ΟΡΓΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟ

(Εντυπώσεις από το «Περιβόλι της Παναγίας»)

Του Κώστα Μιχαηλίδη

Θεολόγος

14ο Γυμνάσιο Λάρισας

“Αν κουραστείς απ` τους ανθρώπους

κι είν` όλα γύρω γκρεμισμένα

μην πας ταξίδι σ` άλλους τόπους

έλα σε μένα, έλα σε μένα”.



Στις πολυάνθρωπες πόλεις η δράση, η ταχύτητα, η ένταση, η βουή κι η διάσπαση «τσαλακώνουν» την ησυχία της ψυχής. Ο παραλογισμός, η υποκρισία και η απανθρωπιά της εξουσίας εξοργίζουν. Η αδιαφορία των ανθρώπων, που ζουν τις τελευταίες μέρες της Πομπηίας, με το ποδοβολητό των τεσσάρων ίππων του Ιωάννη να δυναμώνει, προκαλεί θλίψη. Τότε «η χαρά των θλιβομένων», «η απαλλαγή των ασθενούντων», «των χειμαζομένων η γαλήνη» προσκαλεί στο Περιβόλι τα παιδιά της για να τα παρηγορήσει. Η ερημιά στην όψη είναι άγρια αλλά στην ησυχία της καθαρτική.

Κόντευε το Πάσχα του καλοκαιριού στο Αγιώνυμο. Ένα ζεστό πρωινό, ανηφορίζοντας από τον αρσανά των Καρουλίων, αφήσαμε αριστερά μας τα σκαλοπάτια προς Καρούλια κι ανεβήκαμε αυτά για τα Κατουνάκια κι Άγιο Βασίλειο. Δύο συνοδοιπόροι, δοκιμασμένοι από παλιά. Το πλοίο μας είχε αφήσει στην επιστροφή από τα Καυσοκαλύβια, τον τερματικό σταθμό, με αποτέλεσμα να έχουμε χάσει πολύτιμο χρόνο, ακόμη περισσότερο αφού δεν είχαμε σκεφτεί το ταχύπλοο. Αυτή ήταν και η προστασία της Παναγίας. Πήραμε κοινή απόφαση να αφήσουμε τα Καρούλια μέχρι να πάρουμε κι άλλες πληροφορίες καθώς ο ήλιος ήταν ψηλά και χτυπούσε τα βράχια. Όταν φτάσαμε στο κελί «Άξιον εστί», μετά από πολλές στάσεις, με τα μπλουζάκια μούσκεμα, πίναμε κανάτες νερό σαν να ήταν ποτήρια και δεν ξεδιψούσαμε.

Γρήγορα η κουβέντα ανέβασε το θερμόμετρο. Στο ζηλωτικό κελί οι ερωτήσεις κι απαντήσεις θύμιζαν πινγκ – πονγκ μέχρι που η τράπεζα με τις αλάδωτες φακές «σφύριξε το ημίχρονο». Μετά τον εσπερινό και την Παράκληση ξεκίνησε το δεύτερο. Δεν πήρα απαντήσεις ουσιαστικές κι αυτό γιατί ήταν εμφανής ο φανατισμός του π. Γαβριήλ. Στο δειλινό, οι δύο άλλοι φιλοξενούμενοι προσκυνητές, που συνόδευαν τέσσερα παιδιά, μας οδήγησαν πάνω απ` το κελί, ως την άκρη του γκρεμού για να δούμε τα άνω Καρούλια και μετά προχώρησαν σε ένα στενό μονοπάτι πλάτους σαράντα περίπου εκατοστών στο βουνό, όπου μικρά πετραδάκια έκαναν αβέβαια τα πατήματα και κάτω έχασκε το χάος. Ο συνοδοιπόρος μου έκανε πίσω κι εγώ μετά από πέντε βήματα κοκκάλωσα. «Αν δεν μπορείτε να βαδίσετε αυτήν τη «λεωφόρο», τότε πώς θα πατήσετε εκεί, που χωράει ίσα – ίσα το παπούτσι και πρέπει να πιαστείς από την αλυσίδα»; «Δεν είστε έτοιμοι για τα μεσαία Καρούλια και τις σπηλιές» συνέχισε ο Λαρισαίος προσκυνητής. Καρούλια, «Πανεπιστήμιο των βράχων», ο Χριστός εφαρμοσμένος. Νους ορά, η καρδία παθαίνει και πάει να σπάσει. Αλλοιώνεται από την χάρη Του, γνωρίζει την υπέρτατη αγάπη, αυτήν που δεν αντέχεται, που δεν χωράει. Ο ήλιος έδυε στη Σάρτη φωτίζοντας τα νερά, με τα σκαλιά από το δρόμο που είχαμε αφήσει πίσω μας να σκαρφαλώνουν φιδίσια το βουνό. Η άγρια ομορφιά της ερήμου!

Το απόδειπνο έγινε στο τσιμεντένιο πλάτωμα έξω από τους κοιτώνες, πριν το γκρεμό, σε απόλυτο σκοτάδι, χωρίς φωτορύπανση, με έναν φακό για το γέροντα. Οι υποτακτικοί γνώριζαν απέξω τα λίγα λόγια τους. Η νεκρική σιγή της φύσης, η αίσθηση των βράχων και της φεγγαρόλουστης θάλασσας σε αγρίευε και σε εξίταρε. Το άλλο πρωί φορτωθήκαμε τους σάκους λίγο μετά τη μεγάλη είσοδο της θείας λειτουργίας, γιατί η μέρα ήταν πολύ ζεστή και μας περίμενε Γολγοθάς, που δεν γνωρίζαμε αλλά φανταζόμασταν.

Συνεχίζοντας τα σκαλοπάτια, συχνά κοπρισμένα απ` τα μουλάρια, φτάσαμε στο κελί του «Εφραίμ του Σύρου», όπου έζησε ο Εφραίμ ο Κατουνακιώτης. Ο συνοδοιπόρος μου αγόρασε θυμίαμα, που έφτιαχναν οι κελιώτες και συνεχίσαμε ως τη ράχη του βουνού. Από εκεί ανηφορίσαμε προς τα δεξιά για τον άγιο Βασίλειο. Φτάσαμε μετά από μιάμιση ώρα, ενώ στην κατηφόρα χρειαστήκαμε μόλις μια. Το μονοπάτι ήταν γεμάτο μικρές πέτρες με αποτέλεσμα να γλιστρούν τα πόδια στο πάτημα και χώμα τριμμένο σαν αλεύρι, που μας λέρωνε. Οι συνεχείς ανηφορικές στροφές και η δυνατή ζέστη έκαναν ξανά μούσκεμα τα μπλουζάκια μας. Φτάνοντας στο κελί του αγίου Σπυρίδωνα, στα 650 μέτρα, δεν ακουγόταν κανείς και το τηλέφωνο δεν απαντούσε. Ο συνοδοιπόρος μου ανησύχησε αλλά στοιχημάτισα πως οι πατέρες κοιμόταν μετά τη θεία λειτουργία. Άφησα κάτω το σάκο και άλλαξα τη μπλούζα, που την έστυβες και έσταζε. Ένοιωσα έναν πόνο στον ώμο και το χέρι, από το σάκο και αμέσως μετά παλινδρόμηση στο στομάχι. Αυτά για πρώτη φορά στο Όρος. Ευτυχώς αντιλήφθηκα τον πειρασμό. Ευχαρίστησα την Παναγία που μας αξίωσε να βρεθούμε σε μέρος πολύ μεγάλων ασκητών, όπως ο Παΐσιος Βελιτσκόφσκι κι ο Ιωσήφ ο Ησυχαστής, πήρα ένα χάπι γαστροπροστασίας, έριξα πάνω στο τσιμεντένιο σκαλοπάτι το σάκο μου για προσκέφαλο και κοιμήθηκα. Ο συνοδοιπόρος μου περιεργαζόταν το χώρο.

Ο σύρτης απασφάλισε και ένας χαμογελαστός παππούλης μας ζήτησε συγγνώμη, που μας άφησε να περιμένουμε. Λίγο αργότερα ακούμπησε το δίσκο σε ένα τελάρο αντί για τραπέζι και μας πρόσφερε καφέ, νερό και σύκα. Το πρόσωπό του, μειλίχιο και με την πνευματικότητα της «σχολής των αλιέων», μας κέρδισε αμέσως. Μαζί του ένας ακόμη, ο υποτακτικός. Ο γέροντας, κατά σάρκα αδελφός του π. Γαβριήλ, είχε ζήσει μαζί του για κάποια χρόνια αλλά δεν ταίριαζαν ως χαρακτήρες. Ήταν φανερό γιατί.

Μετά από δίωρο ύπνο καθίσαμε στο τραπέζι οι τέσσερις. Ενώ το κελί έμοιαζε με αποθήκη ρακοσυλλέκτη, έχοντας πανιά φθαρμένα και πιασμένα πρόχειρα στο τζάμι για κουρτίνες κι ο γέροντας Σπυρίδων είπε «εδώ είμαστε φτωχικά», μας προσέφερε αβραμιαία φιλοξενία. Φασόλια γίγαντες, σαλάτα με ντομάτες και αγγούρια από τον κήπο του, ελιές, χορτόπιτα και ζυμωτό ψωμί. Ήταν νηστίσιμο φαγητό αλλά λαδερό λόγω Σαββάτου.

Καθίσαμε στον κήπο, αφού είχε τελειώσει ο εσπερινός κι η Παράκληση και φαινόταν πως ήθελε να μας γνωρίσει. Διευκολύναμε την κουβέντα και φτάσαμε να ενθουσιαστούμε στην αναζήτηση των αιτίων της κατηφόρας της εποχής μας. Η ταπείνωση του γέροντα άνοιγε δρόμους και φτάσαμε πριν το απόδειπνο να διερευνούμε την ιστορική πορεία της αλλαγής του ημερολογίου και το οδυνηρό σχίσμα που ακολούθησε. Όπως στον εμφύλιο πόλεμο του 1946 – 1949, φαίνεται πως κι εδώ οι αποφάσεις ήταν από πριν ειλημμένες από κάποια ξένα κέντρα. Το ποίμνιο δεν είχε ανάγκη να δεχτεί νέο ημερολόγιο, όπως η πολιτεία. Το ρωσικό μοντέλο των δύο ημερολογίων θα γινόταν δεκτό από όλον τον ορθόδοξο κόσμο, υπήρχε συμφωνία. Η σημερινή «αγάπη με τον πάπα» δείχνει τον σκοπό της βίας. Οι «ηττημένοι» γέμισαν οργή, που έγινε φανατισμός, όπως της παράνομης αριστεράς. Η αντίληψη κάποιου ηθικού πλεονεκτήματος έφερε την πολυδιάσπαση, λόγω εγωισμού. Πέντε σύνοδοι Παλαιοημερολογητών υπάρχουν σήμερα, πολύ δε περισσότερα κομμουνιστικά κόμματα, αν υπάρχει κάποια αντιστοιχία. Οι «νικητές» κατέληξαν πολιτικά και θρησκευτικά προδότες σε βάθος χρόνου ως μασόνοι. Κανείς δεν κέρδισε, ούτε στον πόλεμο ούτε στο σχίσμα. Ανάμεσα στον οικουμενισμό και την πλάνη του φανατισμού των ζηλωτών, στο διεθνισμό του κεφαλαίου και τον μαρξιστικό διεθνισμό, η βία δεν ανήκει στον ορθόδοξο τρόπο ζωής. Βία χρησιμοποιεί αυτός που δεν μπορεί να κερδίσει την Ανάσταση με τη θυσιαστική αγάπη του και επιβάλλει το «εγώ» του.

Κι αν ο άνθρωπος είναι απλά θηλαστικό ανώτερο, φορτωμένο δεδομένα και πληροφορίες; Κι αν τον προστατεύει το τείχος με την τάφρο και τους κροκοδείλους που υψώνει απ` τον φόβο του θανάτου; Γιατί να μην αξίζει το κυνήγι των πρόσκαιρων αγαθών; Η ανθρώπινη σοφία… Σκόνη !!!

Χαιρετηθήκαμε εγκάρδια με το γέροντα, μετά τον όρθρο και πριν ξεκινήσει η θεία λειτουργία. Στην πραγματικότητα είχαμε χαιρετηθεί στο απόδειπνο στο σκοτάδι του βουνού. Είχε μια ανείπωτη ομορφιά αυτή η οικογενειακή προσευχή στην ύπαιθρο.

Στο σταυροδρόμι για Αγία Άννα ή Κατουνάκια κατευθυνθήκαμε δυτικά

και λίγη ώρα μετά αντικρύσαμε τη μικρή Αγία Άννα. Ο συνοδοιπόρος μου, που την έβλεπε για πρώτη φορά, έμοιαζε με φωτογράφο, που έχει ερωτευθεί το μοντέλο. Καμιά οπτική γωνία δεν αρκούσε, από παντού ήταν πανέμορφη. Νοικοκυρεμένη, με κόπο και μεράκι αλλά χωρίς το επιτηδευμένο «κάτι παραπάνω», που φωνάζει ο νεοπλουτισμός των ΕΣΠΑ. Κατευθυνθήκαμε προς τους Δανιηλαίους, που μας έδιωξαν στα γρήγορα, λόγω κορωνοΐού. Επειδή η μη λεκτική επικοινωνία φανερώνει πολλά αλλά υπήρχε και ιστορικό, προσωπικό και άλλων, η εντύπωση που αποκόμισα ήταν ενός κλειστού κλαμπ, αν είναι οικουμενιστών ή όχι , με αφήνει αδιάφορο. Η επόμενη στάση ήταν στην κορυφή της μικρής Αγίας Άννας. Όταν περνάς μέσα από το άνοιγμα των δύο βράχων και αντικρύζεις αυτήν την αεροφωτογραφία, είναι μια θέα ανεκτίμητη. Η Αγία Άννα, η Νέα Σκήτη, ο αρσανάς της Αγίου Παύλου, η Σιμωνόπετρα … φτάνει ! Φέρτε μου ένα πινέλο κι έναν καμβά.

Κατεβαίνοντας το μονοπάτι για τη σπηλιά του Τιμίου Προδρόμου ήταν φανερό πως το παλιό μονοπάτι είχε κλείσει και υπήρχε νέο. Ο συνοδοιπόρος μου φοβήθηκε το γκρεμό κι εγώ δεν θυμόμουν τέτοια επικίνδυνη διαδρομή. Έτσι εγκαταλείψαμε την προσπάθεια και μετά ένα μισάωρο φτάσαμε στην Αγία Άννα. Η μητέρα της Παναγίας μας επιφύλασσε έκπληξη. Αν και στο τηλέφωνο οι μοναχοί δεν απαντούσαν, δέχτηκαν να μας φιλοξενήσουν, πριν καταρρεύσουμε. Η Αγίου Παύλου, όπου είχαμε κλείσει, φάνταζε πολύ μακριά.

Η κυριακάτικη τράπεζα στις πέντε είχε μακαρόνια και φιογκάκια με σόγια, κιμά ή κομμάτια, σαλάτα, σάμαλι και μήλο, όλα πεντανόστιμα. Φάγαμε υπερβολικά και απολαύσαμε τα παιχνίδια της δύσης του ήλιου με τα σύννεφα. Όσοι δεν γνωρίζουν, μπορούν να πάνε στην Οία !

Το άλλο πρωί μοιάζαμε δαρμένοι. Πονούσαν όλοι οι μύες μας ωστόσο κατεβήκαμε τα 1800 και παραπάνω σκαλιά ως τον αρσανά για να πάρουμε το πλοίο για τη Διονυσίου. Μετά από την έρημο η Διονυσίου έμοιαζε με βίλα στη θάλασσα, παρότι σε κάποια σημεία δείχνει παρατημένη κι αφρόντιστη. Για άλλη μια φορά στο σπίτι των ανέμων ο αέρας ούρλιαζε και κάποιοι Κύπριοι προσκυνητές, που έχουν προτίμηση στη μονή, με κούρασαν με την πολυλογία τους. Όμως στο καθολικό αναπαύτηκα, τόσο στον εσπερινό όσο και στη θεία λειτουργία, το τελευταίο πρωινό του προσκυνήματός μας.

Περιμέναμε το πλοίο της γραμμής αλλά ξαφνικά έφτασε το ταχύπλοο και βρεθήκαμε σε σύντομο χρόνο στην Ουρανούπολη. Ο ιδρώτας που χύσαμε στα άγια αυτά χώματα ίσως να μας οικονόμησε μια εύκολη επιστροφή, για την αγάπη μας στην Κυρία Θεοτόκο. Αυτή τη φορά δεν είχα εσωτερική πληροφόρηση πως θα βρεθώ σύντομα στο αγαπημένο Περιβόλι της. Ας μη βιαστώ να το αξιολογήσω. Εκείνη θα δώσει προς ωφέλειαν ψυχής …