Μεταφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης στα σχολικά εγχειρίδια του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος

Ο καθηγητής Μιλτιάδης Κωνσταντίνου έχει ένα πλούσιο και σημαντικό έργο[1], που αποτελεί σταθμό στην επιστημονική έρευνα της Παλαιάς Διαθήκης και της Θεολογίας, αποτελεί οδοδείκτη για τους βιβλικούς επιστήμονες, τους  νέους ανθρώπους  που θέλουν να γνωρίσουν τα κείμενα της Αγίας Γραφής και για όλους τους θεολόγους. Ειδικά  για τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν στην Πρωτοβάθμια και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση πολύτιμη είναι η προσφορά του, αφού εκτός των άλλων, με το μεταφραστικό έργο του[2], τους έχει παραδώσει ένα «βαρύτιμο» εργαλείο που αποτελεί τη βάση για να γραφούν σύγχρονα σχολικά εγχειρίδια τα οποία επικεντρώνονται στην Παλαιά Διαθήκη ή περιλαμβάνουν περικοπές της, και  κάνουν το πρώτο μέρος της Αγίας Γραφής προσιτό και αγαπητό στη νεολαία μας.

Όμως στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα μέχρι και τη συγγραφή του σχολικού εγχειριδίου «Προετοιμασία των ανθρώπων για τον καινούριο κόσμο του Θεού», στη συγγραφική ομάδα του οποίου συμμετείχαν ο Δαμιανός Δόικος, ο Μιλτιάδης Κωνσταντίνου και η Πηγή Καζλάρη[3], αυτό το προνόμιο που έχουν σήμερα οι μαθητές μας, να γνωρίζουν δηλαδή αυτούσιο το βιβλικό κείμενο μεταφρασμένο στη ζωντανή νεοελληνική γλώσσα, αποκτώντας έτσι και το ενδιαφέρον για περαιτέρω ενασχόληση με τα πρωτότυπα κείμενα, όταν θα είναι στην κατάλληλη ηλικία, δεν το είχαν. Οι σύντομες αναφορές που θα ακολουθήσουν θα επικεντρωθούν λοιπόν στο ζήτημα  των μεταφράσεων που χρησιμοποιούσαν τα σχολικά εγχειρίδια που αναφέρονταν στην  Παλαιάς Διαθήκη, γιατί αφορά νοοτροπίες που διαμόρφωναν το εκπαιδευτικό σύστημα στον τόπο μας, και δημιουργούσαν αντιλήψεις για ένα βασικό θρησκευτικό και πολιτισμικό αγαθό που είναι, εκτός των άλλων, και  βασικός πυλώνας του ευρωπαϊκού πολιτισμού[4]. Αποτελεί δηλαδή κρίσιμο ζήτημα όχι μόνο για το βιβλικό θεολόγο και το μελετητή της ιστορίας της εκπαίδευσής μας, αλλά και για κάθε πολίτη που οφείλει  να έχει γνώμη για τα δρώμενα στον τόπο μας[5].

Επιστημονική ημερίδα "Η Μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης. Πρόκληση ή Αναγκαιότητα;"

Τι είναι η Ιστορία; Αφετηριακό κείμενο

 Η ιστορία: μια βαθύτερη γνώση του ανθρώπου και του πολιτισμού του

Η μελέτη του ανθρώπινου παρελθόντος

Στην έρευνα της ιστορίας πρωταρχική θέση κατέχει το παρελθόν του ανθρώπου. Με την πολιτιστική του εξέλιξη ο άνθρωπος δημιουργεί ιστορία.

Την  καταγραφή του ανθρώπινου παρελθόντος η ιστορία την κατορθώνει από τη χρονική στιγμή που έχει στη διάθεσή της πηγές.

Η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού: αφορμή για βαθύτερη γνώση του ανθρώπου

Η μελέτη της ιστορίας φωτίζει τις βαθύτερες πτυχές του ανθρώπου, αυτές που του δίνουν τα κίνητρα για να δημιουργήσει.

Πως ερευνώνται τα γεγονότα της Ιστορίας

Μελέτη των αιτίων και των αφορμών

Όλες οι πτυχές της ιστορίας έχουν κάποια γενεσιουργά αίτια. Όταν ο ιστορικός τα εντοπίσει, καλείται να καταγράψει τις αφορμές των γεγονότων. Η αφορμή είναι ο σπινθήρας που πυροδοτεί τα αίτια. Αίτια και αφορμές των ιστορικών γεγονότων αποτελούν τη βάση για την έρευνα της ιστορίας

Τα συμπεράσματα της ιστορικής έρευνας

Η μελέτη των γεγονότων του παρελθόντος απαιτεί τη διατύπωση συμπερασμάτων. Προκειμένου να διατυπώσουμε συμπεράσματα θα βασιστούμε στα αποτελέσματα των ιστορικών γεγονότων. Τα αποτελέσματα είναι δύο ειδών: αυτά που εκδηλώνονται άμεσα και αυτά που εμφανίζονται αργότερα.

Αντικειμενικότητα και αμεροληψία στην έρευνα της ιστορίας

Αντικειμενικότητα και αμεροληψία στη μελέτη της ιστορίας επιτυγχάνονται όταν ο ιστορικός: 1. «μεταφερθεί» ο ίδιος στην εποχή που μελετά και 2. ελέγξει την αξιοπιστία των πηγών του

ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ, ΟΠΩΣ ΑΝ ΕΞ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΩΦΕΛΟΙΝΤΟ ΛΟΓΩΝ

Γιορτή των Τριών Ιεραρχών σήμερα. Αφού οι γιορτές είναι ανάμνηση με την έννοια ότι είναι "ζωντανές" και μιλάνε στο σήμερα και στην καθημερινότητα του ανθρώπου στη συνέχεια -για μία ακόμη φορά- ο κλασικός λόγος του Μεγάλου Βασιλείου"Προς τους νέους...." που θα είναι πάντα πυξίδα για τον άνθρωπο κάθε εποχής.

1.Πολλά με τὰ παρακαλοῦντά ἐστι συμβουλεῦσαι ὑμῖν,ὦ παῖδες, ἃ βέλτιστα εἶναι κρίνω, καὶ ἃ συνοίσειν ὑμῖν ἑλομένοις πεπίστευκα. Τό τε γὰρ ἡλικίας οὕτως ἔχειν,καὶ τὸ διὰ πολλῶν ἤδη γεγυμνάσθαι πραγμάτων, καὶ μὴν καὶ τὸ τῆς πάντα παιδευούσης ἐπ' ἄμφω μεταβολῆς ἱκανῶς μετασχεῖν, ἔμπειρόν με εἶναι τῶν ἀνθρωπίνων πεποίηκεν, ὥστε τοῖς ἄρτι καθισταμένοις τὸν βίον ἔχειν ὥσπερ ὁδοῦ τὴν ἀσφαλεστάτην ὑποδεικνύναι· τῇ τε παρὰ τῆς φύσεως οἰκειότητι εὐθὺς μετὰ τοὺς γονέας ὑμῖν τυγχάνω, ὥστε μήτ' αὐτὸς ἔλαττόν τι πατέρων εὐνοίας νέμειν ὑμῖν, ὑμᾶς δὲ νομίζω, εἰ μή τι ὑμῶν διαμαρτάνω τῆς γνώμης, μὴ ποθεῖν τοὺς τεκόντας, πρὸς ἐμὲ βλέπονται. Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα, τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ' ῾Ησιόδῳ τάξεως· εἰ δὲ μή, ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές, αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι, ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ' ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα, ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ' ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον, τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπαντα. Μὴ θαυμάζετε δὲ εἰ καθ' ἑκάστην ἡμέραν εἰς διδασκάλου φοιτῶσι, καὶ τοῖς ἐλλογίμοις τῶν παλαιῶν ἀνδρῶν δι' ὧν καταλελοίπασι λόγων συγγινομένοις ὑμῖν, αὐτός τι παρ' ἐμαυτοῦ λυσιτελέστερον ἐξευρηκέναι φημί. Τοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω, τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις, ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας, ᾗπερ ἂν ἄγωσι, ταύτῃ συνέπεσθαι, ἀλλ' ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους, εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖν. Τίνα οὖν ἐστι ταῦτα καὶ ὅπως διακρινοῦμεν, τοῦτο δὴ καὶ διδάξω ἔνθεν ἑλών.

Η Ύστερη Αρχαιότητα (απόσπασμα)

Αρχίζοντας τη διάλεξή του για τη διαμάχη γύρω από την έννοια του Ιερού  (που έχει δημοσιευτεί στον τόμο «Η δημιουργία της ύστερης αρχαιότητας»), ο Peter Brown[1] σημείωνε τα εξής: « Θα ήθελα να ήμουν ένας από τους Επτά Κοιμωμένους της Εφέσου. Οι χριστιανοί αυτοί αδελφοί, κατά τη διάρκεια του διωγμού του αυτοκράτορα Δεκίου (249-251) είχαν φυλακιστεί σε μία σπηλιά, της οποίας εν συνεχεία χτίστηκε το στόμιο. Στις αρχές του 5ου αιώνα, κατά τη βασιλεία ενός εκ των διαδόχων του Δεκίου, του Θεοδοσίου Β΄ (408-450), ξύπνησαν για να διαφωτίσουν τον εν λόγω χριστιανό μονάρχη επί ενός σημείου του δόγματος που αφορούσε την έγερση των νεκρών. Φανταστείτε την έκπληξή τους, όταν, μπαίνοντας στην πόλη, είδαν το Σταυρό τοποθετημένο πάνω από την κύρια πύλη, άκουσαν ανθρώπους να ορκίζονται ελεύθερα στο όνομα του Χριστού, είδαν να έχει χτιστεί μια μεγάλη εκκλησία, τον χριστιανικό κλήρο να ασχολείται με την επισκευή των τειχών της πόλης, και αντιλήφθηκαν ότι τα ασημένια νομίσματα των παγανιστών αυτοκρατόρων εξέπλησσαν τους ανθρώπους στην αγορά» (μετ. Θ. Νικολαΐδης).

Το πλαίσιο του παραπάνω ενδιαφέροντος κειμένου είναι η εποχή της Ύστερης Αρχαιότητας[2], την οποία και χαρακτηρίζει. Πρόκειται για μία ιστορική περίοδο, η οποία  μετά τη δεκαετία του 1970, συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων ερευνητών.

Χονδρικά, θα έλεγε κάποιος ότι η ύστερη αρχαιότητα αφορά κυρίως τα ρωμαϊκά (από τον 1ο αι. μ. Χ.) και τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, μέχρι τον 6ο αιώνα περίπου. Με μία απλή μελέτη της, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, επηρέασαν και άφησαν τα σημάδια τους και στην κατοπινή ανθρώπινη ιστορία. Ας αναφερθούν κάποια από αυτά: Εμφάνιση και εδραίωση του χριστιανισμού, εξάπλωση του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού σε όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μετατόπιση του κέντρου βάρους της στην Ανατολή, με δημιουργία καινούριας πρωτεύουσας, της Κωνσταντινούπολης, εμφάνιση του Ισλάμ, φιλοσοφικές, και θρησκευτικές  αναζητήσεις που φανέρωναν την αγωνία των ανθρώπων της εποχής, που έβλεπαν να χάνεται κάτι παλιό και να γεννιέται κάτι καινούριο κοκ..........

Ευχές για το 2019

Οι καλύτερες ευχές για το 2019 στις φίλες και τους φίλους αναγνώστες του ιστολογίου.
Μία αναδρομή στη συνέχεια με κείμενα από το (παλιό αλλά καλό)  Αναγνωστικό της Δ΄ Δημοτικού

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Όπως είναι γνωστό αναφορά στη γέννηση του Ιησού Χριστού γίνεται μόνο στα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά. Αυτό το γεγονός δεν πρέπει να ξενίζει αν σκεφτεί κάποιος πως τα κείμενα των Ευαγγελίων δεν είναι βιογραφίες του Ιησού, αλλά απαρτίζονται από επεισόδια της επίγειας δράσης του που αρχικά είχαν ως στόχο να δώσουν απαντήσεις από τους Ευαγγελιστές σε ερωτήματα που δημιουργούνταν μέσα στις πρώτες χριστιανικές κοινότητες. Αυτές αποτέλεσαν το χαρμόσυνο μήνυμα που περιλαμβάνεται στην Καινή Διαθήκη, και αναφέρεται στον ερχομό του Σωτήρα στη γη και στη λύτρωση των ανθρώπων.

Στο ευαγγέλιο του Ματθαίου η ενότητα που αναφέρεται στη Γέννηση περιλαμβάνει το κεφ. 2 του ευαγγελίου. Προηγείται η αφήγηση για αυτά που έχουν προηγηθεί. Εδώ βασικό στοιχείο είναι η προφητεία του Ησαΐα (Μτθ. 1,23) η οποία είναι αποδεικτική, μέσα από τη χριστοκεντρική ερμηνεία της, της θεότητας του Κυρίου.

Στην αρχή της αναφοράς του ο Ματθαίος κάνει σαφές πως ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Αυτή δεν είναι τυχαία, αφού ο τόπος είχε συνδεθεί με το μεγάλο βασιλιά του Ισραήλ, το Δαβίδ, που ήταν ο εκλεκτός του Θεού, και πρόγονος του Μεσσία. Μάλιστα ο Ματθαίος αναφέρει στη συνέχεια (Μτθ. 2,6) και την (μεταιχμαλωσιακή) προφητεία που περιέχει το βιβλίο του προφήτη Μιχαία για την πόλη («Κι εσύ Βηθλέεμ, στην περιοχή του Ιούδα δεν είσαι διόλου ασήμαντη ανάμεσα στις σπουδαιότερες πόλεις του Ιούδα, γιατί από σένα θα βγει αρχηγός»). Σε αυτή είναι φανερός ο δεσμός Μεσσία-Βηθλεέμ.

Κώστας Βάρναλης, "Τα Χριστούγεννα του Παπαδιαμάντη"

Χριστούγεννα χωρίς κυρ Αλέξανδρο δε γίνονται. Στη συνέχεια μία συγκινητική παράθεση για τον αξεπέραστο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και τους ήρωές του από τον μεγάλο Κώστα Βάρναλη.

" Ὁ οὐρανὸς ἔβρεχε διαρκῶς λεπτὸν νερόχιονον, ὁ γραῖγος ἀδιάκοπος ἐφύσα καὶ ἦτο ψῦχος καὶ χειμὼν τὰς παραμονὰς τῶν Χριστουγέννων τοῦ ἔτους...
Ὁ κυρ-Ἀλέξανδρος εἶχε νηστεύσει ἀνελλιπῶς ὁλόκληρον τὸ Σαρανταήμερον καὶ εἶχεν ἐξομολογηθεῖ τὰ κρίματά του (παπα-Δημήτρη τὸ χέρι σου φιλῶ!). Καὶ ἀφοῦ ἐγκαίρως παρέδωσε τὸ χριστουγεννιάτικον διήγημά του εἰς τὴν «Ἀκρόπολιν» καὶ διέθεσεν ὁλόκληρον τὴν γλίσχρον ἀντιμισθίαν του πρὸς πληρωμὴν τοῦ ἐνοικίου καὶ τῶν ὀλίγων χρεῶν του, γέρων ἤδη κεκμηκὼς ὑπὸ τῶν ἐτῶν καὶ τῆς νηστείας, ἀποφεύγων πάντοτε τὴν πολυάσχολον τύρβην, ἀλλὰ φιλακόλουθος πιστός, ἔψαλεν, ὡς συνήθως, μὲ τὴν βραχνὴν καὶ σπασμένην φωνήν του, πλήρη ὅμως ἐνθέου πάθους, ὡς δεξιὸς ψάλτης, εἰς τὸ παρεκκλήσιον τοῦ Προφήτου Ἐλισσαίου τὰς Μεγάλας Ὥρας, σχεδὸν ἀπὸ στήθους, καὶ ὄτε ἐπανῆλθεν εἰς τὸ πτωχικόν του δωμάτιον, δὲν εἶχεν ἀκόμη φέξει!

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ

Στη Γέννηση του Χριστού, που γιορτάζουμε σήμερα, αναφέρονται δύο από τους τέσσερις ευαγγελιστές, ο Ματθαίος και ο Λουκάς. Αυτό δεν πρέπει να παραξενεύει αν σκεφτεί κανείς ότι τα ευαγγέλια δεν είναι βιογραφίες του Ιησού. Όπως είναι γνωστό, τα ευαγγέλια περιέχουν το χαρμόσυνο μήνυμα ότι ήρθε ο Σωτήρας του κόσμου, και δίνουν απαντήσεις στα ερωτήματα των μελών των πρώτων χριστιανικών  κοινοτήτων .

Στο Ευαγγέλιο του Λουκά η δομή της αφήγησης ακολουθεί την εξής πορεία (Λκ. 2,1-20): Αρχικά γίνεται λόγος για την απογραφή που είχε διατάξει ο αυτοκράτορας της Ρώμης Οκταβιανός Αύγουστος σε όλη τη ρωμαϊκή οικουμένη. Αυτό είναι το εφαλτήριο που χρησιμοποιεί ο Ευαγγελιστής για να μιλήσει στη συνέχεια για τη μετάβαση του Ιωσήφ και της Μαρίας από τη Ναζαρέτ στην πόλη του Δαβίδ, τη Βηθλεέμ, με σκοπό να απογραφούν. Εδώ γεννιέται ο Ιησούς που η Θεοτόκος τον σπαργάνωσε και τον ξάπλωσε σε ένα παχνί, γιατί δε βρήκαν μέρος στο πανδοχείο.

Ακολουθεί κατόπιν η αναφορά στους βοσκούς που έμεναν στο ύπαιθρο, για να φυλάνε τα κοπάδια τους. Σε αυτούς εμφανίστηκε ο άγγελος Κυρίου που τους φέρνει το χαρμόσυνο μήνυμα για τη γέννηση του Θεανθρώπου. Τους δίνει και σημάδι για να τον αναγνωρίσουν, ενώ παρουσιάστηκε ένα πλήθος αγγέλων που υμνούσαν το Θεό. Οι βοσκοί κατόπιν πήγαν και βρήκαν το βρέφος στο παχνί και το προσκύνησαν. Ταυτόχρονα διηγήθηκαν και τα λόγια που είχε πει ο άγγελος για το παιδί. Όλοι έμειναν έκπληκτοι ενώ η Μαρία τα σκέπτονταν συνεχώς. Τέλος, οι βοσκοί γύρισαν στα κοπάδια τους δοξολογώντας τον Κύριο γι’ αυτά που άκουσαν και είδαν.

***

Η μεγαλοπρέπεια της διήγησης του Λουκά είναι φανερή σε όλο το κείμενο. Όλα δείχνουν ότι μιλάει για τη γέννηση ενός βασιλιά, που ενδιαφέρει όλους τους ανθρώπους. Γι’ αυτό και στην αρχή της αφήγησης παρουσιάζει ένα γεγονός που αφορά όλους, την απογραφή, που τη συνδέει με τη γέννηση του Χριστού. Δεν είναι τυχαίο ότι αρχίζει την καταγραφή των γεγονότων, αναφέροντας το πρόσωπο του αυτοκράτορα της Ρώμης. Αυτός θεωρούνταν ο κυρίαρχος της οικουμένης. Στο κείμενο όμως γίνεται σε αυτόν μόνο μία απλή αναφορά. Εμπρός δηλαδή στο παιδί που γεννήθηκε στη Βηθλεέμ δεν έχει καμία αξία. Εξυπηρετεί και αυτός το θείο σχέδιο για τη γέννηση του Μεσσία στην πόλη του ένδοξου βασιλιά του βιβλικού Ισραήλ, τη Βηθλέεμ.

Εντυπωσιακή είναι στο κείμενο η παρουσία των αγγέλων που ψάλλουν ύμνους προς τιμήν  του νεογέννητου. Στην Παλαιά Διαθήκη, ύμνους για το βασιλιά έψαλλαν οι ιερείς. Ειδικά κατά την τελετή της ενθρόνισής του ακούγονταν οι ψαλμοί 2 και 110 που αργότερα απέκτησαν και μεσσιανικό χαρακτήρα. Στη γέννηση όμως του Χριστού ο ύμνος ακούγεται από τα στόματα των αγγέλων που τονίζουν τα καλά που έφερνε μαζί του ο Σωτήρας: «Ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία στους ανθρώπους».

Ακόμη και η γέννηση στη φάτνη είναι ένα σημείο ότι το παιδί που γεννήθηκε στη Βηθλεέμ είναι ξεχωριστό. Φανερώνει ότι δε μοιάζει με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι η γέννηση και η παιδική ηλικία των μεγάλων μορφών της Βιβλικής Ιστορίας συνδέονταν με κάτι ιδιαίτερο. Έτσι ο Μωυσής μετά τη γέννησή του μπαίνει σε ένα καλάθι και αφήνεται στα νερά του Νείλου, ο Ισαάκ προσφέρεται  ως θυσία και ο Ιωσήφ πωλείται από τους αδελφούς του στους δουλέμπορους που τον μεταφέρουν στην Αίγυπτο. Η τοποθέτηση δηλαδή του Ιησού στη φάτνη δείχνει πως πρόκειται για μία μεγάλη μορφή, που η γέννησή του συνοδεύτηκε από παράδοξα γεγονότα.

Οι βοσκοί έχουν και αυτοί έναν ειδικό ρόλο στην αφήγηση της γέννησης. Αποτελούν τους μάρτυρες που είδαν με τα ίδια τους τα μάτια τα θαυμαστά που συνόδεψαν τον ερχομό του Ιησού στον κόσμο. Κανένας δηλαδή δε μπορεί να αμφισβητήσει το κείμενο του Λουκά, γιατί μπορούν να το πιστοποιήσουν τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούσαν, και γεύτηκαν με τις αισθήσεις τους την είσοδο του θεϊκού στοιχείου μέσα στην ανθρώπινη ιστορία.

Όλα τα παραπάνω λοιπόν αποδεικνύουν ότι ο Λουκάς χρησιμοποιεί τις πηγές του για να περιγράψει τη λαμπρή γέννηση του Μεσσία. Η μεγαλοπρέπεια είναι παντού έκδηλη. Γίνεται με αυτόν τον τρόπο ο κήρυκας της γέννησης του Σωτήρα σε έναν κόσμο που είχε πολλές απαιτήσεις, του ελληνορωμαϊκού, τον οποίο καλούσε να δεχτεί το χαρμόσυνο μήνυμα της Βασιλείας του Θεού.

         

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

Θεματική Ενότητα 1 του Φακέλου μαθήματος Θρησκευτικών της Β΄ Γυμνασίου.

ΔΕ: «Εικονομαχία: Η σύγκρουση για τις εικόνες. Εικονόφιλοι και εικονομάχοι»

ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

1. H ΔΕ θα διδαχτεί σε τμήμα 25 μαθητών Β΄ Τάξης Γυμνασίου ημιαστικής περιοχής την 5^η και 6^η  ώρα.

Επομένως ο/η  θεολόγος  θα λάβει υπόψη του την κούραση των μαθητών, οπότε θα πρέπει να παρουσιάσει ένα «φρέσκο» μάθημα, στο οποίο θα συμμετάσχει η τάξη με ενδιαφέρον.

2. Το τμήμα έχει πρόσβαση τις συγκεκριμένες διδακτικές ώρες στο εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου (έχει προηγηθεί συνεννόηση με τους συναδέλφους καθηγητές Πληροφορικής .

3. Οι μαθητές δημιουργούν 5 ομάδες αποτελούμενες από 5 άτομα.

4. Προσδοκώμενο αποτέλεσμα: Να μάθουν οι μαθητές πως/τον τρόπο να γνωρίσουν την Εικονομαχία, μαθαίνοντας για την Εικονομαχία

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Το Πρόγραμμα Σπουδών προβλέπει τέσσερα δίωρα για τη διδασκαλία της ΘΕ. Προτείνεται το ένα δίωρο να αφιερωθεί στην Εικονομαχία, εφόσον χρησιμοποιηθούν ΤΠΕ.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

1^η διδακτική ώρα

1^η δραστηριότητα

Χρόνος: 15΄

1 ΣΤΟΧΟΣ: Οι μαθητές να ανακαλύψουν μόνοι τους τις λέξεις-κλειδιά του μαθήματος, με λογισμικό των ΤΠΕ. Αυτές είναι ΕΙΚΟΝΑ, ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΟΙ, ΕΙΚΟΝΟΦΙΛΟΙ, ΙΣΑΥΡΟΙ, Ζ΄ ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΣ, και έχουν τοποθετηθεί σε αντίστοιχες εικόνες με σχετικές παραστάσεις που βρίσκονται στην επιφάνεια εργασίας του Η/Υ.

2.  Η ανακάλυψη των λέξεων γίνεται με τη σύνθεση παζλ. Συγκεκριμένα, ο/η θεολόγος (:σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του εργαστηρίου Πληροφορικής) έχει τοποθετήσει στον Η/Υ κάθε ομάδας το ελεύθερο λογισμικό Swap puzzle (download και εγκατάστασή του από  swappuzzle-setup.exe ). Κάθε ομάδα, αφού επιλέξει μία από τις 5 εικόνες της επιφάνειας εργασίας, ακολουθεί στο λογισμικό την εξής διαδρομή: Game-Open picture- Επιφάνεια εργασίας- Επιλογή εικόνας-Άνοιγμα. Έτσι η εικόνα τοποθετείται στο λογισμικό. Κατόπιν ακολουθείται η διαδρομή Game-New- Easy (επιλέγεται το easy, για να μη χρειαστεί χρόνος αρκετός).......................................................

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην ιστοσελίδα Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Ιστοσελίδα "Η διδασκαλία των Θρησκευτικών'

Τι μπορεί να προσφέρει  μία ιστοσελίδα ενός Συντονιστή ΕΕ; Σίγουρα ενημέρωση και καλές πρακτικές. Η ιστοσελίδα λοιπόν για το μάθημα των Θρησκευτικών στη Θεσσαλία και στη Δυτική Μακεδονία (blogs.sch.gr/npavlou/ )είναι γεγονός και κλείνει ήδη 2 μήνες ζωής!

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ένα μάθημα που διδάσκεται στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει πολλαπλούς στόχους: παιδαγωγικούς, κοινωνικούς, γνωστικούς, εμφύσησης ιδανικών και αξιών που αποβλέπουν να δημιουργήσουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, οι οποίες θα είναι σε θέση να ερμηνεύσουν την πραγματικότητα μέσα στην οποία θα ζήσουν και θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της κοινωνίας.

Όμως για την επίτευξή των στόχων της εκπαίδευσης είναι απαραίτητο να δίνονται τα διδακτικά αγαθά με τρόπο σύγχρονο και ευχάριστο που θα προκαλεί αφενός το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων και αφετέρου θα διαμορφώνει το χαρακτήρα τους.

Χρειάζεται λοιπόν ο τρόπος παρουσίασης να κινήσει το ενδιαφέρον των σύγχρονων μαθητών για μπορέσει η γνώση να γίνει κτήμα τους. Θα πρέπει δηλαδή να δημιουργηθεί ένα σχέδιο μαθήματος που θα ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη του τα ενδιαφέροντα των παιδιών, τις ενασχολήσεις τους κοκ.