"Για την ελευθερία της συνείδησης". Κατάθεση άποψης με αφορμή το SMS της κ. Άννας Φραγκουδάκη «Για την ελευθερία της συνείδησης» (ΝΕΑ 6-7 Νοεμβρίου 2010)

Το SMS της κ. Άννας Φραγκουδάκη «Για την ελευθερία της συνείδησης» (ΝΕΑ 6-7 Νοεμβρίου 2010) σίγουρα βάζει στη σχετική συζήτηση σημαντικά ζητήματα που τελικά δεν αφορούν μόνο το μάθημα των θρησκευτικών, αλλά έχουν να κάνουν με γενικότερες παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος. Πολύ ορθά λοιπόν καταγράφοντας διαμαρτυρία συλλόγου θεολόγων από τη Βορειοδυτική Ελλάδα, που επικεντρώνεται στη διαπίστωση εάν τα Θρησκευτικά γίνουν στο λύκειο μάθημα επιλεγόμενο, θα το επιλέγουν λιγότεροι από το 1/3 των μαθητών, υπογραμμίζει πως «οι αρμοδιότεροι για μία τέτοια πρόβλεψη θεωρούν ότι δύο στους τρεις μαθητές δεν επιθυμούν να διδάσκονται Θρησκευτικά». Όμως νομίζω πως αξίζει τον κόπο να αναρωτηθεί κάποιος για τους λόγους που συμβαίνει αυτό. Φταίει άραγε το ίδιο το μάθημα ή μήπως η αιτία της παραπάνω διαπίστωσης οφείλεται στα ξεπερασμένα Αναλυτικά Προγράμματα και Σχολικά Εγχειρίδια, που,  έχοντας κατά βάση το ρόλο εγκυκλοπαιδειών,  φορτώνουν το μαθητή με λεπτομέρειες που μάλλον δεν αφορούν έναν σημερινό νέο άνθρωπο; Αυτό βέβαια δεν έχει να κάνει με το χαρακτήρα του μαθήματος. Ανεξάρτητα αν αυτός παραμείνει κατηχητικός-απολογητικός ή αποκτήσει άλλη μορφή επιτακτική είναι η ανάγκη άμεσης αλλαγής Αναλυτικών Προγραμμάτων και σχολικών εγχειριδίων. Αυτό νομίζω είναι κοινή διαπίστωση όλων των μάχιμων θεολόγων της έδρας.

Όμως δε χρειάζεται να τονιστεί πως είναι απαραίτητο να αποσαφηνιστεί επιτέλους και ο χαρακτήρας του μαθήματος. Είναι γνωστό πως η ασάφεια που πλανιέται δημιουργεί συνεχώς πρακτικά ζητήματα στα σχολεία που έχουν να κάνουν με τις απαλλαγές από το μάθημα, ποιοι τις δικαιούνται κοκ. Είναι αναγκαίο λοιπόν να ξεκαθαριστούν και αυτά τα ζητήματα.

Πάντως αναρωτιέμαι πως μπορεί να γίνει ορθή κατανόηση της πραγματικότητας που βιώνουμε χωρίς τη γνώση και την ανάλυση του θρησκευτικού φαινομένου. Τα Θρησκευτικά δηλαδή, με βάση αυτή τη διαπίστωση, μπορούν να αποτελέσουν ένα χρησιμότατο εργαλείο ερμηνείας για όλους –το υπογραμμίζω αυτό- τους νέους ανθρώπους και αυριανούς πολίτες. Άλλωστε και η κ. Φραγκουδάκη τονίζει πως έργο του δημόσιου σχολείου είναι να διδάσκει θρησκειολογία και ιστορία των θρησκειών. Αν και αυτή η πρόταση παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, ο αντίλογός μου είναι πως θα μπορέσει να συμπεριλάβει μία ολοκληρωμένη παρουσίαση του χριστιανισμού, που αποτελεί –ούτως ή άλλως- και μία βασική προϋπόθεση γι’ αυτό που ονομάζουμε δυτικό πολιτισμό. Κατά τη γνώμη μου ένα μάθημα Θρησκευτικών θα έπρεπε να έχει ως κύριο αντικείμενό του μία Ιστορία του Χριστιανισμού με έμφαση στην Ορθοδοξία, που είναι και συστατικό της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως παραβλέπεται η διδασκαλία της Ιστορίας των άλλων θρησκειών. Ο χρόνος παρουσίασης των θρησκευμάτων όμως πρέπει να είναι ισόποσος με τη σχέση που έχουν με την ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινωνία γενικότερα.

Τελειώνοντας, επειδή η κ. Φραγκουδάκη κάνει λόγο και για τα αιτήματα των θεολόγων να τονίσω πως σε κάποιες περιπτώσεις αισθανόμαστε πως θα μπορούσαμε να έχουμε καλύτερη αντιμετώπιση. Για παράδειγμα μέχρι στιγμής οι θεολόγοι δε μετέχουν στο Β΄ Επίπεδο Επιμόρφωσης στις ΤΠΕ σε αντίθεση με άλλους κλάδους συναδέλφων. Ας ελπίσουμε λοιπόν πως στο μέλλον θα λυθεί το ζήτημα, που αφορά –πιστεύω- τη γενικότερη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.