Το χρονικό της ανακάλυψης της αυτοκρατορίας των Χετταίων από τη σύγχρονη επιστήμη

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ

 "ΟΙ ΧΕΤΤΑΙOI ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ. ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΚΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΓΥΡΟ"

Το χρονικό της  ανακάλυψης των Χεταίων έχει, με λίγα λόγια, ως εξής: Αρχικά η  αποκρυπτογράφηση των ιστορικών αρχείων της 18^ης αιγυπτιακής δυναστείας έδειξε ότι οι βασιλιάδες της είχαν έρθει σε επαφή με τη χώρα Kheta. Επίσης οι σφηνοειδείς  επιγραφές  της Ασσυρίας, της εποχής του Τιγλάθ-Πιλεσέρ Α΄(π. 1100 π.Χ.) φανέρωναν ότι η Συρία ήταν γνωστή ως «Χώρα του Χάττι».

Το 1876 ο A.H. Sayce προτείνει να αποδοθούν στους Χετταίους οι δύο βασάλτινοι ογκόλιθοι που βρίσκονταν στη Χαμάθ και στο Χαλέπι. Μάλιστα για τον δεύτερο οι ντόπιοι πίστευαν ότι θεράπευε τις παθήσεις των ματιών. Η γραφή που υπήρχε σε αυτούς είχε επισημανθεί από τον E.J. Davis και σε βράχο στο χείμαρρο Ιβρίζ, στα όρη του Ταύρου, και την είχε ονομάσει «χαμαθιτική». Ο Sayce τότε εντάσσει στο ίδιο πλαίσιο και άλλα μνημεία της Μ. Ασίας. Ειδικά τα υπολείμματα που βρίσκονταν στην περιοχή των χωριών Μπογάζκιοϊ και Αλατζά Χουγιούκ. Στο μέσον του χωριού Μπογάζκιοϊ μάλιστα υπήρχε μία φθαρμένη επιγραφή με χεττιτικά «ιερογλυφικά» και στο Αλατζά Χουγιούκ μία πύλη στην οποία παριστάνονταν τεράστιες σφίγγες. Το 1880 ο Sayce εκφράζει τη βεβαιότητα ότι όλη η περιοχή κατοικούνταν από Χετταίους. Τέλος, στις επιστολές του Τελ ελ- Αμάρνα διασώθηκε μία που είχε αποστολέα τον βασιλιά των Χετταίων Σουππιλουλιούμα και μία που είχε σταλεί από το βασιλιά του Αρζάβα.

Οι ανακαλύψεις ευρημάτων, σχετικών με τους Χετταίους, συνεχίζονταν, και έτσι το 1900  ο L. Messerschmidt  εκδίδει όλες τις χεττιτικές επιγραφές που είχαν βρεθεί.

Το 1906 αρχίζει η ανασκαφή στο Μπογάζκιοϊ από τον Hugo Wincler για λογαριασμό της Γερμανικής Αρχαιολογικής Εταιρίας που έφερε στο φως 10.000 περίπου πινακίδες σε σφηνοειδή γραφή, γεγονός που ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Κάποιες από αυτές, γραμμένες  σε ακκαδική γλώσσα, φανέρωσαν ότι στο σημείο ανακάλυψής τους βρίσκονταν η πρωτεύουσα της «Χώρας του Χάττι». Οι χρονολογίες που προτάθηκαν είχαν ως σημείο αναφοράς τους τη χεττιτική εκδοχή της συνθήκης μεταξύ του Ραμσή Β΄ και του βασιλιά του Χάττι. Το 1907 εκδίδονται οι πινακίδες με κατάλογο των βασιλιάδων του Χάττι από το Σουππιλουλιούμας μέχρι τον Αρνουβάντας, και βγαίνει το συμπέρασμα πως η μεγάλη χεττιτική ομοσπονδία είχε ανατραπεί γύρω στο 1200 π.Χ. από τους εισβολείς Mushki.

Το 1910 ο John Garstang εκδίδει το έργο του « The land of the Hittites», που αποτελεί σταθμό για την έρευνα. Περιέχει συλλογή χεττιτικών μνημείων, περιγραφή των περιοχών που βρίσκονταν, και περίληψη της χεττιτικής ιστορίας, που ακολουθούσε την εκδοχή του Wincler.

Αρχίζουν, στη συνέχεια,  από τον Garstang ανασκαφές στη Β. Συρία, ενώ, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, η χεττιτολογία γίνεται καθαρά γερμανική υπόθεση, αφού έχουν διακοπεί οι δίαυλοι επικοινωνίας με τους επιστήμονες των υπόλοιπων χωρών.

Το 1915 ο Β. Hrozny κάνει ένα πρώτο γενικό σχεδιάγραμμα της χεττιτικής γλώσσας, στο οποίο τονίζεται η ινδοευρωπαϊκή προέλευσή της. Αυτό διορθώνεται το 1920 από τον F. Sommer, ενώ ο E. Forrer κάνει ένα διάγραμμα της χεττιτικής γραμματικής. Ο ίδιος εκδίδει όλα σχεδόν τα κείμενα του παλαιού χεττιτικού βασιλείου, και το 1926 στο έργο του «Die Boghazkoi-texte in umschrift. Zweiter band geschichtliche texte aus dem Alten und Neuen Chatti-Reich» παρουσιάζει έναν πλήρη κατάλογο των Χετταίων βασιλιάδων.  Τέλος το 1929 ο Hrozny γράφει το λήμμα για τους Χετταίους στην εγκυκλοπαίδεια Britannica και τα έτη 1935-1949 γίνονται οι ανασκαφές της αμερικανικής αποστολής υπό τη διεύθυνση του καθηγητή John Garstang. Σήμερα οι αρχαιoλογικές ανασκάφές συνεχίζονται και το μέλλον των χεττιτικών σπουδών διαγράφεται ελπιδοφόρο.