ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ

 ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ

Περίληψη εισήγησης που έγινε στο συνέδριο "Τέχνη και Εκπαίδευση, αισθητική της καθημερινότητας, εκπαιδευτικοί και μαθητές:Βίοι παράλληλοι με κοινούς στόχους"

Είναι γνωστή η  σχέση του έργου του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου με τις ευρωπαϊκές θρησκευτικές  παραδόσεις. Αυτό είναι φυσικό αν σκεφτεί κάποιος ότι το καλλιτεχνικό περιβάλλον του είχε έντονο το θρησκευτικό χρώμα και ο εκκλησιαστικός χώρος ήταν ο πλέον πρόσφορος που μπορούσε να απορροφήσει τα ζωγραφικά δημιουργήματα επιφανών καλλιτεχνών, σαν τον Ελ Γκρέκο. Οπότε ένας σχολιασμός του έργου του με θεολογικό χαρακτήρα θα διερευνήσει τις αφετηρίες και τις βάσεις των δημιουργημάτων του που ήταν- και αυτά- «βίβλοι των αγραμμάτων» και όχι μόνο, ενώ θα αναδείξει και τη σχέση της ομορφιάς με τη σωτηρία για να θυμηθούμε τον λόγο του πρίγκιπα Μίσκιν, όπως καταγράφεται από τον Ντοστογιέφσκι  στον «Ηλίθιο, και θα βοηθήσει και στη διδασκαλία του θρησκευτικού μαθήματος.

Επιλέχτηκαν λοιπόν γι’ αυτό το σκοπό τέσσερα έργα του Δομίνικου. Αυτά είναι τα «Άποψη του όρους και της μονής Σινά», «Η εκδίωξη των εμπόρων από το Ναό»,  «Ο μετανοών  Άγιος Πέτρος» και «Η ταφή του κόμητος Οργκάθ». Η εκλογή δεν είναι τυχαία. Τα τοπία και τα πρόσωπα που εικονίζονται, καθώς και τα γεγονότα που αναπαρίστανται έχουν συνδεθεί με στιγμές, κείμενα και θρησκευτικές διδασκαλίες που αποτέλεσαν –και αυτά- βάσεις και πυλώνες για τη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού. Είναι δηλαδή –εκτός των άλλων- πολιτισμικές αποδείξεις  παράδοσης που χρησιμοποιείται για να δώσει στοιχεία κουλτούρας, που διαχρονικά επηρεάζουν συμπεριφορές και νοοτροπίες, και αποτελούσαν έτσι μέσον έκφρασης των καλλιτεχνικών ανησυχιών μεγάλων δημιουργών σαν τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο.

Εκτός των άλλων, αυτά τα τέσσερα έργα του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου είναι χαρακτηριστικά της τέχνης του, που αναδείκνυε την πνευματικότητα, το πλησίασμα του θείου και την ομορφιά.   Και τα τρία στοιχεία είναι άρρηκτα δεμένα, και δεν υπάρχει λόγος να απομονωθεί ένα από αυτά εις βάρος των υπόλοιπων. Ταυτόχρονα μπορούν να αποτελέσουν το επίκεντρο ενός σύγχρονου θρησκευτικού μαθήματος που θα φιλοδοξεί να προσεγγίσει ουσιαστικά τη νέα γενιά.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Ελ Γκρέκο, Ομορφιά, Πνευματικότητα, θρησκευτικές παραδόσεις