θρησκευτικά διδάσκονται στην Α΄ Τάξη  Ημερήσιου και Εσπερινού ΕΠΑΛ από 1 ώρα αντίστοιχα και στη Β΄ Τάξη  Ημερήσιου ΕΠΑΛ 1 ώρα και είναι μάθημα μη εξεταζόμενο.

«ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΛΚΟΝΤΑΙ»! ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ ΒΙΒΛΙΚΩΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ. Περίληψη εισήγησης

Το ζήτημα των σχέσεων της Αγίας Γραφής με τις φυσικές επιστήμες εξακολουθεί και σήμερα να είναι επίκαιρο και να απασχολεί τη σκέψη. Είναι γνωστό ότι στο παρελθόν οδήγησε σε παρεμβάσεις στο έργο της επιστημονικής έρευνας,  αλλά και σε υποβάθμιση της συμβολής της Αγίας Γραφής στη συγκρότηση του δυτικού πολιτισμού,  ενώ περιόρισε το ρόλο της θρησκείας στη ζωή του ανθρώπου.

Σήμερα περιθώρια για αντιπαραθέσεις δεν υπάρχουν πλέον και εκείνο που επείγει είναι η προσπάθεια για έναν έντιμο και ειλικρινή διάλογο μεταξύ τους. Προϋπόθεση είναι να γίνει κατανοητό πως το κεντρικό θέμα της Αγίας Γραφής είναι οι ενέργειες του Θεού και οι συντάκτες της χρησιμοποιούσαν τους συλλογισμούς και τις παραστάσεις του κόσμου τους, για να περιγράψουν τη σχέση του Θεού με την ανθρώπινη ιστορία.

Πυξίδα για το διάλογο πρέπει να είναι η στάση των βιβλικών συγγραφέων, που γνώριζαν τις αντιλήψεις της εποχής τους και τις χρησιμοποιούσαν για να αναπτύξουν το θεολογικό προβληματισμό τους. Σε αυτόν θα χρησιμοποιηθούν τα σύγχρονα πορίσματα των φυσικών επιστημών, τα οποία μπορούν να ανοίξουν νέους ορίζοντες στην έρευνα της Αγίας Γραφής, αφού θα γίνουν αφορμή να καταγραφούν ερωτήματα που απαιτούν νηφάλιες και εμπεριστατωμένες απαντήσεις και θα δημιουργήσουν προκλήσεις που θα δώσουν το έναυσμα για μία δημιουργική προσέγγιση.

Η έντυπη μορφή του περιοδικού ΣΥΝΘΕΣΙΣ

Κυκλοφόρησε η έντυπη μορφή του περιοδικού ΣΥΝΘΕΣΙΣ (τ. 1 και 2 του 2ου τόμου του 2013).

Για τα περιεχόμενά του δείτε τα ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Λόγος (και πάλι) περί Φιλισταίων

Είναι γνωστό ότι οι Φιλισταίοι έχουν απασχολήσει πολλές φορές την επιστημονική κοινότητα. Νέα ευρήματα τον τελευταίο καιρό έδωσαν την ευκαιρία να αρχίσει και πάλι ο διάλογος για την προέλευσή τους. Στο βίντεο που ακολουθεί δίνεται η ευκαιρία να αναπτυχθούν απόψεις για την καταγωγή τους από τον ελληνικό χώρο.

 https://www.facebook.com/protothemagr/videos/608357696321311/

H ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΩΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

Το έτος 48 μ.Χ. ήταν σημαντικό για την μετέπειτα πορεία του χριστιανισμού. Ο Παύλος με το Βαρνάβα είχαν επιστρέψει από την Α΄ Αποστολική περιοδεία (Κύπρος-Μ. Ασία), και διηγήθηκαν στους πιστούς της κοινότητας της Αντιόχειας όσα έκανε ο Θεός μ’ αυτούς, και ότι άνοιξε την πόρτα της πίστης και στους Εθνικούς. Πολλοί χάρηκαν, αλλά κάποιοι που είχαν έρθει από τα Ιεροσόλυμα στην Αντιόχεια, δίδασκαν στους αδερφούς πως πρέπει να περιτμηθούν για να μπορέσουν να σωθούν (Πρ. 14, 27 ∙ Πρ. 15,1). Δημιουργήθηκε μεγάλη ταραχή, και οι δύο Απόστολοι μαζί με άλλους χριστιανούς από την Αντιόχεια πήγαν στα Ιεροσόλυμα για να λύσουν το ζήτημα μαζί με τους άλλους Απόστολους και τους Πρεσβύτερους.

Όπως γίνεται αντιληπτό η υπόθεση σχετίζονταν με το μέλλον της Εκκλησίας. Αν γίνονταν δεκτή η θέση των χριστιανών των Ιεροσολύμων ο χριστιανισμός θα υποβαθμίζονταν, και οι συνέπειες για τη μετέπειτα πορεία του πιθανόν να ήταν  ολέθριες. Αυτό το γνωρίζουν οι Απόστολοι και έτσι συγκαλείται η Αποστολική Σύνοδος στην οποία ήταν καθοριστικός ο ρόλος των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, την μνήμη των οποίων γιορτάζει η Εκκλησία μας αυτές τις ημέρες.

Οι δύο Απόστολοι από την αρχή τονίζουν ότι ο Θεός δε θέλει να φορτωθούν οι χριστιανοί βάρη που είναι περιττά. Ο Παύλος μαζί με το Βαρνάβα αφηγούνται τους σταθμούς της περιοδείας τους και την επιτυχία που είχε το κήρυγμα του ευαγγελίου στους πρώην ειδωλολάτρες. Τότε κάποιοι από την παράταξη των Φαρισαίων που είχαν πιστέψει, έλεγαν ότι πρέπει οι εθνικοί να περιτέμνονται και να τηρούν τις διατάξεις του Μωυσή.

Οι Απόστολοι συζητούν αυτό το σημαντικό θέμα. Λαμβάνει κατόπιν το λόγο ο Πέτρος. Τονίζει ότι ο Θεός που γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων, έδωσε σημάδι ότι και οι εθνικοί μπορούν να σωθούν, αφού τους χορηγήθηκε το Άγιο Πνεύμα. Δεν έκανε καμία διάκριση ανάμεσα στους Ιουδαίους και τους ειδωλολάτρες, αλλά καθάρισε με την πίστη τις καρδιές τους. Οπότε δεν πρέπει να φορτωθεί κανένας ζυγός στον τράχηλο των χριστιανών, τον οποίο μάλιστα δε μπόρεσαν να σηκώσουν αυτοί που κατάγονταν από τον Ιουδαϊσμό.

Ύστερα όλοι άκουσαν το Βαρνάβα και τον Παύλο, που διηγούνταν τα θαύματα που έκανε ο Θεός, μέσω αυτών, στους εθνικούς. Ο Ιάκωβος, στη συνέχεια, υπογράμμισε και αυτός να μην επιβαρυνθούν οι εθνικοί που επιστρέφουν στο χριστιανισμό.

Για το θέμα είναι χαρακτηριστικά τα παρακάτω που επισημαίνει ο ιερός Χρυσόστομος: «Όρα», λέει, «πως δείκνυσι τον Θεόν δι’ αυτού φθεγγόμενον, και ουδέν ανθρώπινον. Και ο καρδιογνώστης Θεός εμαρτύρησεν αυτοίς.  Επί την πνευματικήν ανάγει μαρτυρίαν αυτούς. Δους αυτοίς το Πνεύμα το άγιον, καθώς και ημίν. Όρα πως πανταχού εξισοί τα έθνη. Και ουδέν διέκρινε μεταξύ ημών τε και αυτών, τη πίστει καθαρίσας τας καρδίας αυτών. Από της πίστεως μόνης, φησί, των αυτών έτυχον. Κακείνων ταύτα εντρεπτικά∙ μάλλον δε εκείνους διδάξαι δύναται, ότι πίστεως δει μόνης, και ουκ έργων ουδέ περιτομής. Ου γαρ δη υπέρ των εθνών απολογούμενοι ταύτα λέγουσι μόνον, αλλά κακείνους παιδεύοντες αποστήναι του νόμου. Αλλά τέως ούπω λέγουσι τούτο. Νυν ουν τι πειράζετε τον Θεόν επιθείναι ζυγόν επί τον τράχηλον των μαθητών ον ούτε οι πατέρες ημών, ούτε ημείς ισχύσαμεν βαστάσαι. Αλλά δια της χάριτος του Κυρίου Ιησού πιστεύομεν σωθήναι, καθ’ ον τρόπον κακείνοι» ( Εις τας Πράξεις των Αποστόλων, Ομιλία ΛΔ, 60,235).

Ο σχολιασμός του Ιωάννη Χρυσοστόμου τονίζει ότι ο Θεός έδωσε το Άγιο Πνεύμα και στους ειδωλολάτρες που μεταστράφηκαν στο χριστιανισμό. Για το Θεό όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Δεν γίνεται καμία διάκριση ανάμεσα στους ανθρώπους, και όλοι σώζονται με τη χάρη του Κυρίου Ιησού.

Το συμπέρασμα που βγαίνει λοιπόν από τους λόγους των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην Αποστολική Σύνοδο και από την ανάλυση του ιερού Χρυσοστόμου είναι πως μέσα στην εκκλησία δεν υπάρχουν διακρίσεις και όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι για το Θεό. Επομένως δε χρειάζονταν τα πρόσθετα βάρη στους ώμους των εθνικών που γίνονταν χριστιανοί.

Η Αποστολική Σύνοδος, με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, πήρε την απόφαση να μην επιβληθεί στους χριστιανούς τίποτα περιττό. Αρχίζει κατόπιν η Δεύτερη Αποστολική περιοδεία του Παύλου (49-52). Συνοδοί του είναι ο Σίλας, ο Τιμόθεος και ο Λουκάς. Στη διάρκειά της επισκέπτονται την Ελλάδα, και έτσι ο Απόστολος των Εθνών γίνεται ο ιδρυτής της ελληνικής εκκλησίας.

***

Το συμπέρασμα είναι πως η συμμετοχή των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου ήταν καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία της ιεραποστολής στους εθνικούς. Στήριξαν, εκτός των άλλων, με τις παρεμβάσεις τους την υπόθεση της  διάδοσης του χριστιανικού μηνύματος σε όλους. Αξίζει λοιπόν, τελειώνοντας, να παρατεθεί ένα απόσπασμα από τον έπαινο που απευθύνει σε αυτούς, ένας βυζαντινός λόγιος, ο Γεώργιος Ακροπολίτης, που έζησε τον 13^ο αιώνα. Όπως γράφει λοιπόν: « Αλλ’ ω δυάς η κορυφαία των μαθητών του Χριστού –επισυναπτέον γαρ μοι πάλιν- οι της ολομελείας της δωδεκάδος των μαθητών οφθαλμοί, οι φωστήρες οι παμφαέστατοι, ουχ ο μεν εις ημέραν φαύσιν τεθείς ο δε νυκτός την δαδούχησιν, αλλά και άμφω ημερινοί και την νύκτα της αγνοίας διώκοντες και ως εν ημέρα ευσχημόνως τους διδασκομένους περιπατείν αναπείθοντες, οι θρόνοι της Χριστού ανακλήσεως, εφ’ ων ο διπλούς ανεπαύσατο Κύριος, τα δένδρα του παραδείσου τα αγλαόκαρπα, ων οι μεταλαμβάνοντες την αφθαρσίαν απολαμβάνουσιν, οι δίκρουνοι ποταμοί των διδαγμάτων Χριστού, εξ ων οι πίοντες ουκ αποθνήσκουσιν αλλά μεταστοιχειούνται προς το αθάνατον, αι διτταί του πνεύματος μάχαιραι το κρείττον από του χείρονος διατέμνουσαι. Ω πλάκες έμψυχοι, εν αις τα της Καινής Διαθήκης εγκαταγέγραπται∙ ω στύλοι δύο πυρίπνοοι τον νέον καθοδηγούντες λαόν ….ω Πέτρε και Παύλε –χαίρω γαρ τοις υμετέροις ονόμασιν, έχουσιν γαρ εις αρετήν και παράκλησιν» (Γεωργίου του Ακροπολίτου, Λόγος εις τους Αγίους και Πανευφήμους μεγάλους Αποστόλους Πέτρον και Παύλον, 27).

N. T. Wright, Απόστολος Παύλος: Η Ζωή και το Έργο του, (μτφρ. Σ. Δεσπότης-Ι. Γρηγοράκη), εκδόσεις Ουρανός, Αθήνα 2019

"Σε αυτή την ολοκληρωμένη βιογραφία του απόστολου Παύλου, ο μελετητής της Αγίας Γραφής και ευπώλητος συγγραφέας Ν. Τ. Ράιτ προβάλλει τον ανθρωπισμό και τα αξιοσημείωτα επιτεύγματα του διανοούμενου αυτού που εφηύρε τη χριστιανική θεολογία – μεταμορφώνοντας μια πίστη και αλλάζοντας τον κόσμο.
Επί αιώνες ο Παύλος, ο απόστολος που «είδε το φως στον Δρόμο για τη Δαμασκό», και μετατράπηκε από φανατισμένο Φαρισαίο διώκτη σε αφοσιωμένο ακόλουθο του Χριστού, υπήρξε ένας από τους περισσότερο συχνά μνημονευόμενους αγίους της Εκκλησίας. Παρόλο που η επιρροή του στον χριστιανισμό είναι βαθιά, ο Ράιτ ισχυρίζεται ότι οι μελετητές της Αγίας Γραφής και οι πνευματικοί ποιμένες επικεντρώθηκαν κυρίως στις επιστολές και στη θεολογία του, παραβλέποντας έτσι την ουσία της ζωής του ανθρώπου και του απίθανου έργου του.
Για τον Ράιτ, «το πρόβλημα είναι ότι ο Παύλος έχει ρόλο-κλειδί στην κατανόηση του πρώιμου χριστιανισμού, παρόλο που ήταν Ιουδαίος. Για πολλές γενιές πολλοί χριστιανοί δεν μπορούσαν να συμφιλιωθούν μ’ αυτό». Η γνώση μας για τον Παύλο και η εκτίμηση της κληρονομιάς του δεν μπορούν να είναι πλήρεις χωρίς την κατανόηση της ιουδαϊκής καταγωγής του. Αναλύοντας όλο το δράμα της ανθρώπινης και πνευματικής διάστασης του Παύλου, ο Ράιτ εμβαθύνει στα γραπτά του απόστολου, στις σκέψεις και στις ιδέες του, και μας βοηθά να τις δούμε με έναν νέο, καινοτόμο τρόπο".

Πηγή

Διαβάστε εδώ απόσπασμα του βιβλίου, στο οποίο περιλαμβάνονται και τα περιεχόμενα.

Το Πάθος και η Ανάσταση στα Απόκρυφα Ευαγγέλια Α΄ Μέρος

Απόκρυφα της Καινής Διαθήκης ονομάζονται κείμενα που έχουν ίδια θεματολογία με τα βιβλία του δεύτερου μέρους της Βίβλου και έχουν γραφεί από το 2^ο αι. μΧ και εξής. Οι συγγραφείς τους είναι άγνωστοι, υπογράφουν, όμως, κυρίως με ονόματα μαθητών του Ιησού για να δώσουν κύρος στα γραπτά τους. Περιέχουν αυτά που θεωρούν περιστατικά της ζωής του, διδασκαλίες του καθώς και καταγραφές από τη δράση των αποστόλων.

Τα Απόκρυφα δεν  περιλαμβάνονται  στον Κανόνα της Καινής Διαθήκης. Μάλιστα ο Μέγας Αθανάσιος, στην 39^η Εορταστική Επιστολή του παρουσιάζει τα βιβλία που αποτελούν την Αγία Γραφή (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) γιατί, όπως τονίζει, πολλοί μπορεί να απατηθούν από την πονηριά μερικών ανθρώπων και αρχίσουν να διαβάζουν τα λεγόμενα απόκρυφα.

Ας μη θεωρηθεί όμως ότι οι συγγραφείς τους στόχευαν πάντα στη διάδοση αιρετικών διδασκαλιών. Πολλά απόκρυφα κείμενα σε γενικές γραμμές δεν διέφεραν από τις καινοδιαθηκικές αφηγήσεις. Θεωρούνταν ότι συμπλήρωναν τα ευαγγελικά κείμενα και παρουσίαζαν πτυχές του βίου του Ιησού και  άλλων ιερών προσώπων, που δεν αναφέρονταν στη γραμματεία της Καινής Διαθήκης. Άλλωστε ένας μεγάλος αριθμός τους βρέθηκε στην Αίγυπτο,  σε τάφους μοναχών, αφού τα θεωρούσαν έργα πίστης, και είχαν την  επιθυμία να ταφούν με τα αγαπημένα τους βιβλία. Ενώ οι πληροφορίες που δίνονται σε αυτά χρησιμοποιήθηκαν ως αφετηρία για τη θέσπιση γιορτών και στην εικονογραφία  ή για να αποσαφηνιστούν λεπτομέρειες που δεν υπάρχουν στα ευαγγέλια και στα άλλα ιερά κείμενα, όπως για παράδειγμα τα ονόματα των τριών μάγων ή των δύο ληστών που σταυρώθηκαν μαζί με τον Κύριο, όπως θα τονιστεί στη συνέχεια.

***

To Πάθος και η Ανάσταση του Ιησού σίγουρα  θα τραβούσαν την προσοχή των συγγραφέων των Απόκρυφων κειμένων. Βέβαια οι καταγραφές τους γίνονταν ανάλογα με την οπτική γωνία που έβλεπαν τα γεγονότα και τις προφορικές ή γραπτές παραδόσεις που είχαν υπόψη τους. Το γενικό πλαίσιο δε διέφερε αισθητά από τα αντίστοιχα κείμενα των κανονικών Ευαγγελίων, οπότε η ειδοποιός διαφορά επικεντρώνεται σε λεπτομέρειες που περιέχουν και δίνουν το ιδεολογικό τους στίγμα, αλλά και στο κοινό στο οποίο απευθύνονταν.

Για να κατανοηθούν οι αφηγήσεις των Απόκρυφων Ευαγγελίων για το Πάθος και την Ανάσταση θα πρέπει αρχικά να παρουσιαστεί σε γενικές γραμμές ο σχετικός λόγος των Ευαγγελίων, ώστε να σχηματιστεί πλήρης εικόνα.

Στο αρχαιότερο Ευαγγέλιο, που είναι το κατά Μάρκον, τα γεγονότα του Πάθους και της Ανάστασης ακολουθούν αυστηρή χρονολογική σειρά. Από το κεφ. 14 αρχίζει να γίνεται λόγος για τη συνομωσία  που κάνουν οι αρχιερείς και οι γραμματείς, επειδή θέλουν να θανατώσουν τον Ιησού και για την απόφαση του Ιούδα του Ισκαριώτη να τον προδώσει.

Ακολουθεί ο Μυστικός Δείπνος, η πρόρρηση της άρνησης του Πέτρου, η προσευχή του Ιησού στη Γεθσημανή και η σύλληψή του, η δίκη στο Μεγάλο Συνέδριο, η άρνηση του Πέτρου, η δίκη από τον Πιλάτο, οι εμπαιγμοί και τέλος η σταύρωση και η ταφή του Ιησού. Αποκορύφωμα είναι η ανάσταση του, που πιστοποιείται από το νεαρό με τη λευκή στολή που βρίσκουν η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου, μέσα στο κενό μνήμα και τις εμφανίσεις του στους μαθητές.

Οι ερευνητές έχουν κατατάξει τα Απόκρυφα Ευαγγέλια που αναφέρονται στο ίδιο θέμα σε μία ειδική κατηγορία, τα «Ευαγγέλια Πάθους, Καθόδου στον Άδη και Ανάστασης του Χριστού». Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το Ευαγγέλιο Πέτρου, Ευαγγέλιο Νικοδήμου, Πράξεις Πιλάτου, Ευαγγέλιο Βαρθολομαίου, Αφήγημα Ιωσήφ από Αριμαθαίας και Επιστολή των Αποστόλων.

Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν ενδεικτικά το Ευαγγέλιο Πέτρου, το Αφήγημα Ιωσήφ από Αριμαθαίας και το Ευαγγέλιο Βαρθολομαίου, που θα βοηθήσουν στην κατανόηση του σχετικού περιεχομένου των Απόκρυφων Ευαγγελίων.

Η εύρεση του απόκρυφου κειμένου που ονομάστηκε ευαγγέλιο του Πέτρου είναι πράγματι συναρπαστική. Βρέθηκε το χειμώνα του 1886 στην Akhmim της Αιγύπτου στον τάφο ενός μοναχού, μαζί με άλλα δύο κείμενα. Μεταξύ των ερευνητών υπήρξαν πολλές αντιτιθέμενες απόψεις γι’ αυτό, και έτσι οι σχετικές εργασίες που είδαν το φως της δημοσιότητας για την ερμηνεία του, είναι πολλές.

Είναι πιθανό να γράφτηκε  στο πρώτο μισό του δεύτερου αι. μ. Χ. στη Μικρά Ασία, ενώ ο συγγραφέας του φαίνεται να γνώριζε καλά τα κανονικά ευαγγέλια.

Στην αρχή της διήγησης παρουσιάζεται η διαπίστωση  ότι κανένας Ιουδαίος αξιωματούχος δεν ένιψε τα χέρια του, όπως ο Πιλάτος. Ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία καταλαβαίνει ότι πρόκειται να σταυρώσουν τον Κύριο, και ζητάει το σώμα του για να το ενταφιάσει. Στη συνέχεια περιγράφεται το Πάθος. Φορούν τον κόκκινο μανδύα στον Ιησού και τον βάζουν να καθίσει σε θρόνο, ενώ τον πειράζουν λέγοντάς του να κρίνει το λαό. Τον χτυπούν, τον φτύνουν,  τον μαστιγώνουν λέγοντας: « Ταύτη τη τιμη τιμήσωμεν τον υιόν του Θεού»

Σταυρώνουν μαζί του δύο κακούργους και πάνω στο σταυρό τοποθετούν την επιγραφή «ούτος έστιν ο βασιλεύς του Ισραήλ». Ο Ιησούς δεν αισθάνονταν κανένα πόνο. Το μεσημέρι της Σταύρωσης έπεσε σκοτάδι σε όλη την Ιουδαία. Αγωνιούσαν τότε οι παρευρισκόμενοι για να μη δύσει ο ήλιος. Δίνουν στο Ιησού να πιει χολή και ξύδι ενώ  αρκετοί άνθρωποι κυκλοφορούσαν με λυχνάρια σαν να ήταν νύχτα. Ο Κύριος τότε κραύγασε «Η δύναμίς μου, η δύναμις, κατέλειψάς με».

Αφαιρούν τότε τα καρφιά από τα χέρια του και τον βάζουν στη γη, που σείστηκε και όλοι φοβήθηκαν. Βγήκε κατόπιν ο ήλιος, οι Ιουδαίοι χάρηκαν, ενώ οι στρατιώτες έδωσαν το σώμα του Χριστού στον Ιωσήφ.

Ο λαός τότε αναλογίστηκε το κακό που έκανε και άρχισε να θρηνεί. Μόλις το είδαν αυτό τα μέλη του Συνεδρίου ζήτησαν από τον Πιλάτο στρατό για φρουρά του τάφου και τον σφραγίζουν με εφτά σφραγίσματα.

Πολλοί πήγαν να δουν τον τάφο. Καθώς ξημέρωνε η Κυριακή ακούστηκε δυνατή φωνή από τον ουρανό, που άνοιξε, και δύο άντρες κατέβηκαν και άνοιξαν το μνημείο. Βγήκαν από αυτό με το Χριστό, ενώ τους ακολουθούσε ένας σταυρός. Ακούγονταν φωνή από τον ουρανό που έλεγε «Κήρυξα στους νεκρούς».

Η Μαρία η Μαγδαληνή με άλλες γυναίκες ήρθαν στον τάφο. Τον είδαν ανοιχτό και ένας νέος  τους πληροφόρησε για την Ανάσταση.

Η διήγηση τελειώνει βρίσκοντας τους μαθητές στην Ιερουσαλήμ να κλαίνε και να είναι θλιμμένοι, ενώ ο Πέτρος γύρισε στη λίμνη της Γαλιλαίας μαζί με το Λευί του Αλφαίου.

Όπως αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης του απόκρυφου ευαγγελίου του Πέτρου, πρόκειται για κείμενο που δανείζεται πολλά στοιχεία από τα κανονικά ευαγγέλια και τα χρησιμοποιεί με τον τρόπο που θέλει ο συγγραφέας του, ο οποίος δείχνει να επανερμηνεύει τα γεγονότα του Πάθους. Χαρακτηριστικό του στοιχείο είναι τα πολλά λαϊκά στοιχεία που υπάρχουν στο κείμενο, γεγονός που επιτρέπει την υπόθεση πως θα ήταν αρκετά δημοφιλές ανάγνωσμα και θα κυκλοφορούσε ευρέως.

Οι μαθητές δε φαίνεται να έχουν σημαντικό ρόλο. Κρύβονταν, γιατί καταζητούνταν από τις αρχές που πίστευαν ότι ήθελαν να βάλουν φωτιά στο Ναό. Στο τέλος ο συγγραφέας βάζει τον Πέτρο και τον αδελφό του Ανδρέα να πηγαίνουν να ρίξουν τα δίχτυα τους στη λίμνη μαζί με το Λευί, το γιο του Αλφαίου.

Η «Υφήγησις Ιωσήφ», το αφήγημα του Ιωσήφ από την Αριμαθαία, επικεντρώνεται στην προδοσία του Ιούδα και στο ρόλο των δύο ληστών, που δίνονται και τα ονόματά τους Γέστας και Δημάς. Ο πρώτος ήταν μεγάλος κακούργος,  ενώ ο δεύτερος παρουσιάζεται να παίρνει χρήματα από τους πλούσιους και να τα δίνει στους φτωχούς. Έκλεβε τα βιβλία του νόμου και είχε γυμνώσει τη θυγατέρα του Καϊάφα που ήταν ιέρεια.

Ο Ιούδας κάνει μηχανορραφίες για να παραδώσει τον Ιησού. Του δίνουν τριάντα χρυσά (!) αργύρια και συμφωνούν να προδώσει τον Κύριο με φίλημα και να έχει μαζί του στρατιώτες με μαχαίρια και ξύλα. Έτσι γίνεται, και οδηγούν τον Ιησού στον Καϊάφα και τα άλλα μέλη του Συνεδρίου, από το οποίο απείχαν ο  Νικόδημος και ο Ιωσήφ. Ο Ρωμαίος επίτροπος Πιλάτος σταυρώνει τον Ιησού ανάμεσα στους δύο ληστές.

Πάνω στο σταυρό ο Δημάς, μετά την ειλικρινή μεταμέλειά του,  παίρνει την υπόσχεση ότι θα είναι με τον Ιησού  στον παράδεισο.

Ο Ιωσήφ από την Αριμαθέα κλείνεται στη φυλακή, γιατί ζητάει το σώμα του Ιησού για να το θάψει. Του παρουσιάζεται ο Ιησούς μαζί με το ληστή που μετανόησε, γκρεμίζεται η φυλακή, ελευθερώνεται και φεύγουν όλοι μαζί  για τη Γαλιλαία. Στο δρόμο έλαμψε μέγα φως και απλώθηκε ευωδία. Ο Ιησούς δεν ήταν όπως προηγουμένως, αλλά γεμάτος φως. Τέλος, παρουσιάζεται ο Ιωάννης και ο ληστής σαν βασιλιάς με μεγάλη δύναμη έχοντας το Σταυρό.

Συνεχίζεται

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης "Εξοχική Λαμπρή" (1-4-1890 "Εφημερίς")

Όπως δε νοούνται Χριστούγεννα χωρίς τον κυρ Αλέξανδρο έτσι δε νοείται και Πάσχα. Καλή Ανάσταση με ένα υπέροχο κείμενο ( Η εικόνα είναι "υπό Φρίξου Αρισταίως" από την έκδοση Ηλία Ν. Δικαίου, Εν Αθήναις 1912)

Καλά το έλεγεν ο μπαρμπα-Μηλιός, ότι το έτος εκείνο εκινδύνευον να μείνουν οι άνθρωποι οι χριστιανοί, οι ξωμερίτες, την ημέραν του Πάσχα, αλειτούργητοι. Και ουδέποτε πρόρρησις επλησίασε τόσον εγγύς να πληρωθή, όσον αυτή· διότι δις εκινδύνευσε να επαληθεύση, αλλ’ ευτυχώς ο Θεός έδωκε καλήν φώτισιν εις τους αρμοδίους και οι πτωχοί χωρικοί, οι γεωργοποιμένες του μέρους εκείνου, ηξιώθησαν και αυτοί να ακούσωσι τον καλόν λόγον και να φάγωσι και αυτοί το κόκκινο αυγό.
Όλα αυτά, διότι το μεν ταχύπλουν, αυτό το προκομμένον πλοίον, το οποίον εκτελεί δήθεν την συγκοινωνίαν μεταξύ των ατυχών νήσων και της απέναντι αξένου ακτής, σχεδόν τακτικώς, δις του έτους, ήτοι κατά τις δύο αλλαξοκαιριές, το φθινόπωρον και το έαρ, βυθίζεται, και συνήθως χάνεται αύτανδρον· είτα γίνεται νέα δημοπρασία, και ευρίσκεται τολμητίας τις πτωχός κυβερνήτης, όστις δεν σωφρονίζεται από το πάθημα του προκατόχου του, αναλαμβάνων εκάστοτε το κινδυνωδέστατον έργον· και την φοράν ταύτην, το ταχύπλουν, λήγοντος του Μαρτίου, του αποχαιρετισμού του χειμώνος γενομένου, είχε βυθισθή· ο δε παπα-Βαγγέλης, ο εφημέριος άμα και ηγούμενος και μόνος αδελφός του μονυδρίου του Αγίου Αθανασίου, έχων κατ’ εύνοιαν του επισκόπου και το αξίωμα του εξάρχου και πνευματικού των απέναντι χωρίων, καίτοι γέρων ήδη, έπλεε τετράκις του έτους, ήτοι κατά πάσαν τεσσαρακοστήν, εις τας αντικρύ εκτεινομένας ακτάς, όπως εξομολογήση και καταρτίση πνευματικώς τους δυστυχείς εκείνους δουλοπαροίκους, τους “κουκκουβίνους η κουκκοσκιάχτες”, όπως τους ωνόμαζον, σπεύδων, κατά την Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, να επιστρέψη εγκαίρως εις την μονήν του, όπως εορτάση το Πάσχα. Αλλά κατ’ εκείνο το έτος, το ταχύπλουν είχε βυθισθή, ως είπομεν, η συγκοινωνία εκόπη επί τινάς ημέρας, και ούτως ο παπα-Βαγγέλης έμεινεν ακουσίως, ηναγκασμένος να εορτάση το Πάσχα πέραν της πολυκυμάντου και βορειοπλήκτου θαλάσσης, το δε μικρόν ποίμνιόν του, οι γείτονες του Αγίου Αθανασίου, οι χωρικοί των Καλυβιών εκινδύνευον να μείνωσιν αλειτούργητοι.

Ημερίδες για τη Συνθετικές Δημιουργικές Εργασίες

Δύο ημερίδες οργανώνει το ΠΕΚΕΣ Θεσσαλίας για τις Συνθετικές Δημιουργικές Εργασίες στο Γυμνάσιο την εβδομάδα πριν το Πάσχα. Αφορούν τους Θεολόγους Γυμνασίων των νομών Μαγνησίας και Λάρισας και τους Φιλολόγους Γυμνασίων νομού Λάρισας επιστημονικής καθοδήγησης της  ΣΕΕ κ. Φούντα Αγγελικής Γυμνασίων ν. Λάρισας.

Η πρώτη θα πραγματοποιηθεί στο Βόλο  στο Αμφιθέατρο του 2^ου Γυμνασίου Βόλου (Σταδίου 1, Άναυρος Βόλος, 38222), και θα υλοποιηθεί από τους Συντονιστές ΕΕ κκ  Νικόλαο  Παύλου και Φούντα Αγγελική, ενώ η δεύτερη στη Λάρισα στο Αμφιθέατρο του Επιμελητηρίου Λάρισας (2ος όροφος, Παπακυριαζή 44, 41222).

H ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΩΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

Το έτος 48 μ.Χ. ήταν σημαντικό για την μετέπειτα πορεία του χριστιανισμού. Ο Παύλος με το Βαρνάβα είχαν επιστρέψει από την Α΄ Αποστολική περιοδεία (Κύπρος-Μ. Ασία), και διηγήθηκαν στους πιστούς της κοινότητας της Αντιόχειας όσα έκανε ο Θεός μ’ αυτούς, και ότι άνοιξε την πόρτα της πίστης και στους Εθνικούς. Πολλοί χάρηκαν, αλλά κάποιοι που είχαν έρθει από τα Ιεροσόλυμα στην Αντιόχεια, δίδασκαν στους αδερφούς πως πρέπει να περιτμηθούν για να μπορέσουν να σωθούν (Πρ. 14, 27 ∙ Πρ. 15,1). Δημιουργήθηκε μεγάλη ταραχή, και οι δύο Απόστολοι μαζί με άλλους χριστιανούς από την Αντιόχεια πήγαν στα Ιεροσόλυμα για να λύσουν το ζήτημα μαζί με τους άλλους Απόστολους και τους Πρεσβύτερους.

Όπως γίνεται αντιληπτό η υπόθεση σχετίζονταν με το μέλλον της Εκκλησίας. Αν γίνονταν δεκτή η θέση των χριστιανών των Ιεροσολύμων ο χριστιανισμός θα υποβαθμίζονταν, και οι συνέπειες για τη μετέπειτα πορεία του πιθανόν να ήταν  ολέθριες. Αυτό το γνωρίζουν οι Απόστολοι και έτσι συγκαλείται η Αποστολική Σύνοδος στην οποία ήταν καθοριστικός ο ρόλος των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, την μνήμη των οποίων γιορτάζει η Εκκλησία μας αυτές τις ημέρες.

Μεταφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης στα σχολικά εγχειρίδια του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος

Ο καθηγητής Μιλτιάδης Κωνσταντίνου έχει ένα πλούσιο και σημαντικό έργο[1], που αποτελεί σταθμό στην επιστημονική έρευνα της Παλαιάς Διαθήκης και της Θεολογίας, αποτελεί οδοδείκτη για τους βιβλικούς επιστήμονες, τους  νέους ανθρώπους  που θέλουν να γνωρίσουν τα κείμενα της Αγίας Γραφής και για όλους τους θεολόγους. Ειδικά  για τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στην Πρωτοβάθμια και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση πολύτιμη είναι η προσφορά του, αφού εκτός των άλλων, με το μεταφραστικό έργο του[2], τους έχει παραδώσει ένα «βαρύτιμο» εργαλείο που αποτελεί τη βάση για να γραφούν σύγχρονα σχολικά εγχειρίδια τα οποία επικεντρώνονται στην Παλαιά Διαθήκη ή περιλαμβάνουν περικοπές της, και  κάνουν το πρώτο μέρος της Αγίας Γραφής προσιτό και αγαπητό στη νεολαία μας.

Όμως στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα μέχρι και τη συγγραφή του σχολικού εγχειριδίου «Προετοιμασία των ανθρώπων για τον καινούριο κόσμο του Θεού», στη συγγραφική ομάδα του οποίου συμμετείχαν ο Δαμιανός Δόικος, ο Μιλτιάδης Κωνσταντίνου και η Πηγή Καζλάρη[3], αυτό το προνόμιο που έχουν σήμερα οι μαθητές μας, να γνωρίζουν δηλαδή αυτούσιο το βιβλικό κείμενο μεταφρασμένο στη ζωντανή νεοελληνική γλώσσα, αποκτώντας έτσι και το ενδιαφέρον για περαιτέρω ενασχόληση με τα πρωτότυπα κείμενα, όταν θα είναι στην κατάλληλη ηλικία, δεν το είχαν. Οι σύντομες αναφορές που θα ακολουθήσουν θα επικεντρωθούν λοιπόν στο ζήτημα  των μεταφράσεων που χρησιμοποιούσαν τα σχολικά εγχειρίδια που αναφέρονταν στην  Παλαιάς Διαθήκη, γιατί αφορά νοοτροπίες που διαμόρφωναν το εκπαιδευτικό σύστημα στον τόπο μας, και δημιουργούσαν αντιλήψεις για ένα βασικό θρησκευτικό και πολιτισμικό αγαθό που είναι, εκτός των άλλων, και  βασικός πυλώνας του ευρωπαϊκού πολιτισμού[4]. Αποτελεί δηλαδή κρίσιμο ζήτημα όχι μόνο για το βιβλικό θεολόγο και το μελετητή της ιστορίας της εκπαίδευσής μας, αλλά και για κάθε πολίτη που οφείλει  να έχει γνώμη για τα δρώμενα στον τόπο μας[5].

Επιστημονική ημερίδα "Η Μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης. Πρόκληση ή Αναγκαιότητα;"

Τι είναι η Ιστορία; Αφετηριακό κείμενο

 Η ιστορία: μια βαθύτερη γνώση του ανθρώπου και του πολιτισμού του

Η μελέτη του ανθρώπινου παρελθόντος

Στην έρευνα της ιστορίας πρωταρχική θέση κατέχει το παρελθόν του ανθρώπου. Με την πολιτιστική του εξέλιξη ο άνθρωπος δημιουργεί ιστορία.

Την  καταγραφή του ανθρώπινου παρελθόντος η ιστορία την κατορθώνει από τη χρονική στιγμή που έχει στη διάθεσή της πηγές.

Η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού: αφορμή για βαθύτερη γνώση του ανθρώπου

Η μελέτη της ιστορίας φωτίζει τις βαθύτερες πτυχές του ανθρώπου, αυτές που του δίνουν τα κίνητρα για να δημιουργήσει.

Πως ερευνώνται τα γεγονότα της Ιστορίας

Μελέτη των αιτίων και των αφορμών

Όλες οι πτυχές της ιστορίας έχουν κάποια γενεσιουργά αίτια. Όταν ο ιστορικός τα εντοπίσει, καλείται να καταγράψει τις αφορμές των γεγονότων. Η αφορμή είναι ο σπινθήρας που πυροδοτεί τα αίτια. Αίτια και αφορμές των ιστορικών γεγονότων αποτελούν τη βάση για την έρευνα της ιστορίας

Τα συμπεράσματα της ιστορικής έρευνας

Η μελέτη των γεγονότων του παρελθόντος απαιτεί τη διατύπωση συμπερασμάτων. Προκειμένου να διατυπώσουμε συμπεράσματα θα βασιστούμε στα αποτελέσματα των ιστορικών γεγονότων. Τα αποτελέσματα είναι δύο ειδών: αυτά που εκδηλώνονται άμεσα και αυτά που εμφανίζονται αργότερα.

Αντικειμενικότητα και αμεροληψία στην έρευνα της ιστορίας

Αντικειμενικότητα και αμεροληψία στη μελέτη της ιστορίας επιτυγχάνονται όταν ο ιστορικός: 1. «μεταφερθεί» ο ίδιος στην εποχή που μελετά και 2. ελέγξει την αξιοπιστία των πηγών του

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ, ΟΠΩΣ ΑΝ ΕΞ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΩΦΕΛΟΙΝΤΟ ΛΟΓΩΝ

Γιορτή των Τριών Ιεραρχών σήμερα. Αφού οι γιορτές είναι ανάμνηση με την έννοια ότι είναι "ζωντανές" και μιλάνε στο σήμερα και στην καθημερινότητα του ανθρώπου στη συνέχεια -για μία ακόμη φορά- ο κλασικός λόγος του Μεγάλου Βασιλείου"Προς τους νέους...." που θα είναι πάντα πυξίδα για τον άνθρωπο κάθε εποχής.

1.Πολλά με τὰ παρακαλοῦντά ἐστι συμβουλεῦσαι ὑμῖν,ὦ παῖδες, ἃ βέλτιστα εἶναι κρίνω, καὶ ἃ συνοίσειν ὑμῖν ἑλομένοις πεπίστευκα. Τό τε γὰρ ἡλικίας οὕτως ἔχειν,καὶ τὸ διὰ πολλῶν ἤδη γεγυμνάσθαι πραγμάτων, καὶ μὴν καὶ τὸ τῆς πάντα παιδευούσης ἐπ' ἄμφω μεταβολῆς ἱκανῶς μετασχεῖν, ἔμπειρόν με εἶναι τῶν ἀνθρωπίνων πεποίηκεν, ὥστε τοῖς ἄρτι καθισταμένοις τὸν βίον ἔχειν ὥσπερ ὁδοῦ τὴν ἀσφαλεστάτην ὑποδεικνύναι· τῇ τε παρὰ τῆς φύσεως οἰκειότητι εὐθὺς μετὰ τοὺς γονέας ὑμῖν τυγχάνω, ὥστε μήτ' αὐτὸς ἔλαττόν τι πατέρων εὐνοίας νέμειν ὑμῖν, ὑμᾶς δὲ νομίζω, εἰ μή τι ὑμῶν διαμαρτάνω τῆς γνώμης, μὴ ποθεῖν τοὺς τεκόντας, πρὸς ἐμὲ βλέπονται. Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα, τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ' ῾Ησιόδῳ τάξεως· εἰ δὲ μή, ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές, αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι, ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ' ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα, ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ' ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον, τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπαντα. Μὴ θαυμάζετε δὲ εἰ καθ' ἑκάστην ἡμέραν εἰς διδασκάλου φοιτῶσι, καὶ τοῖς ἐλλογίμοις τῶν παλαιῶν ἀνδρῶν δι' ὧν καταλελοίπασι λόγων συγγινομένοις ὑμῖν, αὐτός τι παρ' ἐμαυτοῦ λυσιτελέστερον ἐξευρηκέναι φημί. Τοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω, τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις, ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας, ᾗπερ ἂν ἄγωσι, ταύτῃ συνέπεσθαι, ἀλλ' ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους, εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖν. Τίνα οὖν ἐστι ταῦτα καὶ ὅπως διακρινοῦμεν, τοῦτο δὴ καὶ διδάξω ἔνθεν ἑλών.