Η Θριαμβευτική Είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Ματθαίου

Οι στίχοι Μτθ 21,1-11

Μετά το κεφάλαιο 21 ο Ματθαίος αρχίζει να περιγράφει τα γεγονότα που συνέβησαν στην Ιερουσαλήμ. Ο Ιησούς και οι μαθητές του εισέρχονται στην πόλη του Δαβίδ. Στην αρχή της αφήγησης είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία του μεσσιανικού θριάμβου του, που δικαιολογούν και τον τίτλο Υιός Δαβίδ που θα του αποδώσει το πλήθος. Η χριστολογία όμως κατόπιν αλλάζει και οι πρώτες κοινότητες επιλέγουν να παρουσιάσουν τον αρχηγό της πίστης τους σαν τον Πάσχοντα Δούλο του Θεού, ο οποίος, μέσα από το Πάθος, θα οδηγήσει την ανθρωπότητα, και όχι μόνο τον Ισραήλ, στη λύτρωση.

Πιο αναλυτικά, οι στίχοι 21,1-11 αναφέρονται στη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού και των μαθητών του στην Ιερουσαλήμ. Μόλις φτάνουν κοντά στην ιερή πόλη ο Ιησούς στέλνει δύο μαθητές του να του φέρουν ένα γαϊδούρι και το πουλάρι του. Ο Ματθαίος συνδέει το γεγονός με τη σχετική προφητεία του Ζαχαρία[1]

Οι μαθητές κάνουν όπως τους λέει ο δάσκαλός τους. Ο Ιησούς ανεβαίνει στο ζώο και προχωράει προς την πόλη.  Το πλήθος άρχισε τότε να κραυγάζει: «Δόξα στον Υιό του Δαβίδ! Ευλογημένος αυτός που έρχεται σταλμένος από τον Κύριο! Δόξα στο Ύψιστο Θεό!». Όταν μπήκαν στην πόλη αναστατώθηκαν όλοι και το πλήθος έλεγε ότι αυτός είναι ο προφήτης Ιησούς από τη Ναζαρέτ.

Κατ’ αρχήν να τονιστεί ότι δεν υπάρχουν λόγοι που να αμφισβητούν τον ιστορικό πυρήνα της διήγησης. Όπως έχει ειπωθεί και προηγουμένως, το έντονο αποκαλυπτικό κλίμα του 1^ου αι. μ.Χ. έκανε συνέχεια να εμφανίζονται άτομα που πίστευαν στο μεσσιανικό τους ρόλο και πολλοί τους ακολουθούσαν, χωρίς να λογαριάζουν τις συνέπειες, που θα είχε μία ενδεχόμενη στάση κατά των Ρωμαίων, αφού πάντα τα μεσσιανικά κινήματα, αυτό το στόχο είχαν. Να ξεσηκώσουν το λαό κατά της αυτοκρατορίας Το ζήτημα είναι κατά πόσον ο Ιησούς, στη φάση της εισόδου του στην Ιερουσαλήμ, έδινε στο μεσσιανικό του ρόλο και μία εθνικοαπελευθερωτική διάσταση. Πάντως είναι γεγονός ότι εύκολα το πλήθος θα του απέδιδε έναν τέτοιο ρόλο, αφού δείχνει να γνώριζε τις θεραπείες και τους εξορκισμούς που έκανε[2].

Άλλωστε ο τίτλος Υιός Δαβίδ που του αποδίδει το πλήθος οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τον περιμένουν σαν τον απεσταλμένο του Θεού, που θα τους λυτρώσει. Αυτή η λύτρωση σίγουρα περιλαμβάνει και την εθνική αποκατάσταση που αποτελούσε ένα  από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούσαν τον Ιουδαϊσμό του 1^ου αι. μ. Χ..

Ο τίτλος φαίνεται να είναι ταυτόσημος με τους τίτλους που περιέχονται στην ίδια ενότητα, «βασιλεύς», «ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου» και «Προφήτης». Τον περιμένουν λοιπόν να μπει στην Ιερουσαλήμ  και να επανασυστήσει την ένδοξη βασιλεία του προπάτορα Δαβίδ[3], σαν βασιλιάς του περιούσιου λαού.

Η τρόπος της εισόδου του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, θεωρήθηκε από τους Πατέρες της Εκκλησίας ως φανέρωση της ταπεινότητάς του[4]. Αξιοσημείωτη είναι και η ερμηνεία του Κυρίλλου Ιεροσολύμων: «„doÝ Ð basileÚj sou œrceta… soi d…kaioj kaˆ sèzwn. aÙtÕj prάοj kaˆ ™pibebhkëj ™pˆ ØpozÚgion kaˆ pîlon nšon, oÙk ™pˆ ¤rmasin. œceij monogenj shme‹on toà paragenomšnou basilšwj. mÒnoj basilšwn 'Ihsoàj ™pˆ pîlon ™k£qisen ¢sagÁ met' eÙfhmiîn æj basileÝj e„j t¾n `Ierousal¾m e„sercÒmenoj»[5].

---

[1] Ζαχ. 9,9

[2] Οι περισσότεροι οπαδοί του Ιησού θα ήταν τα άτομα που τον συνόδευαν από τη Γαλιλαία καθώς και αυτοί που είχαν προστεθεί στη διαδρομή, μέχρι την Ιερουσαλήμ.

[3] Βλ. και Παναγόπουλος 1973,96-97 όπου τονίζεται: «Ο Ιησούς ονομάζεται «βασιλεύς»(στ.5), «υιός Δαυίδ» και «ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου»(στ.9). Εν στ.11 οι όροι ο ύτοι σχετίζονται προς τον τίτλον «προφήτης», όστις είναι ο «Ιησούς ο από Ναζαρέθ». Η ομολογία αύτη γίνεται υπό του συνοδεύοντος τον Ιησούν όχλου και των οπαδών αυτού….Η ως άνω απάντησις του όχλου προς τους Ιεροσολυμίτας περί του Ιησού προϋποθέτει, ότι ο τίτλος «προφήτης» ήτο γνωστός εις αυτούς ως μεσσιανική επαγγελία. Το ξένος και καινόν εν τοις ώσιν αυτών είναι, ότι ο αναμενόμενος εσχατολογικός προφήτης είναι ο Ιησούς ο από Ναζαρέθ, όστις εισέρχεται υπό τας ιαχάς των κατοίκων εις την πόλιν του βασιλεως Δαυίδ. Εις την προκειμένην περίπτωσιν ο τίτλος «προφήτης» αποδίδεται εις τον Ιησούν επί τη βάσει της ζώσης εν τη εποχή εκείνη παραδόσεως περί του εσχατολογικού προφήτου. Είναι φανερόν ότι εν τη ως άνω συναφεία οι τίτλοι «βασιλεύς», «ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου» και κυρίως «Υιός Δαυίδ» χρησιμοποιούνται ως ταυτόσημοι προς τον τίτλον «προφήτης». Συνεπώς ο Ιησούς θεωρείται υπό του όχλου ως απόγονος εκ του σπέρματος Δαυίδ, όστις εισέρχεται εις την βασιλίδα πόλιν δια να επανασυστήσει την βασιλείαν αυτού και να ηγηθή ως βασιλεύς του καινού θεοκρατικού λαού»

[4] Βλ. για παράδειγμα το υπόμνημα στο Ματθαίο του ιερού Χρυσοστόμου. Εκτός των άλλων, κάνει και αλληγορική ερμηνεία κάποιων σημείων του επεισοδίου: « 'Entaàqa g¦r ¹ 'Ekklhs…a dhloàtai di¦ toà pèlou, kaˆ Ð laÕj Ð nšoj, Ð pot mn ¢k£qartoj, met¦ d tÕ kaq…sai tÕn 'Ihsoàn kaqarÕj genÒmenoj». (PG 58,628).

[5] Κατήχηση 12,10