Οι νέο-χεττιτικές επιγραφές του Γιαρίρις και του δούλου τού Τουβάτις

Με αφορμή τη  γιορτή του Προφήτη Ηλία, παρατίθεται στη συνέχεια ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο "Οι Χετταίοι στην Παλαιά Διαθήκη" (σσ 114-115. Η φωτό προέρχεται από το εξαίρετο blog του φίλου και συμπατριώτη Βασίλη Αξελή /pelasgia.blogspot.gr/, και δείχνει στιγμιότυπο από τη λειτουργία στο ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία, τη σημερινή ημέρα, στο χωριό μας)/  

Οι νέο-χεττιτικές επιγραφές του Γιαρίρις και του δούλου τού Τουβάτις 

Μετά την αρπαγή του αμπελιού του Ναβουθαί και τον άδικο λιθοβολισμό του από το βασιλιά του Βορείου Ισραηλιτικού βασιλείου Αχαάβ (871-852 π.Χ.) και τη σύζυγό του Ιεζάβελ[1], ο προφήτης Ηλίας, με εντολή του Γιαχβέ παρουσιάζεται εμπρός τους και προαναγγέλλει την τιμωρία τους[2]. Μιλώντας για την Ιεζάβελ υπογραμμίζει πως τα σκυλιά θα την φάνε στην περιοχή της Ιεζραέλ. Το ίδιο θα συνέβαινε και σε οποιονδήποτε από τον οίκο του Αχαάβ πεθάνει στην πόλη[3]. Πράγματι έτσι γίνεται. Όπως αναφέρεται[4], μετά τη θανάτωση της Ιεζάβελ από τον Ιού, οι υπηρέτες που πήγαν να τη θάψουν, βρήκαν μόνο το κρανίο της, τα πόδια της και τις παλάμες των χεριών της. Τα υπόλοιπα τα είχαν φάει οι σκύλοι, όπως ακριβώς είχε προφητεύσει ο προφήτης Ηλίας.

Η ίδια ακριβώς κατάρα εκτοξεύονταν και στα Νέο-Χεττιτικά βασίλεια, όπως συνάγεται από την επιγραφή του Γιαρίρις και από την επιγραφή του δούλου τού Τουβάτις, βασιλιά της Ταμπάλ[5]. Η πρώτη έχει το εξής περιεχόμενο:

«Μπορεί(:Μακάρι) τα σκυλιά του Νικαράβας (Nikarawas) να φάνε το κεφάλι του, μακριά (από εδώ) ».

Στην επιγραφή του δούλου τού Τουβάτις αναφέρονται τα εξής:

«Μπορεί (:Μακάρι) το σκυλί της Χασάμι (Hasami) της θεάς της Κουμπάμπα, να πηγαίνει μετά από αυτόν, και να φάει τους συγγενείς του…και το ίδιο το πρόσωπό του».

Ο Γιαρίρις ήταν βασιλιάς του κρατιδίου  Κάρκεμις, περίπου το 810, ενώ ο Τουβάτις βασίλευε στην Ταμπάλ περίπου το 760 π.Χ. Δεν προσδιορίζεται ποιος ήταν ο Νικαράβας, που παρουσιάζεται ως ο κάτοχος των σκυλιών στην επιγραφή του Γιαρίρις. Ίσως να ήταν θεότητα που θεωρούνταν κύριός τους. Και στα δύο κείμενα πάντως ο συντάκτης τους εκφράζει την ευχή τα σκυλιά να κατασπαράξουν κάποιον αντίπαλό τους. Μάλιστα εκφράζεται ο πόθος να φάνε το κεφάλι του, ώστε να μη μπορεί κανένας να το αναγνωρίσει. Φαίνεται ότι η μανία και το  μίσος εναντίον των εχθρών τους ήταν τόσο μεγάλο, που ζητάνε ένα πολύ οδυνηρό τέλος γι’ αυτούς.

Όπως φαίνεται και από το παλαιοδιαθηκικό κείμενο η ίδια κατάρα εξαπολύονταν εναντίον των πλέον μισητών εχθρών, και στον Ισραήλ. Στην προκειμένη περίπτωση που αναφέρθηκε, η Ιεζάβελ παρουσιάζεται στο δευτερονομιστικό κείμενο να είναι η βασικότερη αντίπαλος της Γιαχβικής θρησκείας. Όπως τονίζεται ήταν η αιτία για να κτιστεί ναός του Βάαλ  στη Σαμάρεια και ξύλινη στήλη, προκαλώντας έτσι τη ζηλοτυπία του Κυρίου[6].

Οι δύο Νέο-Χεττιτικές επιγραφές βοηθούν λοιπόν να γίνει περισσότερο κατανοητή η τιμωρία που περίμενε τους αντίπαλους της Γιαχβικής θρησκείας. Αφού είχαν παραβεί τις αρχές της, και είχαν ακολουθήσει τη Βααλική λατρεία η ποινή τους θα ήταν πολύ σκληρή. Την ίδια ακριβώς επιθυμούσαν για τους εχθρούς τους και οι βόρειοι γείτονες του Ισραήλ. Επομένως στον πολιτιστικό περίγυρο της Παλαιάς Διαθήκης, στον οποίο περιλαμβάνονταν και τα Νεο-Χεττιτικά βασίλεια, το φρικτό τέλος από έναν άγριο σκύλο[7] ήταν ο κολασμός που αναμένονταν για τα μισητά πρόσωπα.

---

[1] Α΄Βασ.21,1-16

[2] Α΄Βασ. 21,17-28

[3] Η τιμωρία του Αχαάβ ήταν να μη γεννήσει αρσενικό παιδί, ώστε να διαιωνίσει τον οίκο του.

[4] Β΄ Βασ. 9,36

[5] Το περιεχόμενο των δύο επιγραφών δημοσιεύεται στο Kitchen K.A. The Hieroglyphic Inscriptions of the Neo-Hittite States (c.1200-700 BC)…σ. 132

[6] Γ΄Βασ. 16,32-33

[7] Στην επιγραφή του Γιαρίρις παρουσιάζεται ένας απειλητικός σκύλος, που είναι έτοιμος να κάνει κομμάτια τον εχθρό του συντάκτη της.