«Κάθε φορά στο Άγιο Όρος είναι σα να `ναι η πρώτη φορά» επαναλάμβανε κάθε χρονιά ο έμπειρος συνοδοιπόρος μου. Δεν τον αμφισβήτησα, ίσως να μπορούσα ακόμη και να υποπτευθώ τι εννοούσε, δεν ήταν όμως δικό μου βίωμα μέχρι φέτος. Αυτή τη φορά γύρισα σαν από άλλο κόσμο. Οι γέροντες μιλούν για πνευματική ζωή και επιθυμούν την πρόοδό μας σε ανώτερα σκαλοπάτια, ο πολύβουος όμως κόσμος σχολιάζει τις παρεκκλίσεις από την κοσμική ζωή με εκφράσεις όπως «έχει μέντα», «είναι φευγάτος», «είναι αλλού» και παρόμοιες. Μα στ` αλήθεια βρίσκεσαι αλλού σ` αυτό το ταξίδι.
Το πρώτο δρομολόγιο της ημέρας
άφησε τον πύργο της Ουρανούπολης νωρίς το πρωί. Ένας γλάρος στην άκρη της κουπαστής, που έμοιαζε συνέχεια της γραμμής του Άθωνα που πρόβαλε στο βάθος, μας οδηγούσε σαν περαματάρης απέναντι. Στο φως της αυγής μια διαφορετική μέρα ξημέρωνε. Εκεί που το θυμίαμα ανεβαίνει στη δέσμη φωτός που περνάει τα κάγκελα και φωτίζει τις μαυρισμένες τοιχογραφίες του καθολικού. Εκεί που πίνεις κρασί στην τράπεζα στις οκτώ το πρωί και δεν είσαι ο ξενύχτης μεθύστακας ή βλέπεις τα παράθυρα των κελιών που μοιάζουν σα να καίγονται από εσωτερική φλόγα ενώ καθρεπτίζουν το ηλιοβασίλεμα.
Ησυχία. Σαν να πατάς το κουμπί της παύσης και ο χρόνος διαστέλλεται. Αυτή τη φορά νόμιζα πως έλειψα μόνο μια στιγμή απ` τον κόσμο αλλά μια στιγμή μπορεί να είναι η αιωνιότητα. Και ξαφνικά ο χρόνος τρέχει. Συναντάς πρόσωπα άγνωστα, που γίνονται γνωστά. Περιφέρονται από μονή σε μονή, τους ξανασυναντάς μέσα στο καραβάνι των προσκυνητών, άνθρωποι με όλη τη γκάμα των ανθρώπινων παθών και την ομορφιά των θείων χαρισμάτων. Ο «φουσκωτός», που έμοιαζε με μπράβο του ξενυχτάδικου, με θράσος απαίτησε τη διαμονή του στην Αγίου Παύλου χωρίς προηγούμενη κράτηση. Τον αποστεωμένο «Ρώσο καθηγητή», παρατσούκλι που του φορτώσαμε εμείς, με το βαθύ βλέμμα της ταπείνωσης, που νοηματοδοτούσε όλο του το ταξίδι, τον θυμόμασταν από πέρσι στην Αγία Άννα. Άνθρωποι σε πορεία αναζήτησης προορισμού. Όπως και ο σκύλος που μας συντρόφευσε ως πέμπτος συνοδοιπόρος από το Κουτλουμούσι στη Φιλοθέου. Κάθε φορά που γυρίζαμε να τον κοιτάξουμε έστρεφε το βλέμμα του αλλού, δήθεν αδιάφορα. Αν ήταν άνθρωπος θα σφύριζε αμήχανα, προσποιούμενος πως περνούσε τυχαία από κει. Πέρασε κι αυτός την επικίνδυνη μισογκρεμισμένη ξύλινη γέφυρα του «Survivor» λίγο πριν το μοναστήρι και βρήκε τον προορισμό του στη Φιλοθέου.
Αδιέξοδες συζητήσεις για όλους τους άλλους που φταίνε. Για τους πολιτικούς που πρόδωσαν, τους υπαλλήλους που βρήκαν στο δημόσιο το μέλι και δε χόρτασε η απληστία τους, τους παθητικούς ιεράρχες που δεν όρθωσαν το λάβαρο της επανάστασης ξεσηκώνοντας το ποίμνιό τους με «προκάτ» συνθήματα, την κοσμική πρόκληση του πακτωλού χρημάτων της ΕΕ, που αλλοίωσε την αγιορείτικη παράδοση. Κι όμως, στο FILOTHEOU PALACE (όπως το αποκάλεσα για χάριν αστεϊσμού), η λάμψη των ανακαινισμένων ξενώνων με τα αστραφτερά είδη υγιεινής δε μπορούσε ούτε στο ελάχιστο να επισκιάσει την πνευματικότητα που ακτινοβολούσε η μονή στο «Κύριε ελέησον» του μισοσκόταδου στο καθολικό. Και στη σκήτη του Προφήτη Ηλία ο χειμαρρώδης και αεικίνητος γέροντας Φιλήμων εξέπεμπε ενέργεια, που μπροστά της έμοιαζε ματαιοδοξία και «φαραωνισμός» η λάμψη του γιγάντιου επίχρυσου τέμπλου. Δέσποζε στο τεραστίων διαστάσεων κα- θολικό, που το χτίσιμό του επέβλεπε από τη θάλασσα με κιάλια Ρωσίδα πριγκίπισσα, μνημείο μιας ανακάμπτουσας σήμερα αυτοκρατορίας, που επενδύει
στη μονή του Αγίου Παντελεήμονα. Ούτε απ` την άλλη μεριά χρειάζεται το χρήμα για να εκκοσμικευθεί όποιος έχει επιλέξει αυτήν την πορεία. Πριν καν καρπωθεί τα αργύρια, έχει εκπέσει του προορισμού του, έχει γίνει από μαθητής, προδότης. Όλα απ` τον ανθρώπινο λογισμό ξεκινούν.
Η συντροφιά των προσκυνητών συγκεντρώθηκε μπροστά στην ψηφιδωτή φορητή εικόνα του Αγίου Νικολάου του Στρειδά στη Σταυρονικήτα. Συντροφιά, που η επικοινωνία της έμοιαζε με φυσική λειτουργία, όπως το φαγητό στην τράπεζα. Εδώ χόρταινε με τα μάτια τη μεγάλη τέχνη του Θεοφάνη του Κρητικού στο πανέμορφο μικρό καθολικό, ενώ διαπραγματευόταν, όπως και στον Προφήτη Ηλία αργότερα, τον αρραβώνα μιας μελλοντικής φιλοξενίας στο καστρομονάστηρο. Ακολούθησε πορεία μέσα στη βλάστηση με το τραγούδι του κύματος συντροφιά έως την Παντοκράτορος.
Όταν μπροστά στην Παναγία τη Γερόντισσα αποχαιρετούσαμε το επόμενο πρωί τη μονή Παντοκράτορος, ήταν η ευχαριστιακή σύναξη αυτή που έσβησε ό,τι φάνταζε ως δυσλειτουργία ή παραφωνία της μονής στα μάτια μας. Όλα στο Χριστό θεραπεύονται και επουλώνονται. Το μεγάλο ταξίδι με πολλά μέσα μέχρι την Αγίου Παύλου, έγινε μεγαλύτερο, όταν οι άλλοι τρεις της ομάδας πήγαν μέσα στο μεσημέρι μέχρι τη Νέα Σκήτη. Κράτησα δυνάμεις για το τέλος του ταξιδιού, την προσκύνηση και το λαδάκι από την Παναγία τη Γοργοϋπήκοο.
Στον εσπερινό αλλά και τις άλλες ακολουθίες για το Γενέσιον του Τιμίου Προδρόμου, Θεσσαλονικιός ψάλτης προσέφερε τη φωνή του διακονώντας με εντυπωσιακή ψαλμωδία. Είχαμε προσκυνήσει τα λείψανα και τα δώρα των μάγων στο Σωτήρα, που μέρος τους φυλάσσεται στη μονή και ήταν μέρα ακόμη. Το ηλιοβασίλεμα άπλωσε τα ζεστά του χρώματα στον ορίζοντα. Κίνησα στην κατηφόρα προς τον αρσανά για ν` αντικρύσω τον ήλιο που τον έκρυβε το βουνό.
- Γιατί δεν το αφήνεις για αύριο; Υπάρχει και το ηλιοβασίλεμα στην Ξενοφώντος.
- Γιατί είναι άλλο το ηλιοβασίλεμα στην Παύλου και άλλο στην Ξενοφώντος.
Κάθε φορά είναι σα να `ναι η πρώτη φορά. Στο ίδιο μέρος, ίδιοι άνθρωποι – άλλοι όμως άνθρωποι. Και πάλι είμαστε στο κιόσκι και πάλι στο ηλιοβασίλεμα με το γέροντα Σεραφείμ και ομάδα προσκυνητών. Ησυχία. Καταλλαγή. Δεν ωφελεί η οργή ή η ανελέητη κριτική στους άλλους, όσο δικαιολογημένη κι αν φαίνεται στη σημερινή μας κοινωνία. Μόνο τον εαυτό μας μπορούμε ν` αλλάξουμε, κανέναν άλλον, αν δεν θέλει ο ίδιος. Ας δουλέψουμε λοιπόν με αυτόν.
Ο συνοδοιπόρος μου πρόβαλε την αξία των έργων και των πράξεών μας, που πολλές φορές ξεγυμνώνουν την υποκριτική θεοσεβούμενη συμπεριφορά, που σκανδαλίζει. Τα έργα μας μιλούν για μας. Πραγματώνουν τους λογισμούς μας. Όμως μπορούμε από μόνοι μας να διακρίνουμε πάντα την αξία μιας πράξης, ειδικά αν φαντάζει αυταπόδεικτα καλή;
«Και τώρα Κύριέ μου και Θεέ μου, εσύ έκανες βασιλιά εμένα το δούλο σου, αντί του πατέρα μου του Δαβίδ. Εγώ όμως είμαι πολύ νέος και δε γνωρίζω πώς να πορεύομαι και να συμπεριφέρομαι στη ζωή μου… Γι` αυτό επιθυμώ να δώσεις σ` εμένα το δούλο σου νου με προσοχή ν` ακούει και να κρίνει το λαό με δικαιοσύνη, να διακρίνει το δίκαιο απ` το άδικο. Γιατί ποιος χωρίς τη δική σου βοήθεια θα μπορεί να κυβερνά τον πολύ και δυσκολοκυβέρνητο λαό σου;»
(Γ΄ Βασιλειών 3, 7 κ΄ 9)
Μιχαηλίδης Κωνσταντίνος, καθηγητής 14ου Γυμνασίου Λάρισας
Ένα ποιητικό κείμενο και μία υπέροχη φωτό του φίλου και συναδέλφου Κώστα Μιχαηλίδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου