Δελφική επιγραφή που αφορά απελευθέρωση δούλου στην Κρεμαστή Λάρισα (1)

 

Η επιγραφή είναι η εξής:

1.     ἄρχοντος Ἀρισταινέτου μηνὸς

Ἐνδυσποιτροπίου, ἀπέδοτο Ἀρχέ-

πολις Τιμοκλέος Λαρισαῖος τῶι

Ἀπόλλωνι τῶι Πυθίωι σῶμα ἀνδρεῖ-

      5.  ον ὧι ὄνομα Βίθυς τὸ γένος Θρᾶικα,

τιμᾶς ἀργυρίου μνᾶν δέκα, καθὼς

ἐπίστευσε Βίθυς τὰν ὠνὰν τῶι θεῶι.

βεβαιωτῆρες κατὰ τοὺς νόμους·

Μνάσων Δικαιάρχου Ἐχιναῖος,

10.        Κράτιππος Μεγώνδα Θηβαῖος· παρόν-

τος τοῦ ἄρχοντος Εὐκράτεος

[τ]οῦ Καλλίκωνος. μάρτυρες· οἱ ἱερεῖς

Ξένων, Ἄθαμβος· Μνάσων Ξένωνος,

Πεισίλαος, Χαρίξενος, Καλλίκων Δελ-

15.        φοί, Ἀριστομένης, Μίκκος Ἐριναῖοι.

 

Όπως γίνεται αντιληπτό ο Αρχέπολις Τιμοκλέους Λαρισαίος προσφέρει στον Πύθιο Απόλλωνα τον δούλο θράκα Βίθυ. Πρόκειται για μία πρακτική συνηθισμένη στον αρχαίο ελληνικό χώρο που σημαίνει στην ουσία την απελευθέρωση του δούλου[2]. Μάλιστα στο κείμενο παρουσιάζεται και η τιμή με την οποία «αγοράστηκε» από το θεό. Είναι δέκα αργυρές μνες, οι οποίες δόθηκαν στο όνομα του Απόλλωνα από τον Βίθυ στον Αρχέπολι (στ. 6-7). Οπότε έτσι απαλλάσσεται από οποιαδήποτε υποχρέωση θα μπορούσε να έχει απέναντι στον Λαρισαίο πολίτη, όπως για παράδειγμα  να αναγκαστεί να τον γηροκομήσει[3]. Γίνεται λοιπόν υπόλογος μόνο απέναντι στον Απόλλωνα, στον οποίο οφείλει να παρέχει τις υπηρεσίες του. Φαίνεται λοιπόν να έχει πλουτίσει και μπορεί ο ίδιος να εξαγοράσει την ελευθερία του.

Πρόκειται για μία υπόθεση που αφορά κατοίκους της Αχαΐας Φθιώτιδας. Όπως τονίζεται στην επιγραφή αυτοί που πιστοποιούν την πώληση από τον Αρχέπολι ήταν ο Μνάσων Δικαιάρχου Εχιναίος και ο Κράτιππος Μεγώνδα Θηβαίος (:από τις Φθιώτιδες Θήβες). Στη διαδικασία ήταν μάρτυρες ιερείς, γεγονός που αναδεικνύει την αξία της συναλλαγής ανάμεσα στον κάτοικο της Κρεμαστής Λάρισας και το ιερό. Ταυτόχρονα φανερώνει και δεσμούς της πόλης της Αχαΐας Φθιώτιδας με αυτό. Από την επιγραφή αποδεικνύεται πως αποτελεί σημείο αναφοράς για τους Αχαιούς Λαρισαίους, αφού για την επικύρωση μιας συνηθισμένης νομικής διαδικασίας απελευθέρωσης, στην οποία θα μπορούσε να υπάρξει μεσολάβηση κάποιου άλλου ιερού που θα ήταν ενδεχομένως πιο κοντά,  χρειάστηκε ο δελφικός θεός, που έτσι παρουσιάζεται να έχει και ένα ρόλο «προστάτη» της ευρύτερης περιοχής.

 

[1] SGDI II 2009 (SGDI =Sammlung der griechischen Dialekt-Inschriften ).

[2] Για το θέμα βλ. Νιγδέλης Π.Μ. –Σουρής Γ.Α., «Απελευθερωτική επιγραφή από ιερό της Ενοδίας (Εξοχή Κοζάνης)», Τεκμήρια 2/1996, 69-82, Ζάχου-Κοντογιάννη Μ.Η., «Παρατηρήσεις σε απελευθερωτικές επιγραφές του Εχίνου», Εγνατία 1/1989, 211-212

[3] Νιγδέλης Π.Μ. –Σουρής Γ.Α, ό.π.

Στη φωτό άλλη μία απεικόνιση με τη βοήθεια της ΤΝ της Κρεμαστής Λάρισας. Διακρίνονται τα εργαστήρια που γίνονταν η επεξεργασία χαλκού (υπολείμματα [σκουριές]  ΒΔ της τοποθεσίας "Κάστρο" που βρίσκονταν η ακρόπολη της πόλης) και στο βάθος το βουνό  Όθρυς