"ΣΤΟΝ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ Β ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΩΔΙΚΑ"

 

Το βιβλίο της Μαργκαλίτ Φοξ κυκλοφορεί και στην ελληνική. 

"Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, αυτής της μυστηριώδους γραφής που πρωτοέφερε στο φως ο Άρθουρ Έβανς ανασκάπτοντας την Κνωσό το 1900, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα διανοητικά επιτεύγματα του 20ού αιώνα. Για πέντε περίπου δεκαετίες, μερικές από τις σπουδαιότερες μορφές στο πεδίο της φιλολογικής και της αρχαιολογικής επιστήμης, και όχι μόνο, αναμετρήθηκαν χωρίς επιτυχία με το εγχείρημα της λύσης αυτού του αρχαίου γρίφου, το οποίο θα άνοιγε ένα παράθυρο στη μελέτη της αιγαιακής προϊστορίας· και τη λύση έμελλε να τη δώσει εντέλει το 1952 όχι ένας ειδικός επιστήμονας αλλά ένας παθιασμένος ερασιτέχνης, ο άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις. Όμως από τις περισσότερες εξιστορήσεις αυτής της συναρπαστικής περιπέτειας λείπει το όνομα μιας μεγάλης πρωταγωνίστριας: της αμερικανίδας φιλολόγου Άλις Κόμπερ.

"'Έκθεση εντυπώσεων Αγίου Όρους 2020"

 Στη συνέχεια δημοσιεύεται άρθρο του αγαπητού φίλου και συναδέλφου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη που αφορά εντυπώσεις του από πρόσφατη επίσκεψή του στο Άγιον Όρος. Ο συντάκτης του ιστολογίου για πολλά από τα ζητήματα που καταγράφονται σε αυτό έχει διαφορετική θέση και με κάποια  διαφωνεί. Πιστός όμως στη ρήση που αποδίδεται στον Βολταίρο  «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες» προχωράει στη δημοσίευση, βέβαιος ότι θα προκαλέσει διάλογο.

    ΠΟΛΕΜΙΚΟ  ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ  ΑΠΟ  ΤΗΝ  ΕΡΗΜΟ

      (Εντυπώσεις  από  το  «Περιβόλι  της  Παναγίας») 

   Ήταν  η  χρονιά  εκείνη,  που  στην  Ελλάδα  οι  τελευταίοι  εκπρόσωποι  του  «ψευτορωμαίικου» – σύμφωνα  με  τον  πατροΚοσμά – μαζί  με  την  άθεη  νομενκλατούρα  κατηγορούσαν  όλες  τις  σωστικές  μεθόδους  του  Θεού – και  ειδικά  τη  θεία  κοινωνία –   ως  επιβλαβείς  για  την  υγεία,  με  την  ένοχη  σιωπή, αν  όχι  τη  βοήθεια,  της  διοικούσας  Εκκλησίας. Ο  λαός,  ημιθανής,  κατανάλωνε  τη  δοκιμασμένη  από  παλιά  ναρκωτική  ουσία  “Big  Brother”  με  ρεκόρ  τηλεθέασης  και  οι  γεωπολιτικοί  αναλυτές  “εκόμιζαν  γλαύκας  εις  Αθήνας”  για  τα  ελληνοτουρκικά  στους  ανήσυχους,  χωρίς  όμως  να  μπορούν  να  ιχνηλατήσουν  το  σχέδιο  του  Θεού, πίσω  από  τα  σημεία, που  οδηγεί  στα  «εξαμίλια»  και  την  Πόλη. Τότε  ανηφορίσαμε  τα  1800  περίπου  σκαλιά  προς  τη  Σκήτη  την  αφιερωμένη  στη  Θεοπρομήτορα. Εκτιμούσα  το  συνοδοιπόρο  μου  πάνω  κι  από  συνάδελφο  στη  δουλειά  αλλά  η  συνύπαρξη  σε  καταστάσεις  χάρης, όπως  εδώ, ήταν  πρωτιά,  δοκιμασία  και  πείραμα. Με  έναν  ιδιαίτερο  τρόπο, πέτυχε.  

         Άρχισα  να  σκιρτάω  από  χαρά, όταν  καβάλα  στο  μουλάρι  ανέβαινα  τα  στριφογυριστά  σκαλιά  από  τον  αρσανά  προς  το  Κυριακό. Μετά  το  κέρασμα  και  αφού  τακτοποιηθήκαμε  στον  κοιτώνα, περπατήσαμε  στα  στενά  ανάμεσα  στις  καλύβες, το  γκρεμό  μπροστά  μας  και  τα  βράχια  του  Άθωνα  από  πίσω. Παρατηρούσαμε  το  τοπίο, σχολιάζαμε  και  φωτογράφιζα. Μπροστά  μας  συναντήσαμε  ένα  καμπουριαστό  γεροντάκι  με  μαγκούρα. Είχε  παραιτηθεί  από  αστυνομικός  πριν  τριανταπέντε  χρόνια  για  να  έρθει  στην  Αγία  Άννα. Καταγωγή  από  τη  Βοβούσα  Ιωαννίνων. Πιάσαμε  συζήτηση:  «Διαβάστε  τον  Ιεζεκιήλ. Τώρα  βρισκόμαστε  στην  αποστασία. Τι  νομίζετε, απλός  σεισμός  θα  ταρακουνήσει  την  Παλαιστίνη; Πυρηνικά  θα  πέσουν». Μας  προσκάλεσε  στην  καλύβα  του  για  περισσότερη  συζήτηση  μετά  τον  εσπερινό  αλλά  εμείς  είχαμε  άλλα  σχέδια.  

         Ο  εσπερινός  θα  γινόταν  στις  καλύβες, ως  ιδιόρρυθμη  Σκήτη  και  ο  όρθρος  με  τη    

θεία  λειτουργία  θα  τελούνταν  την  άλλη  μέρα  στο  Κυριακό. Λίγη  ώρα  μετά  την  τράπεζα  με  τα  αλάδωτα  ρεβίθια,  ξεκινήσαμε  προς  τη  μικρή  Αγία  Άννα  και  τα  Κατουνάκια, όπου  δεν  πήγαμε  τελικά. Ο  συνοδοιπόρος  μου  ερωτεύτηκε  το  τοπίο, για  μένα  ήταν  πια  συνειδητή  επιλογή. Προτιμώ  την  περιοχή  της  ερήμου  στο  Όρος. Απόλυτη   κατάσταση,  ακόμη  και  για  τον  κοσμικό  επισκέπτη, διασώζει  αξίες  του  αρχέγονου  μοναχισμού  και  κάνει  το  προσκύνημα  πιο  ψυχωφελές. Είχαμε  αφήσει  το  κύριο μονοπάτι  και  προς  στιγμή  νομίσαμε  πως  χαθήκαμε. Συναντήσαμε  έναν  προσκυνητή  που  επέστρεφε. Η  φωνή  του  φανέρωνε  κατάνυξη. Βρέθηκα  πρώτος  μπροστά  στην  κλειστή  ξύλινη  πόρτα, ανάμεσα  σε  δύο  βράχους. Μια  πόρτα  στο  μέσον  του  πουθενά, σχεδόν  σουρεαλιστική,  οριοθετούσε  το  χώρο  άσκησης. Την  άνοιξα  και  αντίκρισα  στο  βάθος  χαμηλά  τη  σπηλιά  με  το  εκκλησάκι  του  Τιμίου  Προδρόμου  και  δίπλα  της  την  ερειπωμένη  καλύβα. 

         Άνοιξα  και  πάλι. Το  εκκλησάκι  είχε  δύο  στασίδια  όλα  κι  όλα, που  είχαν  αντικατασταθεί  με  καινούργια, όπως  μεταγενέστερη  ήταν  και  η  ρώσικη  εικόνα  του  Ιωσήφ  του  Ησυχαστή  και  μια  φωτογραφία  του. Όλες  οι  υπόλοιπες  εικόνες  στο  τέμπλο  ήταν  όπως  τότε. Απέξω, μια  ξύλινη  καρέκλα, πρόχειρα  φτιαγμένη. Το  1951  ο  Ιωσήφ  ο  Ησυχαστής  ή  Σπηλαιώτης, που  ζούσε  εδώ  με  τον  Αρσένιο  από  το  1938,  εγκατέλειψε  το  χώρο  αυτό  για  λόγους  υγείας  και  εγκαταστάθηκε  στη  Νέα  Σκήτη  με  τη  συνοδεία  του, τον  Ιωσήφ  Βατοπεδινό, τον  Εφραίμ  Φιλοθεΐτη  και  το  Χαράλαμπο  Διονυσιάτη  (περιστασιακά  εδώ  ερχόταν και  ο  Εφραίμ  Κατουνακιώτης, που  τον  είχε  δεύτερο  γέροντα). Μύριζε  παππουδίλα  και  λιβάνι. Το  σκληρό  απογευματινό  φως  που  χτυπάει  τη  δυτική  πλευρά  του  Όρους, έμπαινε  από  το  παράθυρο. Νόμιζα  πως  ήταν  όλοι  παρόντες. Εδώ  έζησαν  πέντε  σύγχρονοι  άγιοι. Κι  αν  για  τους  τρεις  δεν  έχει  έρθει  ακόμη  η  αγιοκατάταξη, στη  συνείδηση  των  χριστιανών, είναι  από  τώρα  άγιοι. Ο  κοιτώνας  έμοιαζε  με  φυσικό  κρεβάτι  στο  βράχο, κλεισμένος  ώστε  να  φαίνεται  σα  δωμάτιο. Δίπλα  μια  χτισμένη  δεξαμενή  για  νερό  και  παραπέρα  βρύση. Κοιτούσα  την  πόρτα  ξανά  και  ξανά. Βγαίνοντας  αντίκριζες  όλη  τη  δυτική  ακτογραμμή  με  τις  Μονές  και  τις  Σκήτες, αν  καθόσουν  στο  κατωκάσι  της  πόρτας. Αν  κοιτούσες  από  μακριά, φεύγοντας  και  πριν  τη  διαβείς, όπως  ήταν  υπερυψωμένη, έβλεπες  ουρανό. Ο  Ιωσήφ  ο  Σπηλαιώτης  άνοιξε  μια  πόρτα  στον  ουρανό  για  τους  υποτακτικούς  του. Δάσκαλος  της  νοεράς  προσευχής, τους  «είδε» από  πριν  ηγούμενους  και  πνευματικούς.

         «Γέροντα, τους  γνωρίσατε; Τους  προλάβατε»;  Ο  Μακάριος, με  ασυνήθιστη  διαύγεια  στα  92 , διορατικός  σύμφωνα  με  βιώματα  των  πνευματικών  του  παιδιών, που  είχαν  έρθει  να  τον  δουν, απάντησε: «Είμαι  60  χρόνια  εδώ. Και  τους  γνωρίσαμε  και  ψάρια  τους  στέλναμε …»  Σταμάτησε  χωρίς  να  ολοκληρώσει. Δεν  ήθελε  να  πει  περισσότερα. Ένας  προσκυνητής  με  παρότρυνε  να  προσπαθήσω  να  δω  τον  παπα – Γιάννη, διορατικό  και  προορατικό, σε  μια  καλύβα  προς  τον  αρσανά, στα  96  του. Άλλος  τον  φοβόταν, «σε  κατακεραυνώνει»,  είπε  ως  «δια  Χριστόν  σαλός». Την  επομένη,  δύο  Χαλκιδικιώτες,  στο  κιόσκι  στις  Καρυές,   μιλούσαν  για  τα  βάσανά  τους  και  την  εμπειρία  τους  με  τον  Ευθύμιο  της  Καψάλας. Θεέ  μου, πόσος  πόνος  υπάρχει  στον  κόσμο !  Πόσοι  άνθρωποι  αναζητούν  βοήθεια  στα  προβλήματά  τους … και  πόσοι  άγιοι  ζουν  σήμερα  στο  Όρος; Δε  μιλώ  για  την  άρρωστη  γεροντολαγνεία, όπου  κάποιοι  ψάχνουν  το  «γκουρού»  τους.

         Ο  όρθρος  και  η  θεία  λειτουργία  στο  παρεκκλήσι  ήταν  οικογενειακή  υπόθεση, όπως  τα  ήξερα. Δίπλα  μου  ένας  Γερμανός  με  τους  δύο  μεγάλους γιούς  του, έδειχνε  να  παρακολουθεί  και  να  καταλαβαίνει. Περίμενα  να  δω. Σταυροκοπήθηκε  όπως  οι  Ρωμαιοκαθολικοί. Αργότερα  μιλήσαμε  στους  κοιτώνες. Θα  έφευγαν  για  τη Μεγίστη  Λαύρα. Τη  μεθεπομένη  τους  συναντήσαμε  στις  Καρυές.  Είχαν  περπατήσει  για  πεντέμιση  ώρες, σχεδόν  μια  λιγότερη  από  τη  δική  μας  πορεία, τέσσερα  χρόνια  πριν. Ευγενικές  φυσιογνωμίες, μας  κέρδισαν  την  καρδιά.

         Τα  σκαλοπάτια  της  Αγίας  Άννας  μας  περίμεναν  στον  κατήφορο  και  δεν  είναι  πιο  εύκολα  στο  κατέβασμα, φορτωμένοι  με  τους  σάκους. Στο  πλοίο,  το  αγαπημένο  θέμα  συζήτησης  ήταν  ο  ιός  της  κορώνας. Στο  λεωφορείο  οι  προσκυνητές  φορούσαν  το  φίμωτρο, στο  ναό  όμως  αφήνονταν  στην  προστασία  της  Παναγίας. Από  τη  Δάφνη  ανεβήκαμε  στις  Καρυές  από  άλλο  δρόμο, καθώς  οι  ανοιξιάτικες  βροχές  προκάλεσαν  σοβαρές  καταστροφές  στο  οδικό  δίκτυο, φτάσαμε  στο  Σεράι  και  πήραμε  δωμάτιο. Ο  Άγιος  Ανδρέας  ή  Σεράι, με  το  έντονο  ρωσικό  χρώμα, είναι  κοινοβιακή  Σκήτη, που  λόγω  μεγέθους  μοιάζει  με  Μονή. Σήμερα  ανήκει  στο  Βατοπέδι. Είναι  τέτοιο  το  μέγεθός  του, όπως  κάθε  τι  που  έχτισαν  οι  Ρώσοι, που  οι  λίγοι  μοναχοί  δυσκολεύονται  στα  διακονήματα. Στους  δαιδαλώδεις  διαδρόμους  του  ξεφυτρώνουν  παρεκκλήσια. Σε  ένα  από  αυτά  πήγαμε  για  εσπερινό. Τις  καμπάνες  χτυπούσε  ένας  μαθητής  από  την  Αθωνιάδα  κι  ένας  μοναχός  βγάζοντας  εκπληκτική  μελωδία. Η  ψαλμωδία  ήταν  εξίσου  όμορφη.

          Είχε  προηγηθεί   ένα  δύσκολο  μεσημέρι. Κατηφόρισα  προς  το  Κουτλουμούσι. Καθώς  απομακρυνόμουν  από  το  Σεράι  μετρούσα  τρούλους  σε  σχήμα  κρεμμυδιού, το  χαρακτηριστικό  ρωσικό  αρχιτεκτονικό  γνώρισμα. Κατέβηκα  μόνος  μου  στην  Παναγούδα  και  στρίβοντας  έφτασα  στο  κελί  του  Ιωάννη  του  Θεολόγου. «Αυτά  που  είπε  ο  άγιος  Παΐσιος, όλα  θα  γίνουν. Δεν  είναι  για  άλλη  γενιά. Γι  αυτήν  είναι. Είναι  η  σειρά  να  έρθει  η  πείνα  για  την  Ελλάδα. Τον  ακριβή  χρόνο  δεν  τον  γνωρίζουμε  αλλά  τα  σημεία  δείχνουν. Οι  Αμερικάνοι  τα  έχουν  όλα  έτοιμα  για  την  ανακήρυξη  του  Κουρδικού  κράτους. Και  όλα  αυτά  θα  οδηγήσουν  στο  Γενικό  πόλεμο  και  στα  γεγονότα  της  Πόλης». Ο  γέροντας  ήταν  σαφής. Όσοι  βέβαια  ωφελήθηκαν  από  το  ισχύον  σύστημα, δεν  θέλουν  αυτό  να  καταρρεύσει  και  δεν  πονούν  για  την  κατάντια  της  Ελλάδας, τους  αρκεί  η  βολή  τους.  Άλλοι,  καλοπροαίρετοι,  δυσπιστούν  πως  αυτή  η  χώρα  είναι  δυνατόν  κάποια  στιγμή  να  κυβερνηθεί  από  ένα  «άξιο  παληκάρι», όπως  το  ονόμασε  ο  άγιος  Πορφύριος. Βαπτίζουν  «καταστροφολόγους»  όσους  μέσα  από  τις  στάχτες  του  πολέμου, που  έχει  ξεκινήσει  ήδη  και  δε  γυρίζει  πίσω, απλά  στην  αυλή  μας  δεν  έφτασε  ακόμα, προσδοκούν  σύμφωνα  με  τα  λεγόμενα  των  αγίων  έναν  κόσμο  ανθρώπινο  και  χριστιανικό. 

         Βαδίζοντας  στη  ρεματιά  συνειδητοποίησα  πως  για  πρώτη  φορά  περπατούσα  μόνος  στο  Όρος. Όταν  επιστρέφοντας  έφτασα  καθυστερημένος  στην  τράπεζα, ήμουν  μούσκεμα  στον  ιδρώτα  και  κατάκοπος  από  το  μεσημεριανό  ήλιο. Το  αποκορύφωμα  ήταν  πως  πήρα  μόνο  δύο  φέτες  ψωμί, γιατί  το  φαγητό  της  Πέμπτης  δεν  ήταν  νηστίσιμο. Έτσι  λοιπόν,  αγιορείτικα, με  ψωμί  και  νερό, πέρασε  η  μέρα  για  να  ανταμειφθώ  την  επομένη.

         Το  βράδυ,  στο  πεζούλι,  κοιτάζαμε  την  Πούλια  και  την  κορυφή  του  Άθωνα. Ανταλλάξαμε  εντυπώσεις  με  το  συνοδοιπόρο  μου. Σκοτεινά  ήταν  και  όταν  πέρασα  την  πύλη  και  κατηφόρισα  στο  ναό  του  Πρωτάτου. Φυσούσε  ελαφρά  και  είχε  ψύχρα. Δεν  είχα  ποτέ  λειτουργηθεί  εκεί, ούτε  είχα  κοινωνήσει  πριν στο  Όρος. Ξημέρωνε  και  η  Παναγία «‘Άξιον εστί»  μαζί  με  τους  αγίους  στις  τοιχογραφίες  του  Μανουήλ  Πανσέληνου    κι  εμάς  τιμούσαμε  την  αποτομή  της  κεφαλής  του  Τιμίου  Προδρόμου  με  το  αγιορείτικο.

         Και  ξαφνικά,  στην  Ουρανούπολη, όλα  φάνταζαν  περίεργα. Αλλοιωμένοι  από  την  κυρία  Θεοτόκο,  η  ευγνωμοσύνη  ξεχείλιζε  για  το  αναπάντεχό  της  δώρο  στη  δύσκολη  αυτή  συγκυρία. Όποτε  μας  επιτρέψει, ανυπομονώ  να  ξαναβρεθώ  στο  Περιβόλι  της.     

                     

 Μιχαηλίδης  Κωνσταντίνος – καθηγητής  14ου  Γυμνασίου  Λάρισας

Ανακαλύπτοντας του; Φιλισταίους

 Οι Φιλισταίοι ήταν λαός που αναφέρεται πολύ συχνά σε εδάφια της Βίβλου (βλ για παράδειγμα Δευτ 2,23,Αμ 9,7, Ιερ 47,4

Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι προέρχονταν από την περιοχή του Αιγαίου και το όνομά τους έχει ελληνική προέλευση phyle histia = φυλή εστίας. Τα αρχαιολογικά ευρήματα τους παρουσιάζουν να κρατάνε ίσια σπαθιά και δόρυ.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

 

Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι ένα σημαντικό γεγονός που εορτάζει η Εκκλησία μας στις 15 Αυγούστου. Είναι το Πάσχα του καλοκαιριού, Εκατομμύρια Ορθόδοξοι στρέφονται στη Μητέρα του Κυρίου ζητώντας τη βοήθειά της και τη μεσιτεία της στο Θεό.

Η Κοίμηση καταγράφεται σε πολλές αρχαίες παραδόσεις, που η κάθε μία έχει τις δικές της λεπτομέρειες για αυτό το σημαντικό συμβάν που επηρεάζει τη ζωή και την πίστη των Χριστιανών. Οι ειδικοί τις έχουν κατατάξει σε ομάδες, ώστε να μελετηθούν και να κατανοηθούν καλύτερα. Κάποιες από αυτές είναι η Βηθλεεμιτική παράδοση, η Κοπτική παράδοση, , η Ύστερη Αποστολική Παράδοση και  η Παράδοση της Κωνσταντινούπολης και της Εφέσου, ενώ οι ερευνητές έχουν εντοπίσει και ένα λατινικό κείμενο του 5^ου αι,. το «De Transitu beatae Mariae virginis» (:Περί Μεταστάσεως της Μακαρίας Παρθένου Μαρίας) που αποτέλεσε το επίκεντρο εορτολογικών πρακτικών σχετικών με την Κοίμηση της Θεοτόκου.

Το ζήτημα έχει απασχολήσει τους Πατέρες της Εκκλησίας που έχουν γράψει Υπομνήματα, Πανηγυρικούς Λόγους και Σχόλια. Για παράδειγμα ο Επιφάνιος Σαλαμίνας, που ανήκει στην πρώιμη χριστιανική παράδοση στο έργο του «Πανάριον» θεωρεί ότι η προφητεία του Συμεών «καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ρομφαία» (Λκ 2,35) αναφέρεται στην Κοίμηση της Θεοτόκου που θα μεταβεί στον Υιό της ως μάρτυρας.

Ο ίδιος γράφει ότι στο βιβλίο της Αποκάλυψης (12, 1 «γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων….» και 12,14 «καὶ ἐδόθησαν τῇ γυναικὶ δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου…..) γίνεται λόγος για τη Θεοτόκο και βεβαιώνει ότι δεν πέθανε.

Ένα πολύ σημαντικό χειρόγραφο που αναφέρεται στην Κοίμηση της Θεοτόκου αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Ιωάννη και επιγράφεται «Του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου λόγος εις την Κοίμησιν της Αγίας Θεοτόκου». Είναι απόκρυφο κείμενο που γράφτηκε σίγουρα τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια, πιθανότατα στα τέλη του πέμπτου ή στις αρχές του έκτου αιώνα, και υπάρχει σε περισσότερα από 100 ελληνικά χειρόγραφα, ενώ έχει μεταφραστεί στην λατινική, κοπτική, γεωργιανή και αραβική γλώσσα. Χωρίς υπερβολή ήταν ένα μεσαιωνικό «best-seller». Η κριτική του έκδοση έγινε από τον K. Tischendorf, ενώ ετοιμάζεται μία νέα έκδοσή του.

Σύμφωνα με την αφήγηση η Θεοτόκος προσεύχονταν στον τόπο που ήταν το μνήμα του Κυρίου, κάτι που ενόχλησε κατοίκους της Ιερουσαλήμ που ζήτησαν από τις αρχές να τοποθετήσουν φύλακες σε αυτό. Μία Παρασκευή πληροφορείται από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ ότι θα γίνει η μετάστασή της στους ουρανούς.

Φεύγει από την Ιερουσαλήμ και πηγαίνει στη Βηθλεέμ. Προσεύχεται στον Κύριο, και το Άγιο Πνεύμα μεταφέρει τον Ιωάννη από την Έφεσο στον τόπο που βρίσκονταν η Παναγία. Στη συνέχεια συναθροίζονται και οι υπόλοιποι Απόστολοι που βρίσκονταν στα πέρατα της γης.

Γίνονται πολλά θαύματα που μαθαίνονται στην Ιερουσαλήμ. Πλήθος κατοίκων της πόλης επισκέπτεται τη Θεοτόκο και τους μαθητές. Οι ηγέτες της πόλης ζητάνε από τους Ρωμαίους κατακτητές να στείλουν στρατό για να διώξει την Παναγία και τους Αποστόλους από τη Βηθλεέμ και την επαρχία των Ιεροσολύμων. Το Άγιο Πνεύμα  οδηγεί την Αποστολική ομάδα στην Ιερουσαλήμ, στο σπίτι που κατοικούσε η Παρθένος. Γίνονται και πάλι  θαύματα. Προσπαθούν να κάψουν τη Μαρία και τους Αποστόλους, όμως η φωτιά δεν τους αγγίζει. Τότε ο Ρωμαίος διοικητής ομολογεί ότι είναι Υιός του Θεού ο Υιός της Παρθένου.

Εμφανίζεται ο Χριστός σε όλη του τη δόξα και πληροφορεί ότι θα γίνει η μετάσταση της Θεοτόκου. Οι Απόστολοι μεταφέρουν το σώμα της στη Γεθσημανή. Γίνεται θαύμα στον άπιστο Ιεφωνία, και ο Κύριος τη δέχεται στον Παράδεισο.

 

Πρόκειται για αφήγηση γεμάτες συμβολικές εικόνες και παραστάσεις που ήταν οικείες στον άνθρωπο της πρώιμης βυζαντινής εποχής. Η αναφορά στην Έφεσο και ο πρωταγωνιστικός ρόλος που έχει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης που κατοικούσε σε αυτή, δίνουν το δικαίωμα να θεωρηθεί αυτή η πόλη της Μικράς Ασίας ως ο τόπος στον οποίο συντάχθηκε το κείμενο, που, μάλλον, στηρίζονταν  σε ιωάννειες χριστιανικές παραδόσεις. Μη ξεχνάμε ότι στην Έφεσο συγκλήθηκε η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος το 431 από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’, που καταδίκασε τις διδασκαλίες του Νεστορίου, ο οποίος υποστήριζε  ότι η Παναγία γέννησε τον άνθρωπο Ιησού και όχι τον Θεό. Η σύνοδος διακήρυξε ότι ο Ιησούς είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, και απέδωσε επίσημα στην Παρθένο τον τίτλο «Θεοτόκος».

 

Τα πολλά κείμενα που γράφτηκαν για την Κοίμηση της Θεοτόκου αποδεικνύουν τη μεγάλη σημασία που είχε το γεγονός και η γιορτή που θεσπίστηκε, για τους Χριστιανούς. Δείχνουν την αγάπη και το μεγάλο σεβασμό που έχουν για τη Μητέρα του Θεού. Σε αυτή προσβλέπουν, γιατί είναι η παρηγοριά και το στήριγμα όλων, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τη δημοφιλία που είχαν οι αφηγήσεις που επικεντρώνονται στο Πάσχα του καλοκαιριού.

Στη φωτό: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Η Κοίμηση της Θεοτόκου, περ. 1567, τέμπερα σε ξύλο, 61,4x45 εκ., Ερμούπολη, Εκκλησία της Κοίμησης της Παναγίας.(πηγή εικ: el.wikipedia.org)

Ν. Παύλου

Το ιστολόγιο του καθηγητή Bart D. Ehrman

 O Bart D. Ehrman είναι διακεκριμένος καθηγητής θρησκευτικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Έχει γράψει μεγάλο αριθμό μελετών για θέματα της Καινής Διαθήκης και του Πρώιμου Χριστιανισμού. Το ιστολόγιό του δέχεται πλήθος επισκεπτών και ο καθηγητής συζητάει μαζί τους. Η διεύθυνσή του είναι https://ehrmanblog.org/ και αξίζει να το επισκεφτείτε. 

Νόστος εριβώλου

Γνωρίζοντας τους πρώτους χριστιανούς. Το βιβλίο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δημήτρη Κυρτάτα «Η Οδός και τα βήματα των πρώτων χριστιανών»

Ο τίτλος του βιβλίου του Καθηγητή της Αρχαίας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δημήτρη Κυρτάτα «Η Οδός και τα βήματα των πρώτων χριστιανών» (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2020) μου θύμισε το λόγο του Αποστόλου Παύλου ενώπιον του Ρωμαίου Επίτροπου Φήλικα (52-59 μΧ)  «ομολογώ σε σένα σύμφωνα με την Οδό, (την οποία οι κατήγοροί μου) ονομάζουν αίρεση…» (Πρ 24,14)  που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η «Οδός» ήταν  η διδασκαλία την οποία κήρυττε ο Παύλος και οι υπόλοιποι Απόστολοι στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Ασύμμετρος λόγος περί Θρησκευτικών

Συγχωρήστε με, αλλά δε μπορώ να καταλάβω αυτούς που νομίζουν ότι τα Θρησκευτικά θα μπορούσαν να είναι ένα μάθημα που  ενσταλάζει ψυχική ευφορία και θα
 έκανε τους ακροατές του να ουρανοβατούν, σαν τους πρωταγωνιστές των "Νεφελών" του Αριστοφάνη. Ή δε ξέρουν τις αξίες που έχει η ελληνική κοινωνία ή δεν καταλαβαίνουν τις προτεραιότητες που  έχουν πλέον οι νέοι μας (γιατί έχουμε γεράσει άραγε;) ή μέσα στο κλίμα της  εσωστρέφειας ουσιαστικά αυτολιβανίζονται θεωρώντας τις απόψεις τους ιδανικές.

Η Αποστολική Σύνοδος

Με την ευκαιρία της αυριανής γιορτής των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (που είναι και γιορτή του χωριού μου) δημοσιεύεται στη συνέχεια ένα απόσπασμα από το ανέκδοτο άρθρο μας "Διδάσκοντας στο σχολείο για την ενότητα της Εκκλησίας. Η Αποστολική Σύνοδος"

NΠ

Όπως αφηγείται το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων (Πρ 15,1) μετά τον ευαγγελισμό των εθνικών από τον Παύλο και το Βαρνάβα[1] κάποιοι χριστιανοί που είχαν έρθει από την Ιουδαία δίδασκαν τους αδελφούς ότι πρέπει να περιτμηθούν, γιατί διαφορετικά δε θα μπορούσαν να σωθούν. Βέβαια δεν αναφέρεται στο κείμενο των Πράξεων ποιοι χριστιανοί ήταν αυτοί που δίδασκαν τις ιουδαΐζουσες πρακτικές. Φαίνεται όμως να ήταν σημαντικές προσωπικότητες,  αφού οι απόψεις τους προκάλεσαν αναστάτωση στους νεοεισερχόμενους στη χριστιανική πίστη και έγινε μεγάλη συζήτηση για το θέμα με τον Παύλο και το Βαρνάβα. Πάντως ο Λουκάς δεν αναφέρει κάτι σχετικό με την ταυτότητά τους και γράφει αόριστα «τινες κατελθόντες ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας»[2],  για τους «παρείσακτους ψευδαδέλφους»[3].

Ανακάλυψη χριστιανικού οικισμού στο Βόρειο Ισραήλ

Όπως διαβάζουμε στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Haaretz ένας μεγάλος οίκος με χριστιανικά σύμβολα ανακαλύφτηκε στο Βόρειο Ισραήλ, στην τοποθεσία Pi Metzuba. Ανήκε σε πόλη που καταστράφηκε από τους Πέρσες 1400 χρόνια πριν. Παράλληλα στην οικία βρέθηκε ένα υψηλής ποιότητας μωσαϊκό.

Περισσότερα για το θέμα και φωτό θα βρείτε πατώντας εδώ

Δημήτρης Κυρτάτας "Η Οδός και τα βήματα των πρώτων χριστιανών"

Ο Καθηγητής Δημήτρης Κυρτάτας με τον ηροδότειο χαρισματικό λόγο του καταγράφει ανάγλυφα πτυχές και όψεις του Πρώιμου Χριστιανισμού.

" Η ιστορία του πρώιμου χριστιανισμού είναι, σε μεγάλο βαθμό, υπόθεση αποστόλων, μαρτύρων, αγίων, θεολόγων και επισκόπων. Είναι επίσης υπόθεση διωκτών, κατασταλτικών μηχανισμών, παραδοσιακών θρησκευτικών θεσμών που αντιδρούσαν στις καινοτομίες, εθνικών φιλοσόφων και ευσεβών Ιουδαίων. Στη μελέτη αυτή πρωταγωνιστούν αντιθέτως χριστιανοί που ακολούθησαν παράπλευρες ή δευτερεύουσες διαδρομές. Περισσότερο από τις κεντρικές οδούς ιχνηλατώ αδιέξοδες πορείες και οπισθοδρομήσεις· περισσότερο από τις ηρωικές μορφές αναζητώ ανθρώπους που ακολούθησαν σκολιές ατραπούς. Αντί να επαναλάβω όσα είναι γνωστά για τις μετακινήσεις επιφανών ανδρών, υπογραμμίζω τη συμβολή ευυπόληπτων και ευσεβών γυναικών που παρέμειναν ανώνυμες. Για να αποτιμήσω την αυτοθυσία των διωκομένων, υπενθυμίζω την προθυμία με την οποία προσέρχονταν στο μαρτύριο οικιοθελώς άνθρωποι που δεν είχαν υποστεί διωγμό· μετρώ παρομοίως την αξία της εγκαρτέρησης, αντιπαραβάλλοντάς τη με τη συνήθη παραίτηση και απάρνηση της πίστης. Προσπαθώ να κατανοήσω συμπεριφορές αυτοκρατόρων και στρατηγών με μέτρο τη θρησκευτικότητα απλών στρατιωτών, εξεγερμένων δούλων, πειρατών και ληστών. Οι διαδρομές που εξετάζω μοιάζουν με παρεκκλίσεις, τυχαίες πορείες, ασήμαντες ή άσκοπες περιδιαβάσεις. Υποστηρίζω ωστόσο ότι οι γενικές τάσεις και οι συγκλίσεις που σχημάτισαν κάποια στιγμή μια καθολική εκκλησία, συνδέονται άρρηκτα με πολλαπλές αποκλίσεις και αντίρροπες κατευθύνσεις. Η ιστορία του πρώιμου χριστιανισμού είναι ένα πολύ σύνθετο και πλούσιο φαινόμενο που δεν πρέπει να συρρικνωθεί σε ένα προδιαγεγραμμένο τελικό αποτέλεσμα". (Από την παρουσίαση του βιβλίου).

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης (29 Μαΐου 1453) και ο σύγχρονος άνθρωπος

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης, στις 29 Μαΐου 1453, ήταν το αποτέλεσμα μιας σειράς διεργασιών που λειτούργησαν καταλυτικά για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία και την οδήγησαν στην πτώση της μετά από χίλια περίπου χρόνια συνεχούς ιστορικής παρουσίας. 

Για να τοποθετηθεί όμως στις σωστές του διαστάσεις αυτό το τραγικό γεγονός, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ανάλυση των αιτίων που οδήγησαν το βυζαντινό κόσμο στο μαρασμό, από τον οποίο ποτέ δεν συνήλθε. Έτσι, μετά το Βασίλειο Β' Βουλγαροκτόνο, βαθμιαία η αυτοκρατορία οδηγείται στην παρακμή.