ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ (Εντυπώσεις από το «Περιβόλι της Παναγίας»)

Του Κώστα Μιχαηλίδη

Θεολόγου

14ο Γυμνάσιο Λάρισας

      

Η  Κυρία  Θεοτόκος, Έφορος,  Δέσποινα, Μάνα  και  Προστάτιδα  του  Αγίου  Όρους,  σε  καλεί  και  σε  δέχεται  όποτε  θέλει  αυτή  στον  κλήρο  της, το  Περιβόλι  της. Η  Παναγία  σε  κατευθύνει  στο  προσκύνημά  σου, αλλάζει  τα  σχέδιά  σου  προς  ωφέλεια  της  ψυχής  σου, σε  οικονομεί, σε  φροντίζει, σε  διακονεί, σε  εκπλήσσει  με  τις  επιλογές  που  φέρνει  στο  δρόμο  σου  και  κάποιες  φορές  σε  αφήνει  άφωνο  με  τη  γενναιόδωρη  χάρη  της, που  μοιράζει  απλόχερα.

       Με  τη  μεσιτεία της  Παναγίας  βρισκόμασταν  εκεί. Καθώς  το  διαπεραστικό  του  βλέμμα  συναντούσε  το  δικό  μου, γαλήνευε  την  ψυχή  μου  και , αν  τα  λόγια  του  δεν  ήταν  σοφά  επιλεγμένα  για  να  απαντούν  τάχα  σε  γενικά  θέματα  αλλά  ταυτόχρονα  σε  εξατομικευμένες  απορίες  των  ακροατών  του, που  δεν  είχαν  καν  διατυπώσει, θα  μου  αρκούσε  να  τον  κοιτάζω. Να  πλέκει  το  εργόχειρό  του, ένα  μεγάλο  κομποσκοίνι  κι  ας  έλεγε  συνταγές  μαγειρικής. Το  βλέμμα  του  ενστάλαζε  κάθε  στιγμή  στην  καρδιά  μου  σιγουριά  και  ασφάλεια, που  νοιώθεις  μόνο  κοντά  στο  Θεό. Είχα  μείνει  αποσβολωμένος . Πάμε  όμως  να  δούμε  την  αρχή.

       Χάσαμε  για  λίγο  το  καράβι  στην  Ουρανούπολη  βλέποντάς  το  να  φεύγει  αλλά  κι  αυτό  στο  σχέδιο  της  ήταν. Το  ταχύπλοο   μας  έφερε  γρηγορότερα  στη  Δάφνη  και  ο  συνοδοιπόρος  μου  αναγνώρισε  στο  πρόσωπο  του  οδηγού  από  το  μικρό  λεωφορείο  της  Μονής  έναν  από  τους  μοναχούς  σε  παλιό  ντοκιμαντέρ  του  CBS.  Η  συζήτηση  ήταν  διασκεδαστική  με  ευφυείς  ατάκες  αλλά  τελείωσε, όταν  αποβιβαστήκαμε  μπροστά  στο  εντυπωσιακό  και  τολμηρό  οικοδόμημα  της  Σιμωνόπετρας. Η  αγωνία  του  συνοδοιπόρου  μου  να  διαπιστώσει, αν  το  χέρι  από  το  λείψανο  της  Μαρίας  της  Μαγδαληνής  θα  το  νοιώσει  καυτό  στο  στόμα, έκλεισε  έναν  κύκλο  από  μνήμες, που  είχαν  ξεκινήσει  από  εδώ  με  τον  ίδιο  τρόπο  για  μένα . Τότε  ήμουν  ο  Βενιαμίν  της  παρέας  σε  ηλικία  και  εμπειρίες. Τώρα  μια  πατρική  στοργή  με  κατέκλυζε  γι`  αυτόν  και  όσες  φορές  αφέθηκα  στην  ψευδαίσθηση  πως  ήμουν  το  στερνοπούλι , έμοιαζα  με  ανεύθυνο  πατέρα.

       Τα  έργα  έχουν  ομορφύνει  τη  Νέα  Βηθλεέμ, όπως  ονομαζόταν  κάποτε, έχουν  όμως  στερήσει  κάτι  από  αυτήν  την  τόσο  όμορφη  πρωτόγονη  εικόνα, που  σιγά – σιγά  χάθηκε  με  τον  εκσυγχρονισμό. Μια  μηχανή του  καφέ  έφτιαχνε  νες  και   ζεστό  νερό  για  τσάι, αδιανόητο  για  τα  δεδομένα  της  Μονής  πριν  λίγα  χρόνια. Η  χορωδία, παρόλη  τη  δύσκολη  και  άνιση  σύγκριση  με  την  Κυριακάτικη  Βατοπαιδινή, αν  και  ολιγομελής , μου  άρεσε  περισσότερο. Η  πέστροφα  στην  τράπεζα  ήταν  αναμενόμενη, λόγω  της  γιορτής  της  Ανάληψης. Στο  τέλος  της  ημέρας,  στους  νοσταλγούς  του  Αγιώνυμου  την  εποχή  πριν  τη  χρηματοδότηση  της  ΕΕ,  θα  απαντούσα  πως  οι  άγιοι  στο  Περιβόλι  ήταν  σε  κάθε  εποχή λίγοι, πάντα  όμως  σταθερή  αξία, όπως  και  η  αιτία  της  προσκύνησης, η  κυρία  Θεοτόκος. Όλα  τα  άλλα  έρχονται  και  παρέρχονται , μαζί  κι  εμείς.

       Το  άλλο  πρωί  στεκόμασταν  μπροστά  στον  ξύλινο  σταυρό  του  αμαρτωλού  δούλου  Εφραίμ  του  Σεραγιώτη, δικαίου  της  Σκήτης  Αγ.  Ανδρέα  και  Αντωνίου, το  γνωστό  Σεράι. Τον  είχε  προλάβει  ο  προπομπός  των  ψυχών  Μιχαήλ. Εμείς  φτάσαμε  αργοπορημένοι  και  ανάψαμε  κερί  στη  μνήμη  του. Το  τεράστιο  καθολικό  ήταν  ανοιχτό  και  προσκυνήσαμε  την  κάρα  του  αποστόλου  Ανδρέα  του  πρωτόκλητου  με  φόντο  το  ψαροκόκαλο  παρκέ  και   το  επίχρυσο  τέμπλο. Από  το  Πρωτάτο  πήραμε  λαδάκι  από  το  καντήλι  της  Παναγίας  «Άξιον  εστί»  και  στο  Κουτλουμούσι   ο  συνοδοιπόρος  μου  βρήκε  τον  αρχοντάρη, που  τον  είχε  περιμαζέψει, πριν  ένα  χρόνο  στη  Μονή.  Ο  γέροντας  Γαβριήλ  είχε  πολύ  κόσμο  και  η  Παναγούδα  ήταν  κλειστή  καταμεσήμερο. Ξαποστάσαμε  στο  κελί  του  Ιωάννη  του  Θεολόγου  και  εγκαταλείψαμε  κάθε  προσπάθεια  να  βρεθούμε  στη  Σταυρονικήτα  πεζοί. Είχαμε  βγει  εκτός  προγραμματισμού  και  θα  χάναμε  τον  εσπερινό. Έτσι  με  όχημα  βρεθήκαμε  στην  ώρα  μας  εκεί  και  τακτοποιηθήκαμε  σε  δωμάτιο  μαζί  με  έναν  Αμερικανό, Ορθόδοξο, όπου  η  συνεννόηση  μαζί  του  ήταν  αστεία. Μετά  τον  εσπερινό  στο  μικρό  καθολικό , που  μοιάζει  με  έκθεση  έργων  του  Θεοφάνη  του  Κρητικού  και  τη  συνήθη  προσκύνηση  των  λειψάνων   περιηγηθήκαμε  στον  περιβάλλοντα  χώρο. Όταν  η  λάμπα  πετρελαίου  έσβησε, ήταν  νωρίς  αλλά  εμείς  κατάκοποι  και  με  φορτωμένο  πρόγραμμα  την  επομένη.

       Στο  πρωινό  φως  του  ήλιου,  που  ανέτειλε  από  τη  θάλασσα, βαδίζαμε  ανηφορικά  για  την  Καψάλα. Μια  σκυλίτσα  μας  οδηγούσε, όπου  αργότερα  για  ανταμοιβή  έφαγε  κράκερς, ώσπου  την  έδιωξαν  από  το  χώρο  του  κελιού  οι  μοναχοί. Στο  καθολικό  του  κελιού  προσκυνήσαμε  και  περιμένοντας  ακούσαμε  προσωπικές  ιστορίες,  απίστευτες, ώσπου  κάποια  στιγμή  βρεθήκαμε  μπροστά  στην  αλήθεια. Τα  μάτια  του  είχαν  Χριστό, πώς  ξεχνιέται  τέτοιο βλέμμα;  Αναγνώριζα  ομοιότητες  με  τον  πνευματικό  του  πατέρα , τον  Παΐσιο,  αλλά  μπροστά  του  δεν  ήμουν  ούτε  θεολόγος  ούτε  ένας  ταξιδιώτης  γεμάτος  περιέργεια. Ήμουν  σαν  ένα  άγριο  θηρίο  της  ζούγκλας  αυτής  που  ζούμε, που  υποκλινόταν  στην  Αγιοπνευματική  ανωτερότητα  κάποιου, που  άλλοι  τον  αντιμετώπιζαν  σαν  καφετζού  και  άλλοι  ως  αστέρα  σε  συνέντευξη. Ένοιωσα  ένα  σκουπίδι, που  δεν  ήθελε  να  δείξει  καθόλου  την  αναξιότητά  του. Μας  μίλησε  μιάμιση  ώρα, προσωπικά  μισό  λεπτό  αλλά  έχασα  κάθε  αίσθηση  του  χρόνου.  Είχα  αλλοιωθεί.

       Η  προσγείωση  στο  Βατοπαίδι  θα  ήταν  ανώμαλη, αν  δεν  φρόντιζε  ο  οδηγός  με  τα  ράσα, πνευματικό  παιδί  του  γέροντα  Ευθυμίου  να  μας  μιλήσει  τη  ρηξικέλευθη  για  μοναχό,  αιχμηρή  και  σαρκαστική  γλώσσα, που  ξεγυμνώνει  το  πρωτότυπο  από  την  απομίμηση  και  το  διαμάντι  από  τα  κόπρανα. Η  συζήτηση  ήταν  χωρίς  πρωτόκολλο , από  την  πολιτική  μέχρι  τον  πνευματικό  βίο  των  μοναχών. Ο  φύλακας  στη  μπάρα  ελέγχου  οχημάτων  στα  όρια  της  Μονής  Βατοπαιδίου  ανταπέδωσε  σχολιάζοντας  πως  γνωρίζει  επτά  θαυματουργές  εικόνες  στη  Μονή  και  όχι  επτά  αστέρια  στο  Khalifa  Palace,  δηλαδή  τη  Μονή. Εκτός  από  τη  Βηματάρισσα, που  βρίσκεται  στο  Ιερό  Βήμα  και  δεν  επιτρεπόταν  η  είσοδος  στους  πολυάριθμους επισκέπτες, αναζητήσαμε  την  Ελαιοβρύτισσα, την  Αντιφωνήτρια, την  Παντάνασσα, την  Εσφαγμένη, την  Πυροβοληθείσα  και  την  Παραμυθία.  Η  τελευταία  ήταν  και  η  αγαπημένη  του  συνοδοιπόρου  μου. Αρνηθήκαμε  επιμελώς  να  διολισθήσουμε  στην  κατάκριση  για  όσα  σκανδαλίζουν  και  μπορούσαν  να   μας  στερήσουν  τη  θεία  κοινωνία  της  επόμενης  μέρας  και  θαυμάσαμε  μόνο  τα  άξια  θαυμασμού. Η  Μονή  είχε  κατακλυστεί  από  Κύπριους  προσκυνητές, που  ταίριαζαν  στο  κοσμοπολίτικο  προφίλ  της. Συζήτησα  με  έναν  από  αυτούς  στο  τέλος  της  τράπεζας, η  οποία  είχε  τσιπούρα, μαρούλι, τυρί, κόλλυβα  και  κρασί, όλα  τους  εξαιρετικά  ετοιμασμένα  και   προσφερόμενα.

       Για  πρώτη  φορά  φύγαμε  από  το  Άγιον  Όρος  με  ταχύπλοο  για  την  Ιερισσό  και  όχι  για  την  Ουρανούπολη. Το  κύμα  έκανε  περιπετειώδη  την  επιστροφή  κι  η  δυνατή  μπόρα   στην  οδήγηση  ακόμη  περισσότερο. Στο  τέλος  μια  άλλη  πραγματικότητα  ξεπρόβαλε  μέσα  από  τα  σύννεφα. Η  ευγνωμοσύνη  για  όσα  είχα  μάθει  για  το  Όρος  από  τους  έμπειρους  συνοδοιπόρους  μου  με  οδήγησε  στην  πιο  όμορφη  συνειδητοποίηση: Θα  άλλαζα  όλες  αυτές τις  όμορφες  εμπειρίες  τόσων χρόνων, μόνο για  τη  χάρη  αυτή,  που  έζησα  δίπλα  σε  έναν  άγιο !         

Άγιος Αχίλλιος

Ο Άγιος Αχίλλιος, τη μνήμη του οποίου τιμάμε σήμερα, ήταν επίσκοπος Λαρίσης και το μεσαίωνα θεωρούνταν προστάτης βαλκανικών λαών. Για το σεβασμό που του είχαν παρατίθεται η πληροφορία του Ιωάννη Σκυλίτση που αναφέρει ότι ο Σαμουήλ πήρε το λείψανό του από τη Λάρισα και το μετέφερε στις Πρέσπες, όπου έκτισε προς τιμήν του μία μεγαλοπρεπή Βασιλική. Όπως είναι γνωστό σώζεται σήμερα καλά διατηρημένη.


"μετήγαγε δὲ (:ο Σαμουήλ) καὶ τὸ λείψανον τοῦ
ἁγίου Ἀχιλλίου, ἐπισκόπου Λαρίσσης χρηματίσαντος
[Bas2+Const8.11.50
ἐπὶ Κωνσταντίνου τοῦ μεγάλου κἀν τῇ μεγάλῃ καὶ πρώτῃ συνόδῳ παρόντος σὺν Ῥηγίνῳ Σκοπέλων (Σκοπέλου A) καὶ Διοδώρῳ (Διοδώρου AC) Τρίκκης (Τρίκης ACE), Bas2+Const8.11.52]
καὶ εἰς τὴν Πρέσπαν ἀπέθετο, ἔνθα ἦσαν αὐτῷ τὰ βασίλεια,
οἶκον κάλλιστον καὶ μέγιστον ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ δομησάμενος". (Joannes Scylitzes Hist., Synopsis historiarum
Emperor life Bas2+Const8, 11).

Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΣΤΗΝ ΙΕΡΟΣΑΛΗΜ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

 

Μετά το κεφάλαιο 21 ο Ματθαίος αρχίζει να περιγράφει τα γεγονότα που συνέβησαν στην Ιερουσαλήμ. Ο Ιησούς και οι μαθητές του εισέρχονται στην πόλη του Δαβίδ. Στην αρχή της αφήγησης είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία του μεσσιανικού θριάμβου του, που δικαιολογούν και τον τίτλο Υιός Δαβίδ που θα του αποδώσει το πλήθος. Η χριστολογία όμως κατόπιν αλλάζει και οι πρώτες κοινότητες επιλέγουν να παρουσιάσουν τον αρχηγό της πίστης τους σαν τον Πάσχοντα Δούλο του Θεού, ο οποίος, μέσα από το Πάθος, θα οδηγήσει την ανθρωπότητα, και όχι μόνο τον Ισραήλ, στη λύτρωση.

Πιο αναλυτικά, οι στίχοι 21,1-11 αναφέρονται στη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού και των μαθητών του στην Ιερουσαλήμ. Μόλις φτάνουν κοντά στην ιερή πόλη ο Ιησούς στέλνει δύο μαθητές του να του φέρουν ένα γαϊδούρι και το πουλάρι του. Ο Ματθαίος συνδέει το γεγονός με τη σχετική προφητεία του Ζαχαρία

Οι μαθητές κάνουν όπως τους λέει ο δάσκαλός τους. Ο Ιησούς ανεβαίνει στο ζώο και προχωράει προς την πόλη.  Το πλήθος άρχισε τότε να κραυγάζει: «Δόξα στον Υιό του Δαβίδ! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Δόξα στο Ύψιστο Θεό!». Όταν μπήκαν στην πόλη αναστατώθηκαν όλοι και το πλήθος έλεγε ότι αυτός είναι ο προφήτης Ιησούς από τη Ναζαρέτ.

Κατ’ αρχήν να τονιστεί ότι δεν υπάρχουν λόγοι που να αμφισβητούν τον ιστορικό πυρήνα της διήγησης. Το έντονο αποκαλυπτικό κλίμα του 1ου αι. μ.Χ. έκανε συνέχεια να εμφανίζονται άτομα που πίστευαν στο μεσσιανικό τους ρόλο και πολλοί τους ακολουθούσαν, χωρίς να λογαριάζουν τις συνέπειες, που θα είχε μία ενδεχόμενη στάση κατά των Ρωμαίων, αφού πάντα τα μεσσιανικά κινήματα, αυτό το στόχο είχαν. Να ξεσηκώσουν το λαό κατά της αυτοκρατορίας Το ζήτημα είναι κατά πόσον ο Ιησούς, στη φάση της εισόδου του στην Ιερουσαλήμ, έδινε στο μεσσιανικό του ρόλο και μία εθνικοαπελευθερωτική διάσταση. Πάντως είναι γεγονός ότι εύκολα το πλήθος θα του απέδιδε έναν τέτοιο ρόλο, αφού δείχνει να γνώριζε τις θεραπείες και τους εξορκισμούς που έκανε .

Άλλωστε ο τίτλος Υιός Δαβίδ που του αποδίδει το πλήθος οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τον περιμένουν σαν τον απεσταλμένο του Θεού, που θα τους λυτρώσει. Αυτή η λύτρωση σίγουρα περιλαμβάνει και την εθνική αποκατάσταση που αποτελούσε ένα  από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούσαν τον Ιουδαϊσμό του 1ου αι. μ. Χ..

Ο τίτλος φαίνεται να είναι ταυτόσημος με τους τίτλους που περιέχονται στην ίδια ενότητα του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου , «βασιλεύς», «ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου» και «Προφήτης». Τον περιμένουν λοιπόν να μπει στην Ιερουσαλήμ  και να επανασυστήσει την ένδοξη βασιλεία του προπάτορα Δαβίδ , σαν βασιλιάς του περιούσιου λαο

Νίκος Παύλου

 

Ανάρτηση στο biblicalarchaeology: Ο Κύλινδρος του Κύρου

Διαβάστε στην ηλεκτρονική έκδοση του biblicalarchaeology ανάρτηση με μεγάλο ενδιαφέρον για τον Κύλινδρο του Κύρου. Όπως είναι γνωστό περιέχει ένα γνωστό σωζόμενο κείμενο της Περσικής Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών (π. 550–332 π.Χ.), που θεωρείται ότι αναφέρεται στην επιστροφή στην πατρίδα των Ιουδαίων εξόριστων στη Βαβυλώνα και την ανοικοδόμηση του ναού της Ιερουσαλήμ.  Το γεγονός καταγράφεται  στο βιβλίο του Έσδρα.

Ανακαλύφτηκε κατά τις ανασκαφές στη Βαβυλώνα το 1879. Περιέχει 45 γραμμές σφηνοειδούς  κειμένου γραμμένου στην ακκαδική. Ο κύλινδρος πιθανολογείται ότι παραγγέλθηκε από τον Κύρο την εποχή της ανοικοδόμησης της Βαβυλώνας, μετά την κατάκτηση της περιοχής. Ξεκινά με έναν ιστορικό πρόλογο, που περιέχει αναφορές στην κακή διακυβέρνση του βασιλιά της Βαβυλώνας, Ναβονίδη (π. 556–539 π.Χ.).

Στη φωτό ο βασιλιάς των Περσών και των Μήδων Κύρος Β΄(600 π.Χ. - 4 Δεκεμβρίου 530 π.Χ.). Ανάγλυφο στο Ολυμπιακό πάρκο του Σίδνεϊ (Από το βιβλίο "Θέματα από την Αγία Γραφή" Α'  Εκκλησιαστικού Γυμνασίου)

15 Μαρτίου 44 πΧ. Οι " Ειδοί του Μαρτίου"

 

Ο ο οιωνοσκόπος Σπουρίννας είχε πει στον Καίσαρα να φυλάγεται από τις Ειδούς του Μαρτίου. Ο Καίσαρας όμως δεν τον ακούει και πηγαίνει στη Σύγκλητο. Τον χτυπούν. Όταν είδε και τον Βρούτο να ορμά εναντίον του, είπε στα Ελληνικά «Και συ, τέκνον Βρούτε;» Δέχτηκε 23 χτυπήματα και κατέρρευσε στη βάση του αγάλματος του Πομπηίου.

Στη φωτό νόμισμα του Βρούτου που εκδόθηκε σε ανάμνηση του γεγονότος

«ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΛΚΟΝΤΑΙ»! ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ ΒΙΒΛΙΚΩΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ

 

Το ζήτημα των σχέσεων της Αγίας Γραφής με τις φυσικές επιστήμες εξακολουθεί και σήμερα να είναι επίκαιρο και να απασχολεί τη σκέψη. Είναι γνωστό ότι στο παρελθόν οδήγησε σε παρεμβάσεις στο έργο της επιστημονικής έρευνας, αλλά και σε υποβάθμιση της συμβολής της Αγίας Γραφής στη συγκρότηση του δυτικού πολιτισμού, ενώ περιόρισε το ρόλο της θρησκείας στη ζωή του ανθρώπου.

Σήμερα περιθώρια για αντιπαραθέσεις δεν υπάρχουν πλέον και εκείνο που επείγει είναι η προσπάθεια για έναν έντιμο και ειλικρινή διάλογο μεταξύ τους. Προϋπόθεση είναι να γίνει κατανοητό πως το κεντρικό θέμα της Αγίας Γραφής είναι οι ενέργειες του Θεού και οι συντάκτες της χρησιμοποιούσαν τους συλλογισμούς και τις παραστάσεις του κόσμου τους, για να περιγράψουν τη σχέση του Θεού με την ανθρώπινη ιστορία.

Πυξίδα για το διάλογο πρέπει να είναι η στάση των βιβλικών συγγραφέων, που γνώριζαν τις αντιλήψεις της εποχής τους και τις χρησιμοποιούσαν για να αναπτύξουν το θεολογικό προβληματισμό τους. Σε αυτόν θα χρησιμοποιηθούν τα σύγχρονα πορίσματα των φυσικών επιστημών, τα οποία μπορούν να ανοίξουν νέους ορίζοντες στην έρευνα της Αγίας Γραφής, αφού θα γίνουν αφορμή να καταγραφούν ερωτήματα που απαιτούν νηφάλιες και εμπεριστατωμένες απαντήσεις και θα δημιουργήσουν προκλήσεις που θα δώσουν το έναυσμα για μία δημιουργική προσέγγιση.

Εικονομαχία

H Εικονομαχία – η πρώτη φάση της οποίας τελείωσε με την Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο (787 Νίκαια) με την αναστήλωση των εικόνων, - η ανάμνηση του γεγονότος γίνεται την Κυριακή της Ορθοδοξίας - είναι θρησκευτικό κίνημα με προεκτάσεις πολιτισμικές, πολιτικές κ.α. Αφορά τον τρόπο λατρείας των εικόνων και δίχασε τη βυζαντινή αυτοκρατορία , κυρίως τον 8ου αι. , κατά την εποχή της δυναστείας των Ισαύρων (717-802).



ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΩΝ

«Οι εικόνες είναι σαν τα είδωλα. Και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες. Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους είδωλο. Πληροφόρησέ με ποιος μάς κληρονόμησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του Θεού».

Επιστολή του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντα Γ ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β ΄, πρώτο μισό 8ου αιώνα. Μετάφραση: Μ. Βερέττας



ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΟΦΙΛΩΝ

«Προσκυνώ και σέβομαι το Σταυρό [...], γιατί [...] ήταν όργανο για τη σωτηρία των ανθρώπων. Πώς λοιπόν να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή πρόθεση και με σκοπό να δοξάζουν και να θυμούνται τα παθήματα του Χριστού;»

Ιωάννης Δαμασκηνός, Για τις εικόνες, πρώτο μισό 8ου αιώνα. Μετάφραση: Λ. Τσακτσίρας

Τα βιβλία των Βασιλέων και το βιβλίο του Εκκλησιαστή

 Από τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης περισσότερο στο λιτό πνεύμα της Σαρακοστής ταιριάζει το βιβλίο του Εκκλησιαστή. Δεν είναι καθόλου απαισιόδοξο, όπως πιστεύεται, αλλά βοηθάει τον άνθρωπο να κατανοήσει το νόημα της ζωής, να αξιοποιεί το παρόν και να το χαίρεται. Πήρε την τελική του μορφή γύρω στο 200 πΧ.


Σε αντίθεση με τα βιβλία Α, Β, Γ, Δ Βασιλειών (Α, Β Σαμουήλ και Α, Β Βασιλέων στο εβραϊκό κείμενο) που καταγράφουν πολέμους, ίντριγκες, πάθη και τον αγώνα για εξουσία και επικράτηση ο Εκκλησιαστής μοιάζει να λέει ότι καλά είναι όλα αυτά, αλλά σκέψου και λίγο τον εαυτό σου, φρόντισε το αμπέλι σου και ξεκουράσου κάτω από την κληματαριά σου απολαμβάνοντας τη χαρά της καθημερινότητας και ένα ποτήρι κρασί.